Niżni Ciemnosmreczyński Staw
49°11′34″N 20°01′45″E/49,192778 20,029167 Niżni Ciemnosmreczyński Staw z Koprowego Wierchu | |
| Położenie | |
| Państwo | |
|---|---|
| Region | |
| Wysokość lustra |
1674 m n.p.m. |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
12,01 ha |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Głębokość • maksymalna |
|
| Hydrologia | |
| Rzeki wypływające | |
Położenie na mapie Tatr  | |
Położenie na mapie Karpat  | |
| 49°11′34″N 20°01′45″E/49,192778 20,029167
| |
Niżni Ciemnosmreczyński Staw (słow. Nižné Temnosmrečinské pleso, Nižné Smrečinské pleso, niem. Unterer Smrečiner See, węg. Alsó-Szmrecsini-tó) – staw znajdujący się na wysokości 1674 m n.p.m. w Dolinie Ciemnosmreczyńskiej (odnodze Doliny Koprowej), w słowackich Tatrach Wysokich.
Opis[edytuj | edytuj kod]
Staw ma powierzchnię 12,01 ha, wymiary 525 × 360 m i głębokość ok. 37,8 m[1]. Jest trzecim stawem w Tatrach Słowackich co do powierzchni i głębokości. Józef Szaflarski, badacz tatrzańskich stawów, określił jego pojemność na 1 500 000 m³. Staw ma dość małą przezroczystość (około 8,3 m) z powodu dużej ilości planktonu. Jest typowym jeziorem polodowcowym, leży w niecce karowej wyżłobionej przez lodowiec. Na jego południowym brzegu znajduje się krótka, ale wysoka morena. Wypływająca ze stawu woda przerżnęła w niej głębokie koryto i z wysokości około 50 m spada wodospadem zwanym Ciemnosmreczyńską Siklawą, który daje początek Ciemnosmreczyńskiemu Potokowi.
Historia[edytuj | edytuj kod]
W dawnych opisach staw ten figuruje jako Przybylińskie Jezioro (słow. Pribylinské pleso, niem. Pribiliner See, węg. Pribilinai tó). Nazwa pochodziła od wsi Przybylina, do której należały te tereny. Pierwszy raz staw był mierzony już w ok. 1750 r. (jako pierwszy w Tatrach) przez Georga Pongrátza, jednak jego wyniki były bardzo niedokładne. 26 sierpnia 1751 r. nad staw przybył Jakob Buchholtz, który otrzymał od cesarskiej komisji nauk zadanie sprawdzenia, czy staw ma przypływy i odpływy (według legendy był podziemnie połączony z morzem). Buchholtz jednoznacznie ustalił, że jest to niemożliwe. W 1929 r. staw został dokładnie pomierzony przez ekipę Romana Gajdy.
Dawniej staw był często odwiedzany przez polskich turystów, którzy przychodzili z przełęczy Liliowe przez Zawory. Szlak ten został zamknięty po II wojnie światowej.
Szlaki turystyczne[edytuj | edytuj kod]
– od Rozdroża w Ciemnych Smreczynach (w górnej części Doliny Koprowej) na Zawory (15 min od jego początku) do Niżniego Ciemnosmreczyńskiego Stawu. Czas przejścia: 1 h, ↓ 45 min[2]
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Pomiary TANAP-u z lat 60 XX w.
- ↑ Tomasz Nodzyński, Marta Cobel-Tokarska: Tatry Wysokie i Bielskie: polskie i słowackie. Warszawa: ExpressMap, 2007. ISBN 978-83-60120-88-0.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Ciemnosmreczyński Staw, Niżni, [w:] Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski, Wielka encyklopedia tatrzańska [dostęp 2008-11-24].
- Józef Nyka, Tatry słowackie. Przewodnik., wyd. II, Latchorzew: Trawers, 1998, ISBN 83-901580-8-6.