NSB seria 64
 Pociąg serii 64 na stacji Granvin, rok 1939. | |
| Inne oznaczenia |
od 64,05 do 64,07 |
|---|---|
| Kraj produkcji | |
| Producent | |
| Lata budowy |
1934 |
| Układ osi |
Bo′Bo′ |
| Wymiary | |
| Masa służbowa |
35,5t (wagon sterowniczy) |
| Długość |
wagon sterowniczy: 16,30 m (53,48 ft) |
| Napęd | |
| Trakcja |
elektryczna |
| Typ silników | |
| Liczba silników |
4 |
| Napięcie zasilania | |
| Parametry eksploatacyjne | |
| Moc ciągła |
464 kW |
| Maksymalna prędkość eksploatacyjna | |
| System hamulca | |
| Parametry użytkowe | |
| Liczba miejsc siedzących |
38 w wagonie sterowniczym |
| Liczba miejsc ogółem |
brak danych |
NSB seria 64 – seria trzech elektrycznych zespołów trakcyjnych zbudowanych przez Strømmens Værksted dla Norweskich Kolei Państwowych. Dostarczone zostały w 1935 roku i zbudowano je na otwarcie linii Hardanger. Służyły tam do 1985 roku, kiedy to linia została zamknięta, a pociągi wycofano. Okresowo pociągi służyły również na linii Flåm. Dostawa składała się z trzech wagonów sterowniczych (i jednocześnie napędowy) i czterech wagonów, a każdy zestaw składał się z maksymalnie trzech jednostek. Wagony sterownicze miały 16,3 m (53,48 ft) długości, moc wyjściowa wynosiła 464 kW (631 KM) i były zdolne do poruszania się z prędkością 50 km/h (31,07 mi/h). Jednostki sterownicze otrzymały numery od 505 do 507. Dwie jednostki zostały zachowane przez Norweski Klub Kolejowy i znajdują się na stacji Garnes.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Linia Hardanger została otwarta w 1935 roku jako stroma i kręta odnoga linii Bergen, łącząca miasto Bergen z fiordem Hardangerfjord[1]. Linia miała 27,45 km (17,06 mi) długości, miała maksymalne nachylenie wynoszące 4,5 procent, a minimalny promień łuku wynosił 180 m (590,55 ft), maksymalna prędkość szlakowa to 40 km/h (24,85 mi/h), maksymalny dozwolony nacisk na oś na szlaku wynosił 12 ton. Szlak posiadał standardowy rozstaw szyn i zasilany był poprzez sieć trakcyjną o parametrach 15 kV, 16,7Hz AC[2] W 1931 roku firma NSB odebrała swój pierwszy elektryczny zespół trakcyjny serii 62, do użytku na pociągach podmiejskiej linii Drammen[3]. Na potrzeby linii Hardanger, NSB zamówiła podobne jednostki, lecz zostały one zmodyfikowane by osiągały wyższą moc wyjściową. W 1934 roku dostarczono trzy wagony sterownicze i cztery wagony. Elementy mechaniczne i montaż pociągu wykonała firma Strømmens Værksted, natomiast osprzęt elektryczny wykonała firma Norsk Elektrisk & Brown Boveri (NEBB). Seria 64 była podobna do przyszłej serii 65 i była uważana jej za prototyp[4]. Jednostki serii 64 były najkrótszymi zespołami trakcyjnymi jakie kiedykolwiek były używane przez NSB.[5]
Od 21 listopada 1944 r., gdy linia Flåm przeszła elektryfikację, kursowały tam również pociągi serii 64.[6] Linia Flåm była jeszcze bardziej stroma i bardziej zakrzywiona niż linia Hardanger, więc pociągi otrzymały hamulce torowe[7]. W 1947 roku dostarczono lokomotywy El 9 dla linii Flåm.[6] Pociągi serii 64 były nadal używane okresowo na linii Flåm, gdy dostępność pociągów El 9 była niewystarczająca, a także w okresach bardzo małego lub bardzo dużego ruchu[8].
Jednostka o numerze 64,07 została wycofana ze służby 20 grudnia 1982 r.[4] po znalezieniu na niej śladów rdzy[7]. Do 1984 roku wagony były w tak złym stanie, że wymagały wymiany[4]. Oddano do użytku wagony z jednostek serii 65 i 67 oraz przez krótki czas wagony z serii 91[7]. W dniu 28 sierpnia 1985 roku ruch pasażerski na linii został zakończony, a dwa pozostałe pociągi zostały wycofane ze służby. Przyczyną zakończenia kursowania ruchu pasażerskiego na linii był brak wystarczającego poparcia politycznego dla finansowania nowych pociągów, a także fakt, że seria 64 nie nadawała się już do użytku[9]. Ostatnie dwa pociągi zostały zachowane przez Norweski Klub Kolejowy i są przechowywane na stacji Garnes będącej częścią starej linii Voss.[7]
Specyfikacja[edytuj | edytuj kod]
Każda z jednostek sterujących miała cztery silniki NEBB EDTM384, co dawało łączną moc wyjściową 464 kW (631 KM)[10]. Miała długość 16,3 m (53,48 ft), ważyła 35,5 tony i miała układ kół Bo-Bo. Wagon sterowniczy mieścił 38 pasażerów i mogły kursować z maksymalną prędkością 50 km/h (31,07 mi/h)[4]. Ze względu na strome wzniesienia jednostki miały niewielką masę w połączeniu z dużą mocą wyjściową. Jednostki miały zarówno hamulce gąsienicowe jak i hamulce dynamiczne[6]. Początkowo jednostkom nadano numery 18505, 18506 i 18507, jednakże później przemianowano je na numery od 64,05 do 64,07.[4]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Nils Carl Aspenberg: Glemte spor: boken om sidebanenes tragiske liv. Oslo: Baneforlaget, 1994. ISBN 82-91448-00-0. (norw.).
- Nils Carl Aspenberg: Elektrolok i Norge. Oslo: Baneforlaget, 2001. ISBN 82-91448-42-6. (norw.).
- Ivar J. Gubberud: Flåmsbana: historien om en av verdens bratteste jernbaner. John Grieg Forlag, 1992. ISBN 82-533-0261-4. (norw.).
- County Municipality Hordaland: Hardangerbana. Bergen: October 1981. (norw.).
- Johs. B. Thue: Flåmsbana. Skald, 2002. ISBN 82-7959-028-5. (norw.).