New General Catalogue
Nowy Katalog Ogólny (New General Catalogue, NGC) – katalog astronomiczny przygotowany przez mieszkającego w Irlandii duńskiego astronoma Johna Dreyera, który opublikował go w roku 1888 (w latach 1895 i 1908 dopisał dwa uzupełnienia do już istniejącego katalogu), próbując połączyć wiele istniejących wówczas katalogów.
Z biegiem lat opublikowany przez Johna Herschela w 1864 roku Ogólny katalog mgławic (General Catalogue of Nebulae) stawał się coraz bardziej nieaktualny, gdyż odkrywano kolejne obiekty typu mgławicowego[1]. W 1878 roku John Dreyer opublikował suplement do tego katalogu, zawierający około 1000 obiektów[1]. Planował wydanie kolejnego suplementu w 1886 roku, lecz zamiast tego Rada Królewskiego Towarzystwa Astronomicznego zaproponowała mu stworzenie zupełnie nowego katalogu[1]. Ostatecznie w 1888 roku Dreyer opublikował Nowy katalog ogólny mgławic i gromad gwiazdowych, będący katalogiem sir Johna Herschela, zrewidowanym, poprawionym, i rozszerzonym, w piśmie „Memoirs of the Royal Astronomical Society” wydawanym przez Królewskie Towarzystwo Astronomiczne[1].
W nowym katalogu znalazło się 7840 obiektów. Lista zawiera różnorodne obiekty nieba: od oświetlonych obiektów pyłu i gazu, poprzez gromady gwiazd do olbrzymich skupisk gwiazd i materii, jakimi są odległe galaktyki. Jedynym kryterium sprawiającym, iż dany obiekt znalazł się w tym katalogu jest ich wygląd – wszystkie przypominają rozmyte plamki światła.
W katalogu NGC znalazły się wyniki obserwacji wykonanych przez ponad 100 astronomów[2] za pomocą teleskopów o różnej jakości i wielkości[1]. Jakość danych astronomicznych, z których korzystał Dreyer (pozycje i opisy obiektów) była zatem również bardzo zróżnicowana. Część danych Dreyer sprawdził osobiście, jednak ze względu na mnogość obiektów, większość informacji o obiektach i ich pozycjach pochodzi po prostu z publikacji innych astronomów i ich poprawność nie została przez Dreyera zweryfikowana (autor przeliczył jedynie pozycje na epokę 1860)[1]. Z tego też powodu katalog NGC zawiera dużą liczbę błędów. Wiele obiektów astronomicznych zostało skatalogowanych dwa lub więcej razy, a w niektórych przypadkach oddzielne wpisy i numery w katalogu ma kilka części tego samego ciała niebieskiego. Do tej pory około 87[3] obiektów NGC uznaje się za „zaginione”, gdyż nie udało się ich zidentyfikować. Identyfikacja niektórych obiektów jest z kolei niepewna i dyskusyjna. Około 408 obiektów w katalogu to gwiazdy i gwiazdy wielokrotne błędnie skatalogowane jako obiekty mgławicowe[3].
W roku 1895 w uzupełnieniu katalogu, Indeksie (Index Catalogue, czyli IC) i w roku 1908 w kolejnym suplemencie Second Index Catalogue Dreyer zawarł, odpowiednio, 1520 i 3866 obiektów[3]. W suplementach tych znalazły się także poprawki do katalogu NGC. Kolejną, krótką listę poprawek do katalogu NGC Dreyer opublikował w 1912 roku w czasopiśmie „Monthly Notices of the Royal Astronomical Society”[1].
W późniejszych latach różni astronomowie publikowali kolejne poprawki do katalogu NGC. Współczesne rewizje katalogu opublikowali:
- J.W. Sulentic i W.G. Tifft w 1977 roku – The Revised New General Catalogue (RNGC) z pozycjami na epokę 1975,
- R.W. Sinnott w 1988 roku – NGC 2000.0 z pozycjami na epokę J2000. Ta edycja zawierała komplet 13 226 obiektów z katalogu NGC i jego suplementów IC[3].
Obie te rewizje nadal jednak zawierają wiele błędów[3]. Identyfikacją obiektów NGC i IC oraz weryfikacją różnych błędów w tych katalogach zajmują się obecnie astronomowie skupieni wokół inicjatywy o nazwie NGC/IC Project[3].
Oznaczenia[edytuj | edytuj kod]
Obiekty z katalogu Dreyera oznaczane są skrótem NGC (np. NGC 4565 – galaktyka spiralna w gwiazdozbiorze Warkocz Bereniki), natomiast obiekty zawarte w dopełnieniach katalogu – skrótem IC (np. IC 4756 – rozproszona gromada otwarta w gwiazdozbiorze Wąż), dodając zawsze numer kolejny.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g Harold G. Corwin, Jr.: An Historical Perspective. NGC/IC Project, 1999-10-12. [dostęp 2021-02-15]. (ang.).
- ↑ Wolfgang Steinicke: NGC/IC observers. 2016-10-20. [dostęp 2017-01-11]. (ang.).
- ↑ a b c d e f Wolfgang Steinicke: Revised New General Catalogue and Index Catalogue. 2017-05-05. [dostęp 2017-06-23]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- J.L.E. Dreyer. A New General Catalogue of Nebulæ and Clusters of Stars, being the Catalogue of the late Sir John F. W. Herschel, Bart., revised, corrected, and enlarged. „Memoirs of the Royal Astronomical Society”. 49 (1), 1888. Bibcode: 1888MmRAS..49....1D. (ang.).
- Elektroniczny Katalog NGC oparty na rewizji NGC 2000.0 R.W. Sinnotta (ang.)
- Strona inicjatywy NGC/IC Project (ang.)
- Courtney Seligman: Katalog obiektów NGC ze zdjęciami i informacjami. [dostęp 2017-01-11]. (ang.).
