Dornraptor
 Znane kości Dornraptor normani | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| (bez rangi) | Averostra | ||
| Rodzaj |
Dornraptor | ||
| Gatunki | |||
| |||
Dornraptor – nazwa dinozaura z grupy teropodów (Theropoda) żyjącego w jurze wczesnej (hettang lub synemur) na terenach obecnej Europy. Gatunkiem typowym jest Dornraptor normani, którego holotyp stanowi niekompletna prawa kończyna tylna (znane skamieniałości obejmują koniec dalszy kości udowej i jedną trzecią kości piszczelowej; kości te zostały znalezione razem z kością strzałkową, która prawdopodobnie zaginęła[1]) oznaczona BMNH 39496. Prawdopodobnie znany materiał kopalny obejmuje również niekompletną lewą kość udową oznaczoną GSM 109560; według Barona (2024) za zaliczeniem BMNH 39496 i GSM 109560 do tego samego gatunku przemawia odkrycie obu okazów w osadach tej samej formacji na tym samym stanowisku oraz fakt, że oba okazy są kośćmi teropodów o podobnych rozmiarach i zbliżonej pozycji filogenetycznej, a ich anatomia odróżnia je od odpowiadających im kości współczesnych im teropodów takich jak Dracoraptor hanigani czy Sarcosaurus woodi[1]. Skamieniałości Dornraptor znaleziono w Anglii (w hrabstwie Dorset).[1]
Jako pierwszy wyżej wymienione skamieniałości opisał Richard Owen; należały one do zbioru skamieniałości, na podstawie którego Owen opisał gatunek Scelidosaurus harrisonii. Późniejsi autorzy odkryli jednak, że w rzeczywistości kości te należą do teropodów[2][3][4]. Paleontolodzy Samuel Welles i H. Philip Powell pracowali nad rewizją europejskich teropodów, w ramach której planowali wyróżnić na podstawie tych skamieniałości nowy gatunek „Merosaurus newmani”; ostatecznie jednak rewizja ta nie została przez nich opublikowana. Ich manuskrypt uzupełnił i wydrukował Stephan Pickering w 1995 roku; jednak nie spełnił on kryteriów wymaganych przez Międzynarodowy Kodeks Nomenklatury Zoologicznej dla publikacji, w których nazywane są nowe taksony[5]. Formalny opis nowego taksonu opublikował Matthew Baron w 2024 roku, nadając teropodowi nazwę Dornraptor normani. Nazwa rodzajowa pochodzi od słowa Dorn, będącego skróconą wersją Dornwaraceasetr, to jest staroangielskiej nazwy części Anglii w zbliżeniu odpowiadającej obecnemu hrabstwa Dorset, oraz od łacińskiego słowa raptor ("złodziej/rabuś"). Epitet gatunkowy honoruje paleontologa Davida Normana[1].
Pozycja filogenetyczna Dornraptor normani w obrębie teropodów jest niepewna. Newman (1968) uznał, że skamieniałości Dornraptor należą do teropoda z rodziny megalozaurów[2]; Naish i Martill (2007) ograniczyli się do uznania tych kości za należące do przedstawiciela kladu Tetanurae[3], a Benson (2010) stwierdził, że wszystkie te kości można jedynie uznać za należące do teropodów o niepewnej pozycji filogenetycznej[4]. Baron (2024) uznał Dornraptor normani za przedstawiciela kladu Averostra[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Baron, M.G., 2024. A new name for old bones: A reassessment of Early Jurassic theropod remains from Dorset, England. Palaeontologia Electronica 27 (1): 1–12. doi:10.26879/1346. ISSN 1094-8074.
- ↑ a b B. H. Newman. The Jurassic dinosaur Scelidosaurus harrisoni, Owen. „Palaeontology”. 11, s. 40–43, 1968. (ang.).
- ↑ a b Darren Naish, David M. Martill. Dinosaurs of Great Britain and the role of the Geological Society of London in their discovery: basal Dinosauria and Saurischia. „Journal of the Geological Society”. 164, s. 493–510, 2007. DOI: 10.1144/0016-76492006-032. (ang.).
- ↑ a b Roger B.J. Benson. The osteology of Magnosaurus nethercombensis (Dinosauria, Theropoda) from the Bajocian (Middle Jurassic) of the United Kingdom and a re-examination of the oldest records of tetanurans. „Journal of Systematic Palaeontology”. 8 (1), s. 131–146, 2010. DOI: 10.1080/14772011003603515. (ang.).
- ↑ Mickey Mortimer: „Merosaurus newmani”. Theropod Database. [dostęp 2015-01-10]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- merozaur na Dinosaur Mailing List. dml.cmnh.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2021-03-09)]. (ang.)
| Infrarzędy dinozaurów | |
|---|---|
| Era dinozaurów | |
| Dyscypliny powiązane |
