Monotropsis odorata
| |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Monotropsis | ||
| Gatunek |
Monotropsis odorata | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Monotropsis odorata Schwein. S.Elliott, Sketch Bot. S. Carolina 1: 478 (1817)[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
Monotropsis odorata Schwein. – gatunek z monotypowego rodzaju roślin Monotropsis z rodziny wrzosowatych (Ericaceae). Występuje w południowo-wschodniej części Stanów Zjednoczonych sięgając na północy po Maryland i Delaware, a na zachodzie po Kentucky, Tennessee i Alabamę. Rośnie w lasach iglastych i mieszanych od poziomu morza po 1400 m n.p.m. Kwitnie od wczesnej wiosny do początku lata i czasem powtarza kwitnienie jesienią, przy czym tworzenie nieco odmiennych morfologicznie kwiatów jesiennych było powodem opisywania roślin kwitnących w drugiej połowie roku jako reprezentujących specyficzną odmianę (var. lehmaniae), a nawet inny gatunek (M. reynoldsiae)[4]. Rośliny te są bezzieleniowymi myko-heterotrofami[5]. Ich kwiaty okryte są suchobłoniastymi, łuskowatymi przysadkami upodabniającymi je do ściółki leśnej, przez co chronią rośliny przed zgryzaniem przez roślinożerców[6].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Roślina bezzieleniowa, bez łodygi i liści – rozwijająca jedynie kwiatostan[5].
- Kwiaty
- Zebrane we wzniesiony kwiatostan groniasty, początkowo łukowato przygięty do ziemi i prostujący się w czasie owocowania[5], osiągający wysokość od 4 do 14 cm[4] i średnicę poniżej 0,5 cm[5]. Kwiatostan ma barwę fioletową do purpurowej, ale okryty jest suchobłoniastymi przysadkami o długości do ok. 1 cm. Kwiaty wyrastają na szypułkach zwisających w czasie kwitnienia, ale prostujących się (choć nie wydłużających) w czasie owocowania. Kwiaty są promieniste. Działki kielicha w liczbie 5 są wolne, lancetowate do jajowatych, o długości do ok. 1 cm. Płatków tworzących dzwonkowatą koronę jest pięć, są purpurowe do fioletowych, nagie[5], osiągają do 1 cm długości[4]. Pręciki w liczbie 10 schowane są w rurce korony (osiągają 6 mm długości). Ich nitki są nagie, główki jajowate, pylniki bez pazurków, otwierają się owalnymi pęknięciami. Zalążnia powstaje z 5 owocolistków, jest jednokomorowa, z prostą szyjką słupka na szczycie z główkowatym znamieniem[5], białym lub matowo fioletowym[4].
- Owoc
- Prosto wzniesiona mięsista jagoda[5] o średnicy 4–8 mm[4], zawierająca 25–200 jajowatych i nieoskrzydlonych nasion[5].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
- Pozycja systematyczna
Gatunek z monotypowego rodzaju roślin Monotropsis Schweinitz[5], będącego jednym z kilku z plemienia Monotropeae z podrodziny Monotropoideae Arnott (syn. Hypopityaceae Link, Monotropaceae Nuttall, nom. cons., Pyrolaceae Lindley, nom. cons.) w obrębie rodziny wrzosowatych Ericaceae Jussieu z rzędu wrzosowców Ericales Dumortier[2][7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2024-01-10] (ang.).
- ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2024-01-10] (ang.).
- ↑ a b Monotropsis odorata A.Gray, [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-01-10].
- ↑ a b c d e Monotropsis odorata Schweinitz, [w:] Flora of North America [online], eFloras.org [dostęp 2024-01-10].
- ↑ a b c d e f g h i Gary D. Wallace, Monotropsis Schweinitz, [w:] Flora of North America [online], eFloras.org [dostęp 2024-01-10].
- ↑ Matthew R Klooster, David L Clark, Theresa M Culley, Cryptic bracts facilitate herbivore avoidance in the mycoheterotrophic plant Monotropsis odorata (Ericaceae), „American Journal of Botany”, 96 (12), 2009, s. 2197-205 [dostęp 2024-01-10].
- ↑ Genus Monotropsis Schwein. ex Elliott, [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [online], USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System [dostęp 2024-01-10].