Nornik reliktowy

Nornik reliktowy
	Microtus dogramacii
	Kefioğlu & Kryštufek, 1999
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	chomikowate
Podrodzina	karczowniki
Plemię	Arvicolini
Rodzaj	nornik
Podrodzaj	Sumeriomys
Gatunek	nornik reliktowy
Synonimy
	Microtus (Sumeriomys) qazvinensis Golenishchev, 2003;
	Microtus (Sumeriomys) qazvinensis Golenishchev, 2003;
Podgatunki
	M. d. dogramacii Kefelioğlu & Kryštufek, 1999; M. d. qazvinensis Golenishchev, 2003;
	M. d. dogramacii Kefelioğlu & Kryštufek, 1999; M. d. qazvinensis Golenishchev, 2003;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies

Nornik reliktowy^[5] (Microtus dogramacii) – gatunek ssaka z podrodziny karczowników (Arvicolinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).

Zasięg występowania

Nornik reliktowy występuje w południowo-zachodniej Azji zamieszkując w zależności od podgatunku^[6]:

M. dogramacii dogramacii – środkowa Anatolia (Turcja); wewnątrzgatunkowa granica rozmieszczenia nie została ustalona.
M. dogramacii qazvinensis – nornik irański^[5] – północno-zachodni Iran; być może wschodnia Turcja.

Taksonomia

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisali w 1999 roku turecki zoolog Haluk Kefelioğlu oraz słoweński zoolog Boris Kryštufek nadając mu nazwę Microtus dogramacii^[2]. Holotyp pochodził z wsi Boyali köyü (35°36’E, 41°40’N), na wysokości 900 m n.p.m., w dystrykcie Suluova, w prowincji Amasya, w Turcji^[7].

M. dogramacii należy do podrodzaju Sumeriomys i grupy gatunkowej guentheri^[6]. Początkowo rozpoznany na podstawie unikalnego kariotypu (2n = 48) i cech morfologicznych^[6]. Badania oparte na markerach molekularnych potwierdziły status taksonomiczny dogramacii i zidentyfikowały takson qazvinensis jako jego podgatunek^[6]. Jest podobny rozmiarami i kształtem ciała do pokrewnego Microtus socialis, różni się jednak kariotypem^[7]. Analizy DNA mitochondrialnego wskazują, że jest blisko spokrewniony z M. guentherii^[7]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World rozpoznają dwa podgatunki^[6].

Etymologia

Microtus: gr. μικρος mikros „mały”; ους ous, ωτος ōtos „ucho”^[8].
dogramacii: prof. dr Salih Doğramaci (zm. 1998), turecki teriolog^[2]^[9].
qazvinensis: miasto Kazwin, Iran^[3].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 99–125 mm, długość ogona 18–33 mm; masa ciała 19–42,5 g^[10].

Biologia

Zwierzęta te występują na wysokościach od 200 do 800 m n.p.m.; zasięg gatunku nie jest dobrze rozpoznany. Zamieszkują otwarte, suche tereny, w tym pola uprawne. Lokalnie mogą być szkodnikami^[4].

Populacja

Nornik reliktowy zamieszkuje ograniczony obszar, częściowo użytkowany rolniczo, jednak potrafi tam przetrwać. Niewiele wiadomo o jego populacji, ale nie jest pospolity. Południową część zasięgu obejmuje obszar ochrony przyrody wokół jeziora Tuz, który jest jednak zaniedbany i warunki przyrodnicze ulegają w nim pogorszeniu. Nie są znane zagrożenia dla gatunku i obecnie jest uznawany za gatunek najmniejszej troski, choć Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody zaleca dalsze badania^[4].

Przypisy

↑ Microtus dogramacii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c H. Kefelioğlu & B. Kryštufek. The taxonomy of Microtus socialis group (Rodentia: Microtinae) in Turkey, with the description of a new species. „Journal of Natural History”. 33 (2), s. 301, 1999. DOI: 10.1080/002229399300425. (ang.).
↑ ^a ^b F.N. Golenishchev, V.G. Malikov, F. Nazari, A.S. Vaziri, O.V. Sablina & A.V. Polyakov. New species of vole of "guentheri" group (Rodentia, Arvicolinae, Microtus) from Iran (Новый вид полевки группы “guentheri” (Rodentia, Arvicolinae, Microtus) из Ирана). „Russian Journal of Theriology”. 1 (2), s. 118, 2002. DOI: 10.15298/rusjtheriol.01.2.05. (ang. • ros.).
↑ ^a ^b ^c B.B. Kryštufek B.B. i inni, Microtus dogramacii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2017, wersja 2021-2 [dostęp 2021-12-06] (ang.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 237. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 364. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ ^a ^b ^c D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Microtus (Microtus) dogramacii. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-06].
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 424, 1904. (ang.).
↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 113. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
↑ U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 349. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[itis-1] Microtus dogramacii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Kefioğlu&Kryštufek-2] H. Kefelioğlu & B. Kryštufek. The taxonomy of Microtus socialis group (Rodentia: Microtinae) in Turkey, with the description of a new species. „Journal of Natural History”. 33 (2), s. 301, 1999. DOI: 10.1080/002229399300425. (ang.).

[Golenishchev&inni-3] F.N. Golenishchev, V.G. Malikov, F. Nazari, A.S. Vaziri, O.V. Sablina & A.V. Polyakov. New species of vole of "guentheri" group (Rodentia, Arvicolinae, Microtus) from Iran (Новый вид полевки группы “guentheri” (Rodentia, Arvicolinae, Microtus) из Ирана). „Russian Journal of Theriology”. 1 (2), s. 118, 2002. DOI: 10.15298/rusjtheriol.01.2.05. (ang. • ros.).

[iucn-4] B.B. Kryštufek B.B. i inni, Microtus dogramacii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2017, wersja 2021-2 [dostęp 2021-12-06] (ang.).

[Cichocki&inni-5] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 237. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-6] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 364. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reeder-7] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Microtus (Microtus) dogramacii. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-06].

[Palmer-8] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 424, 1904. (ang.).

[Beolens&inni-9] B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 113. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).

[Pardiñas&inni-10] U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 349. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]