Ryżowiaczek leśny
| Microryzomys minutus[1] | |||
| (Tomes, 1860) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
ryżowiaczek leśny | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[7] | |||
 | |||
Ryżowiaczek leśny[8] (Microryzomys minutus) – gatunek ssaka z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae), występujący w północno-zachodniej Ameryce Południowej.
Zasięg występowania
[edytuj | edytuj kod]Ryżowiaczek leśny występuje w północnych i środkowych Andach, w tym Cordillera de la Costa i Cordillera de Mérida w Wenezueli, Kolumbia, Ekwador, Peru (z wyjątkiem Altiplano i pasm nadbrzeżnych na południowym zachodzie) oraz środkowo-zachodnia Boliwia[9].
Taksonomia
[edytuj | edytuj kod]Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1860 roku brytyjski zoolog Robert Fisher Tomes nadając mu nazwę Hesperomys minutus[2]. Holotyp pochodził prawdopodobnie z obszaru w pobliżu Pallatangi, na zachodnim stoku Kordyliery, w prowincji Chimborazo, w Ekwadorze[10].
Dawniej M. altissimus był uznawany za podgatunek M. minutus[10]. Wyróżniane były cztery inne podgatunki, jednak badania szerokiej próby okazów nie dały podstaw do ich jednoznacznego opisania[11]. Ze względu na rozległość zasięgu występowania podejrzewa się, że jest to kompleks spokrewnionych gatunków[7]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy[9].
Etymologia
[edytuj | edytuj kod]- Microryzomys: gr. μικρος mikros „mały”[12]; rodzaj Oryzomys S.F. Baird, 1857 (ryżniak).
- minutus: łac. minutus „mały”, od minuere „zmniejszyć się”[13].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Jest to mały gryzoń. Długość ciała (bez ogona) 62–99 mm, długość ogona 110–126 mm, długość ucha 15–16 mm, długość tylnej stopy 22–23 mm; masa ciała 10–24 g[14]. Ma dłuższy ogon i szersze tylne stopy niż pokrewny ryżowiaczek wyżynny. Futro ma ochrowopłowy kolor, bez wyraźnego rozgraniczenia między wierzchem i spodem ciała. Ogon jest długi, zwykle jednolicie ciemnobrązowy, rzadziej bledszy lub cętkowany po spodniej stronie, szczególnie u nasady. Dłonie i stopy z wierzchu są brązowawe, podczas gdy u ryżowiaczka wyżynnego raczej białawe. Większość okazów ma płoworudą plamkę za uszami. Zwierzęta wykazują pewne zróżnicowanie geograficzne ubarwienia[11].
Ekologia
[edytuj | edytuj kod]Jest spotykany od 1500 do 4000 m n.p.m. Żyje w lasach górskich i formacji paramo powyżej górnej granicy lasu. Prowadzi naziemny i nadrzewny tryb życia, często spotyka się go w pobliżu skał, szczególnie w lasach mglistych. Prawdopodobnie żywi się nasionami i innymi częściami roślin[7].
Populacja
[edytuj | edytuj kod]Ryżowiaczek leśny jest pospolity w całym obszarze występowania. Występuje w wielu obszarach chronionych. Głównym zagrożeniem jest dla niego wylesianie. Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody uznaje go za gatunek najmniejszej troski[7].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Microryzomys minutus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b R.F. Tomes. Notes on a Second Collection of Mammalia made by Mr. Fraser in the Republic of Equador. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 28, s. 215, 1860. (ang.).
- ↑ Thomas 1898 ↓, s. 267.
- ↑ Thomas 1898 ↓, s. 268.
- ↑ J.A. Allen. Mammals from western Colombia. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 31 (7), s. 86, 1912. (ang.).
- ↑ O. Thomas. Preliminary diagnoses of new mammals obtained by the Yale-National Geographic Society Peruvian Expedition. „Smithsonian miscellaneous collections”. 68 (4), s. 1, 1917. (ang.).
- ↑ a b c d F. Cassola, Microryzomys minutus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-16] (ang.).
- ↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 250. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 402. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ a b D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Microryzomys minutus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-16].
- ↑ a b M.D. Carleton, C.G. Musser. Systematic studies of Oryzomyine rodents (Muridae, Sigmodontinae): A synopsis of Microryzomys. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 191, s. 1-83, 1989. (ang.).
- ↑ Brown 1954 ↓, s. 522.
- ↑ Brown 1954 ↓, s. 526.
- ↑ U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (red. red.): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 441. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- O. Thomas. Descriptions of new mammals from South America. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh series. 2, s. 265–275, 1898. (ang.).
- R.W. Brown: Composition of scientific words; a manual of methods and a lexicon of materials for the practice of logotechnics. Washington: Published by the author, 1954, s. 1–882. (ang.).