Woskobłonka białoochrowa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Woskobłonka białoochrowa
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

gołąbkowce

Rodzina

skórnikowate

Rodzaj

Megalocystidium

Gatunek

woskobłonka białoochrowa

Nazwa systematyczna
Megalocystidium leucoxanthum (Bres.) Jülich
Persoonia 10(1): 140 (1978)

Woskobłonka białoochrowa (Megalocystidium leucoxanthum (Bres.) Jülich) – gatunek grzybów z rodziny skórnikowatych '(Stereaceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Megalocystidium, Stereaceae, Russulales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy opisał go w 1892 r. Giacomo Bresàdola, nadając mu nazwę Corticium leucoxanthum. W 1978 r. Walter Jülich przeniósł go do rodzaju Megalocystidium[1].

Synonimy:

  • Corticium leucoxanthum Bres. 1898
  • Gloeocystidiellum leucoxanthum (Bres.) Boidin 1951
  • Gloeocystidiellum leucoxanthum var. brevisporum Parmasto 1965
  • Gloeocystidium leucoxanthum (Bres.) Höhn. & Litsch. 1907
  • Megalocystidium leucoxanthum var. brevisporum (Parmasto) Boidin 1997
  • Vesiculomyces leucoxanthus (Bres.) Boidin & Lanq. 1983[2].

Nazwę polską zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r. (dla naukowej nazwy Gloeocystidiellum leucoxanthum)[3] Jest niespójna z aktualną nazwą naukową.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Owocnik

Rozpostarty, przylegający do powierzchni, dający się oddzielić w kawałkach, początkowo cienki i gładki, potem grubszy (do 1 mm), w końcu nierówny do wyraźnie grudkowatego i głęboko popękanego. Owocniki rosną na pokrytych korą gałęziach, pojawiają się przez przetchlinki i inne dziury w korze. Początkowo są kuliste, ale szybko przechodząca w rozpostarte, początkowo o barwie od białawej do kremowo-bladej, następnie ochrowej do izabelowej lub jasno ochrowobrązowej. Brzeg u młodych owocników strzępiasty, u starych niezbyt zróżnicowany[4].

Cechy mikroskopowe

System strzępkowy monomityczny. Strzępki o cienkich lub nieco pogrubionych ściankach, o szerokości 2–3,5 µm, ze sprzążkami. Strzępki bazalne tworzą warstwę o grubości 100 µm. Mają nieregularnie splecione rozgałęzienia i tworzą dość luźną warstwę, gęstsze są w subhymenium. Strzępki w kontekście starych owocniki zawierają dużą ilość kryształów. Między podstawkami liczne cystydy. Gleocystydy liczne, rurkowate, wijące się, cienkościenne, o długości 100–150 µm i szerokości 8–15 µm z ziarnistą, oleistą zawartością i często występującymi wyrostkami wierzchołkowymi. Podstawki maczugowate, zwężające się w kierunku podstawy, 40–60 × 6–8 µm, zwykle z 4 sterygmami, zawsze ze sprzążkami bazalnymi. Bazydiospory podłużne do kiełbaskowatych, o doosiowej stronie nieco wklęsłej, cienkościenne, gładkie, amyloidalne, 12–20 × 4,5–7 µm[4].

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Stwierdzono występowanie wąskobłonki białoochrowej W Ameryce Północnej, Europie, Azji, Australii i na Antarktydzie[5]. W Polsce W. Wojewoda w 2003 r. przytacza 3 stanowiska[3]. Gatunek znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status E – gatunek zagrożony wyginięciem, którego przeżycie jest mało prawdopodobne, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia[6].

Nadrzewny grzyb saprotroficzny. Występuje w lasach liściastych na martwym drewnie; na pniakach, pniach i gałęziach. W Polsce notowany na topoli osice i wierzbach[3], w Europie Środkowej przede wszystkim na olszy zielonej. W obu przypadkach preferowane są siedliska subalpejskie, reglowo-subalpejskie w Europie Środkowej, boreo-subalpejskie w Europie Północnej[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2023-10-03].
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2023-10-03].
  3. a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, s. 270, ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c Gloeocystidiellum leucoxanthum (Bres.) Boidin [online], Mycobank [dostęp 2022-04-11].
  5. Miejsca występowania Megalocystidium leucoxanthum na świecie (mapa) [online] [dostęp 2022-04-11].
  6. Zbigniew Mirek i inni, Czerwona lista roślin i grzybów Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, PAN, 2006, ISBN 83-89648-38-5.