Mieczysław Uniejewski
porucznik marynarki | |
Data urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Przebieg służby | |
Lata służby |
1939–1943 |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Główne wojny i bitwy |
|
Odznaczenia | |
Mieczysław Uniejewski ps. „Marynarz”, „Matros”, „Bogusław Marynarz” (ur. 23 sierpnia 1918, zm. w październiku 1943 w Warszawie) – porucznik polskiej Marynarki Wojennej w okresie międzywojennym, obrońca Helu w 1939 roku, członek polskiego ruchu oporu w czasie II wojny światowej, uczestnik wielu akcji dywersyjnych Armii Krajowej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]W czasie kampanii wrześniowej był członkiem załogi ORP „Gryf”. Po zatopieniu okrętu uczestniczył w bitwie o Hel. Po kapitulacji półwyspu dostał się do niewoli i trafił do niemieckiego obozu jenieckiego. W maju 1942 roku uciekł z Oflagu II C w Woldenbergu. Wraz z nim uciekli także por. Stanisław Bes, ppor. Bernard Drzyzga i kpr. Brożek, zaś trzej z nich uniknęli schwytania przez obławę żandarmów w okolicach Wronek, po tym jak S. Bes ściągnął na siebie tropiących i jako jedyny z uciekinierów został pojmany[1]. Przedostał się następnie do Warszawy, gdzie wkrótce nawiązał kontakt z polskim podziemiem zbrojnym. W szeregach Armii Krajowej uczestniczył w wielu akcjach dywersyjnych wymierzonych w niemieckiego okupanta. Od 1942 roku był członkiem warszawskiego oddziału Organizacji Specjalnych Akcji Bojowych „Osa”-„Kosa 30”, którym dowodził Jerzy Kleczkowski ps. „Bogusław Jan” (podobnie jak „Marynarz” również uciekinier z woldenbergskiego oflagu)[2]. „Osa”-„Kosa 30” stanowiła jednostkę dyspozycyjną Komendanta Głównego AK i wykonywała akcje bojowe na jego bezpośrednie zlecenie. Jej warszawski oddział liczył wówczas ok. 30 osób i był podzielony na trzy patrole. Pierwszym patrolem dowodził Kleczkowski, a Uniejewski był dowódcą drugiego.
Brał udział w wielu akcjach specjalnych wymierzonych w niemiecki aparat terroru w okupowanej Polsce. 13 kwietnia 1943 roku uczestniczył w zamachu na Hugo Dietza, kierownika jednego z wydziałów centrali warszawskiego Arbeitsamtu, słynącego z okrucieństw popełnianych w Warszawie w czasie łapanek na roboty przymusowe do Niemiec[3].
5 czerwca 1943 roku został aresztowany przez Gestapo w kościele pw. św. Aleksandra w Warszawie. Aresztowanie nastąpiło w momencie, gdy brał ślub z Teofilą Suchanek – siostrą kolegi z oddziału, podchorążego Antoniego Suchanka ps. „Andrzejek”. Uniejewski posługiwał się wówczas konspiracyjnym nazwiskiem Ludwik Raczyński. Wraz z nim zatrzymano jego świeżo poślubioną żonę oraz cały orszak ślubny w liczbie 89 osób, wśród których znajdowało się blisko 25 żołnierzy „Osy”-„Kosy”[4]. Po „selekcji” w więzieniu na Pawiaku 56 aresztantów zostało zatrzymanych w celach, a pozostałych zwolniono[5].
Osobny artykuł:17 września 1943 Niemcy rozstrzelali 12 mężczyzn i 2 kobiety zatrzymane w czasie uroczystości zaślubin. Zginęli wówczas m.in.: Tadeusz Battek „Góral”, Władysław Gabszewicz „Władek”, Andrzej Jankowski „Czesław”, Mieczysław Jarmicki „Jarema”, Andrzej Komierowski „Andrzej”, Anna Kośmińska „Basia”, Krystyna Milli „Krysia”, Jan Papis-Papieski „Jerzy”, Stefan Syrek „Niusek”, Jerzy Trzaska-Durski „Jurek”, Władysław Welwet „Miś”[6].
Mieczysław Uniejewski przeżył kolegów z oddziału o niespełna miesiąc. Został rozstrzelany w październiku 1943 roku w ruinach warszawskiego getta. Jego żonę Teofilę Suchanek wraz z matką i ojcem (artystą malarzem Antonim Suchankiem) wywieziono do obozu koncentracyjnego[7][8]. Zarówno ona, jak i jej rodzice, przeżyli pobyt w obozie.
Ordery i odznaczenia
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Witold Stefan Wróblewski: Ucieczki. W: Oflag IIC Woldenberg. Wspomnienia jeńców. Warszawa: Książka i Wiedza, 1984, s. 161. ISBN 83-05-11162-8.
- ↑ Tomasz Strzembosz , Oddziały szturmowe konspiracyjnej Warszawy 1939-1944, wyd. drugie rozszerzone i poprawione, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983, s. 58, ISBN 83-01-04203-6, OCLC 10985487 .
- ↑ Tomasz Strzembosz: Akcje zbrojne podziemnej Warszawy 1939-1944. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983, s. 300. ISBN 83-06-00717-4.
- ↑ Władysław Bartoszewski: Warszawski pierścień śmierci 1939-1944. Warszawa: Interpress, 1970, s. 268-269.
- ↑ Pawiak był etapem. Wspomnienia z lat 1939-1944, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1987, ISBN 8220538475, s. 495.
- ↑ Tomasz Strzembosz: Oddziały szturmowe konspiracyjnej Warszawy..., op.cit., s. 57.
- ↑ Leon Wanat, Za murami Pawiaka, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1987, s. 90-94.
- ↑ Władysław Bartoszewski: Warszawski pierścień śmierci..., op.cit., s. 278.
- ↑ Łukomski G. , Polak B. , Suchcitz A. , Kawalerowie Virtuti Militari 1792 - 1945, Koszalin 1997, s. 524 .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Tomasz Strzembosz: Akcje̜ zbrojne podziemnej Warszawy 1939-1944. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983. ISBN 83-06-00717-4.
- Jeńcy Oflagu II C Woldenberg
- Oficerowie Armii Krajowej
- Ofiary egzekucji w ruinach getta warszawskiego 1943–1944
- Porucznicy marynarki II Rzeczypospolitej
- Obrońcy Helu (1939)
- Więźniowie Pawiaka (okupacja niemiecka)
- Straceni przez rozstrzelanie
- Uczestnicy akcji bojowych polskiego podziemia w czasie II wojny światowej
- Urodzeni w 1918
- Zmarli w 1943
- Żołnierze Marynarki Wojennej w kampanii wrześniowej