Milno
panorama Milna | |
Państwo | |
---|---|
Obwód | |
Rejon | |
Populacja (2001) • liczba ludności |
|
Nr kierunkowy |
3540 |
Kod pocztowy |
47233 |
Położenie na mapie obwodu tarnopolskiego | |
49°47′54″N 25°28′25″E/49,798333 25,473611 |
Milno (ukr. Мильне, dawniej Mylne) – wieś na Ukrainie, w obwodzie tarnopolskim, w rejonie zborowskim, nad rzeczką Huk (dorzecze Dniestru). W 2001 roku liczyła ok. 900 mieszkańców.
Historia
[edytuj | edytuj kod]Wieś została założona w 1717 roku.
W okresie II Rzeczypospolitej wieś o nazwie Mylne była największą wsią w powiecie zborowskim i jedną z większych w województwie tarnopolskim. W 1939 liczyła ok. 800 rodzin i ponad 3000 mieszkańców.
Wieś Milno przed wrześniem 1939 obejmowała cztery przysiółki: Podliski, Krasowiczynę, Kamionkę i Bukowinę.
1939–1944 nacjonaliści ukraińscy z OUN-UPA zamordowali w różnych okolicznościach 59 Polaków i 3 Ukraińców sprzyjających Polakom. Większość zginęła 11 listopada 1944 w czasie napadu sotni UPA dowodzonej przez Wołodymyra Jakubowskiego ps. „Bondarenko”[2].
Świątynie
[edytuj | edytuj kod]Cerkiew Narodzenia Najświętszej Marii Panny
[edytuj | edytuj kod]Dawny drewniany kościół zbudowano w 1755. W pobliżu wzniesiono drewnianą dzwonnicę. W 1897 w parafii Milno było 1700 grekokatolików. W 1906 zakończono budowę nowego ceglanego kościoła Narodzenia Najświętszej Marii Panny, konsekrowanego przez metropolitę A. Szeptyckiego. Stary drewniany kościół z XVIII wieku został rozebrany i sprzedany w 1907 do wsi Kruhów w dawnym powiecie złoczowskim.
Kościół katolicki św. Jan Chrzciciela
[edytuj | edytuj kod]W Milnie według oficjalnych danych z 1906 mieszkało 790 wiernych Kościoła Rzymskokatolickiego. W 1908 polska społeczność Milna zbudowała w części wsi o nazwie Bukowina kościół w stylu neogotyckim, który w 1910 został konsekrowano i otrzymał za patrona św. Jana Chrzciciela, podczas I wojny światowej został uszkodzony, lecz nie uległ zniszczeniu, a w latach 20. XX wieku stał się siedzibą parafii rzymskokatolickej, obejmującej również wsie sąsiednie. Odbudowa zrujnowanej wieży kościelnej nastąpiła w latach 1925–1930.
Fasadę kościoła stanowi wysoka masywna wieża z bramą wejściową w stylu neogotyckim. Wieżę niegdyś wieńczyła korona i kula z krzyżem. Na górnych krańcach elewacji stały dawniej kamienne figury apostołów Piotra i Pawła, obecnie pozostała tylko jedna kompletna figura. Elewacje, sklepienia dachu i wieży wykonane są z ciosanego białego piaskowca i cegły[3].
Wewnątrz kościoła posadzkę wyłożono czarnymi i kremowymi płytkami ceramicznymi. Do sklepień dochodziło sześć masywnych kolumn, drewniane drzwi, żeliwne okna. W 1944 po deportacji ludności polskiej przez władze sowieckie, wszystkie metryki i ewidencje zostały przeniesione do kościoła greckokatolickiego we wsi Mydło. Udało się uratować przed zniszczeniem część ikon (Matki Bożej Nieustającej Pomocy i Jezusa Chrystusa), krzyż ręczny, figurki św. Piotra i Pawła, kamienną chrzcielnicę i ławki.
Po wojnie kościół zamieniono na stodołę kołchozu – skład zboża, gdzie chłopi przekazywali państwu kontyngenty. Zachowaną posadzkę posypano nawozem mineralnym, co spowodowało znaczne uszkodzenia płytek na podłodze. 18 lutego 1994 mieszkańcy Bukowiny oczyścili kościół ze śmieci[4].
Osoby urodzone w Milnie
[edytuj | edytuj kod]- Stanisław Czapla – polski rzymskokatolicki duchowny, pallotyn.
- Franciszek Juliusz Granowski – polski wydawca działający później w Warszawie; zainicjował wydawanie Wielkiej encyklopedii powszechnej ilustrowanej oraz wydawał serię „Biblioteka Dzieł Wyborowych”.
Pobliskie miejscowości
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Liczby ludności miejscowości obwodu tarnopolskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 5 grudnia 2001 roku. (ukr.).
- ↑ Henryk Komański , Szczepan Siekierka, Ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich na Polakach w województwie tarnopolskim 1939-1946, wyd. 2, Wrocław: Nortom, 2006, s. 480-481, ISBN 83-89684-61-6, ISBN 978-83-89684-61-5, OCLC 156875487 .
- ↑ Zdjęcie kościoła przed zniszczeniami. Grupa Przyjaciół Milna. [dostęp 2020-12-20]. (pol.).
- ↑ MILNO. Dawny kościół p.w. św. Jana Chrzciciela (1908 - 1914). Tarnopolski obw., Tarnopolski r-n (Zborowski r-n) | Kościoły i kaplice Ukrainy [online], rkc.in.ua [dostęp 2023-04-21] .
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- „Nasz kresowy dom nad Hukiem, Smolanką i Łopuszanką”. Opracowanie zbiorowe pod redakcją Antoniego Worobca. Zielona Góra 2000, nakładem Koła Środowiskowego Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej w Zbąszynku.
- „Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej z oznaczeniem terytorjalnie im właściwych władz i urzędów oraz urządzeń komunikacyjnych”. Przemyśl – Warszawa (brak daty – 1933?), Wydawnictwo Książnicy Naukowej.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Strona Milna na Podolu
- Milno, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. VI: Malczyce – Netreba, Warszawa 1885, s. 429 .