Woskobłonka białoochrowa
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Typ | |
Klasa | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
woskobłonka białoochrowa |
Nazwa systematyczna | |
Megalocystidium leucoxanthum (Bres.) Jülich Persoonia 10(1): 140 (1978) |
Woskobłonka białoochrowa (Megalocystidium leucoxanthum (Bres.) Jülich) – gatunek grzybów z rodziny skórnikowatych '(Stereaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Megalocystidium, Stereaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy opisał go w 1892 r. Giacomo Bresàdola, nadając mu nazwę Corticium leucoxanthum. W 1978 r. Walter Jülich przeniósł go do rodzaju Megalocystidium[1].
- Corticium leucoxanthum Bres. 1898
- Gloeocystidiellum leucoxanthum (Bres.) Boidin 1951
- Gloeocystidiellum leucoxanthum var. brevisporum Parmasto 1965
- Gloeocystidium leucoxanthum (Bres.) Höhn. & Litsch. 1907
- Megalocystidium leucoxanthum var. brevisporum (Parmasto) Boidin 1997
- Vesiculomyces leucoxanthus (Bres.) Boidin & Lanq. 1983[2].
Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r. (dla naukowej nazwy Gloeocystidiellum leucoxanthum)[3] Jest niespójna z aktualną nazwą naukową.
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Rozpostarty, przylegający do powierzchni, dający się oddzielić w kawałkach, początkowo cienki i gładki, potem grubszy (do 1 mm), w końcu nierówny do wyraźnie grudkowatego i głęboko popękanego. Owocniki rosną na pokrytych korą gałęziach, pojawiają się przez przetchlinki i inne dziury w korze. Początkowo są kuliste, ale szybko przechodząca w rozpostarte, początkowo o barwie od białawej do kremowo-bladej, następnie ochrowej do izabelowej lub jasno ochrowobrązowej. Brzeg u młodych owocników strzępiasty, u starych niezbyt zróżnicowany[4].
- Cechy mikroskopowe
System strzępkowy monomityczny. Strzępki o cienkich lub nieco pogrubionych ściankach, o szerokości 2–3,5 µm, ze sprzążkami. Strzępki bazalne tworzą warstwę o grubości 100 µm. Mają nieregularnie splecione rozgałęzienia i tworzą dość luźną warstwę, gęstsze są w subhymenium. Strzępki w kontekście starych owocniki zawierają dużą ilość kryształów. Między podstawkami liczne cystydy. Gleocystydy liczne, rurkowate, wijące się, cienkościenne, o długości 100–150 µm i szerokości 8–15 µm z ziarnistą, oleistą zawartością i często występującymi wyrostkami wierzchołkowymi. Podstawki maczugowate, zwężające się w kierunku podstawy, 40–60 × 6–8 µm, zwykle z 4 sterygmami, zawsze ze sprzążkami bazalnymi. Bazydiospory podłużne do kiełbaskowatych, o doosiowej stronie nieco wklęsłej, cienkościenne, gładkie, amyloidalne, 12–20 × 4,5–7 µm[4].
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Stwierdzono występowanie wąskobłonki białoochrowej W Ameryce Północnej, Europie, Azji, Australii i na Antarktydzie[5]. W Polsce W. Wojewoda w 2003 r. przytacza 3 stanowiska[3]. Gatunek znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek zagrożony wyginięciem, którego przeżycie jest mało prawdopodobne, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia[6].
Nadrzewny grzyb saprotroficzny. Występuje w lasach liściastych na martwym drewnie; na pniakach, pniach i gałęziach. W Polsce notowany na topoli osice i wierzbach[3], w Europie Środkowej przede wszystkim na olszy zielonej. W obu przypadkach preferowane są siedliska subalpejskie, reglowo-subalpejskie w Europie Środkowej, boreo-subalpejskie w Europie Północnej[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-10-03] .
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2023-10-03] .
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 270, ISBN 83-89648-09-1 .
- ↑ a b c Gloeocystidiellum leucoxanthum (Bres.) Boidin [online], Mycobank [dostęp 2022-04-11] .
- ↑ Miejsca występowania Megalocystidium leucoxanthum na świecie (mapa) [online] [dostęp 2022-04-11] .
- ↑ Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, ISBN 83-89648-38-5 .