Nornik reliktowy
| Microtus dogramacii[1] | |||
| Kefioğlu & Kryštufek, 1999[2] | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Podrodzaj | |||
| Gatunek |
nornik reliktowy | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
Nornik reliktowy[5] (Microtus dogramacii) – gatunek ssaka z podrodziny karczowników (Arvicolinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Nornik reliktowy występuje w południowo-zachodniej Azji zamieszkując w zależności od podgatunku[6]:
- M. dogramacii dogramacii – środkowa Anatolia (Turcja); wewnątrzgatunkowa granica rozmieszczenia nie została ustalona.
- M. dogramacii qazvinensis – nornik irański[5] – północno-zachodni Iran; być może wschodnia Turcja.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisali w 1999 roku turecki zoolog Haluk Kefelioğlu oraz słoweński zoolog Boris Kryštufek nadając mu nazwę Microtus dogramacii[2]. Holotyp pochodził z wsi Boyali köyü (35°36’E, 41°40’N), na wysokości 900 m n.p.m., w dystrykcie Suluova, w prowincji Amasya, w Turcji[7].
M. dogramacii należy do podrodzaju Sumeriomys i grupy gatunkowej guentheri[6]. Początkowo rozpoznany na podstawie unikalnego kariotypu (2n = 48) i cech morfologicznych[6]. Badania oparte na markerach molekularnych potwierdziły status taksonomiczny dogramacii i zidentyfikowały takson qazvinensis jako jego podgatunek[6]. Jest podobny rozmiarami i kształtem ciała do pokrewnego Microtus socialis, różni się jednak kariotypem[7]. Analizy DNA mitochondrialnego wskazują, że jest blisko spokrewniony z M. guentherii[7]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają dwa podgatunki[6].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Microtus: gr. μικρος mikros „mały”; ους ous, ωτος ōtos „ucho”[8].
- dogramacii: prof. dr Salih Doğramaci (zm. 1998), turecki teriolog[2][9].
- qazvinensis: miasto Kazwin, Iran[3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała (bez ogona) 99–125 mm, długość ogona 18–33 mm; masa ciała 19–42,5 g[10].
Biologia[edytuj | edytuj kod]
Zwierzęta te występują na wysokościach od 200 do 800 m n.p.m.; zasięg gatunku nie jest dobrze rozpoznany. Zamieszkują otwarte, suche tereny, w tym pola uprawne. Lokalnie mogą być szkodnikami[4].
Populacja[edytuj | edytuj kod]
Nornik reliktowy zamieszkuje ograniczony obszar, częściowo użytkowany rolniczo, jednak potrafi tam przetrwać. Niewiele wiadomo o jego populacji, ale nie jest pospolity. Południową część zasięgu obejmuje obszar ochrony przyrody wokół jeziora Tuz, który jest jednak zaniedbany i warunki przyrodnicze ulegają w nim pogorszeniu. Nie są znane zagrożenia dla gatunku i obecnie jest uznawany za gatunek najmniejszej troski, choć Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody zaleca dalsze badania[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Microtus dogramacii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b c H. Kefelioğlu & B. Kryštufek. The taxonomy of Microtus socialis group (Rodentia: Microtinae) in Turkey, with the description of a new species. „Journal of Natural History”. 33 (2), s. 301, 1999. DOI: 10.1080/002229399300425. (ang.).
- ↑ a b F.N. Golenishchev, V.G. Malikov, F. Nazari, A.S. Vaziri, O.V. Sablina & A.V. Polyakov. New species of vole of "guentheri" group (Rodentia, Arvicolinae, Microtus) from Iran (Новый вид полевки группы “guentheri” (Rodentia, Arvicolinae, Microtus) из Ирана). „Russian Journal of Theriology”. 1 (2), s. 118, 2002. DOI: 10.15298/rusjtheriol.01.2.05. (ang. • ros.).
- ↑ a b c B. Kryštufek i inni, Microtus dogramacii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2017, wersja 2021-2 [dostęp 2021-12-06] (ang.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 237. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c d e C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 364. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ a b c D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Microtus (Microtus) dogramacii. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-06].
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 424, 1904. (ang.).
- ↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 113. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
- ↑ U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 349. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).