Przejdź do zawartości

Mirvarid Dilbazi

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mirvarid Dilbazi
Dilbazi Mirvarid Paşa qızı
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

19 sierpnia 1912
Musaköy

Data i miejsce śmierci

12 lipca 2001
Baku

Narodowość

azerbejdżańska

Dziedzina sztuki

literatura

Odznaczenia
Medal „Za pracowniczą dzielność” (ZSRR)

Mirvarid Paşa qızı Dilbazi (ur. 19 sierpnia 1912 w Musaköy, zm. 12 lipca 2001 w Baku) – azerska poetka i tłumaczka, jedna z najwybitniejszych przedstawicielek literatury azerskiej XX wieku.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Mirvarid Dilbazi urodziła się 12 sierpnia 1912 roku w niewielkiej wiosce Musaköy (obecnie Xanlıqlar) niedaleko miasta Qazax[1] w rodzinie Paşy i Cəvahir Dilbazich. Jej obaj dziadkowie, Hacı Rəhim i Əbdürəhman Dilbazi, byli poetami[2]. Po śmierci ojca rodzina zamieszkała w pobliskiej miejscowości Daş Salahlı, gdzie Mirvarid i jej starsza siostra Yaqut uczęszczały do szkoły wiejskiej. W 1921 roku siostry zostały przeniesione do szkoły w Baku[3].

Mirvarid Dilbazi studiowała w Azerbejdżańskim Instytucie Pedagogicznym na wydziale języka i literatury. Po ukończeniu studiów przez dwa lata pracowała jako nauczycielka w mieście Quba. Po powrocie do Baku pracowała w latach 1934–1938 w Azerbejdżańskiej Akademii Nauk, a następnie w latach 1938–1940 w Państwowym Wydawnictwie Azerbejdżanu „Azərnəşr”[4][5].

W 1928 roku opublikowała swój pierwszy wiersz Qadınların hüriyyəti, który poświęcony był emancypacji kobiet. Pierwszy tom Bizim səsimiz wydała w 1934 roku[3]. Między 1920 a 1930 roku rozpoczął się proces zwiększania roli kobiet w życiu społecznym i polityce, a także rozluźniły się wymogi odnośnie do noszenia czadorów. Kolejnym krokiem była walka z analfabetyzmem i dostępem kobiet do edukacji. Wiersze napisane przez poetkę pod koniec lat dwudziestych XX wieku, odnosiły się właśnie do nowego stylu życia kobiet z Azerbejdżanu. W czasie II wojny światowej wydała siedem tomów wierszy, z których sześć poświęciła sprawom narodowym[3].

Mirvarid Dilbazi jest jedną z najwybitniejszych przedstawicielek literatury azerbejdżańskiej XX wieku. Pisała także wiersze dla dzieci i przetłumaczyła na azerski dzieła m.in. Nizamiego, Chaghaniego Afzaluddina, Ali Szera Nizamaddina Nawoi, Aleksandra Puszkina, Tarasa Szewczenki, Samuiła Marszaka, Siergieja Michałkowa i innych poetów[1][5].

W 1979 roku jako pierwsza kobieta w historii kraju otrzymała honorowy tytuł Ludowego Poety Azerbejdżanu. W 1998 roku prezydent İlham Əliyev przyznał jej order „İstiqlal” (Niepodległości)[1][3].

Nagrody i wyróżnienia

[edytuj | edytuj kod]

Wybrane dzieła

[edytuj | edytuj kod]
  • Bizim səsimiz (1934)
  • İlk bahar (1937)
  • Xatirələr (1945)
  • Xatirələr olan yerdə (1964)
  • Həyat lövhələri (1967)
  • Bənövşələr üşüyəndə (1970)
  • Ana qanadı (1972)
  • Yasəmən fəsli (1976)
  • Məhəbbət bizimlə qoşa doğulur (1979)
  • Abşeron bağlarında (1984)
  • Qar çiçəkləri (1984)

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d Azərbaycanın ilk qadın Xalq Şairi – Mirvarid Dilbazi. AZERTAC. [dostęp 2020-04-25]. (azer.).
  2. Mirvarid Dilbazi. 1000kitap.com. [dostęp 2020-04-25]. (tur.).
  3. a b c d Oil Boom: A Century of Tears. Azerbejdżan International. [dostęp 2020-04-25]. (ang.).
  4. Mirvarid Dilbazi. Biyografya.com. [dostęp 2020-04-25]. (azer.).
  5. a b c d Mirvarid Dilbazi. Meneviservetimiz.az. [dostęp 2020-04-25]. (azer.).
  6. a b Tam hazir metn. Azerbejdżańska Biblioteka Narodowa. [dostęp 2020-04-25]. (azer.).
  7. Qazaxli Məshurlar. “Öyrədərək Öyrənirik” Gənclərin İntellektual İnkişafına Dəstək İctimai Birliyi. [dostęp 2020-04-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-08-13)]. (azer.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Vagif Sultanly: Modern Azerbaijani Women’s Prose. Bloomington: Trafford Publishing, 2014. ISBN 978-1490724676.
  • Audrey Altstadt: The Politics of Culture in Soviet Azerbaijan, 1920-40. Abingdon-on-Thames: Routledge, 2016. ISBN 978-1138639003.