Mychajło Kołodzinski
| |
| Data i miejsce urodzenia |
6 lipca 1902 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
19 marca 1939 |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1938–1939 |
| Formacja | |
| Stanowiska |
komendant Sztabu Sił Zbrojnych Karpato-Ukrainy |
| Główne wojny i bitwy |
wojna ukraińsko-węgierska 1939 † |
Mychajło Kołodzinski, ukr. Михайло Колодзінський, ps. „Huzar”[1], „Kum” (ur. 6 lipca 1902 we wsi Potoczyska[2], gmina Siemakowce powiatu horodeńskiego, zm. 19 marca 1939 w Sołotwynie[1]) – ukraiński działacz nacjonalistyczny, w 1939 dowódca Siczy Karpackiej.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Syn Franciszka i Anny z Budżaków. Ojciec był Polakiem, Mychajło został ochrzczony w obrządku rzymskokatolickim[3].
Odbył służbę wojskową w Wojsku Polskim, ukończył szkołę podchorążych[4]. Od 1928 studiował prawo na Uniwersytecie Jana Kazimierza we Lwowie. W 1922 wstąpił do Ukraińskiej Organizacji Wojskowej, gdzie działał w referacie wojskowym odpowiedzialnym m.in. za przygotowywanie planów oraz szkolenia wojskowe[4], a następnie do Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów.
W latach 1929–1932 był kilkakrotnie zatrzymywany i aresztowany przez władze polskie. W latach 1932–1933 był wojskowym referentem Krajowej Egzekutywy OUN na ziemie zachodnioukraińskie. W 1932 został aresztowany pod zarzutem zdrady państwowej i skazany na rok więzienia[4]. Po uwolnieniu uznany przez swą organizację za „spalonego” w Rzeczypospolitej wyjechał poprzez Wolne Miasto Gdańsk do Włoch[5]. We Włoszech prowadził szkolenia wojskowe wspieranych przez reżim Mussoliniego chorwackich ustaszy[5]. Poznał tam Ante Pavelica. Po zamachu ustaszy na króla Jugosławii, Aleksandra Karadziordziewicia w Marsylii, w którym zginął także Louis Barthou, francuski minister spraw zagranicznych – razem ze szkolonymi ustaszami został uwięziony przez Włochów na Wyspach Liparyjskich[6]. Zwolniony dzięki zabiegom Jewhena Konowalca.
W trakcie odosobnienia opracowywał materiały do swych prac, m.in.: referatu Ukraińska nacjonalistyczna doktryna wojskowa i opartej na nim monografii Ukraińska doktryna wojenna z 1938[6]. W pracach tych przedstawił strategię okrutnego powstania wymierzonego w Polaków, Żydów i „Moskali”[1].
Jesienią 1938 w czasie kryzysu czechosłowackiego pod pseudonimem pułkownik Huzar udał się na Ruś Zakarpacką[1]. 15 marca 1939 został mianowany komendantem Sztabu Sił Zbrojnych Karpato-Ukrainy. Wobec zajęcia Czech przez III Rzeszę i ogłoszenia niepodległości przez Słowację, wojska węgierskie zaatakowały Karpato-Ukrainę. Po kilku dniach walk został pojmany i rozstrzelany[1] wraz z adiutantem Zenonem Kossakiem.
Prace
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d e Motyka 2016 ↓, s. 31–36.
- ↑ Motyka 2016 ↓, s. 26.
- ↑ W wieku dwudziestu lat złożył deklarację o zmianie obrządku na greckokatolicki.
- ↑ a b c Motyka 2016 ↓, s. 27.
- ↑ a b Motyka 2016 ↓, s. 28.
- ↑ a b Motyka 2016 ↓, s. 30.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Колодзінський Михайло, [w:] Dovidnyk z istorii Ukrainy, opr. Ihor Pidkova, Roman Shust, Kost Bondarenko; Lviv 1999, Wyd. Lvivskyi derzhavnyi universytet im. Ivana Franka i Vydavnyctvo Heneza, ISBN 978-966-504-237-2. (ukr.)
- Колодзінський- Гузар Михайло, [w:] Енциклопедія історії України: Т. 7. Редкол.: В. А. Смолій (голова) та ін. НАН України. Інститут історії України, Київ 2010, Wyd. «Наукова думка». ISBN 966-00-0632-2. (ukr.)
- Dariusz Dąbrowski: Rzeczpospolita Polska wobec kwestii Rusi Zakarpackiej (Podkarpackiej) 1938-1939. Toruń: 2007. ISBN 978-83-60738-04-7.
- Grzegorz Motyka: Wołyń '43. Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2016. ISBN 978-83-08-06207-4.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Олександр Зайцев «Воєнна доктрина українських націоналістів» Михайла Колодзінського. uamoderna.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-06)]. (polskie opracowanie tekstu)