Karczowniki
| ||
| Arvicolinae[1] | ||
| J.E. Gray, 1821 | ||
 Przedstawiciel podrodziny – nornica ruda (Myodes glareolus) | ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
| Nadgromada | żuchwowce | |
| Gromada | ssaki | |
| Infragromada | łożyskowce | |
| Rząd | gryzonie | |
| Podrząd | myszokształtne | |
| Nadrodzina | myszowe | |
| Rodzina | chomikowate | |
| Podrodzina | karczowniki | |
| Rodzaje | ||
|
zobacz opis w tekście | ||
Karczowniki[2], nornikowate[3] (Arvicolinae) – podrodzina gryzoni z rodziny chomikowatych, wydzielana czasami jako odrębna rodzina Arvicolidae lub Microtidae. Obejmuje około 200 gatunków. W Polsce żyje 9 z nich.
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Żyją w norach, w których gromadzą zapasy pożywienia. Zamieszkują umiarkowaną i chłodną strefę Europy, Azji, Indochin i Ameryki Płn. Jeden gatunek zamieszkuje północną Afrykę.
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Karczowniki to gryzonie o niewielkich rozmiarach, krępej budowie ciała, dużej głowie, krótkim ogonie, małych oczach i uszach. Zęby trzonowe rosną przez całe życie. Samice kilka razy w roku rodzą młode, które po upływie kilku tygodni osiągają dojrzałość rozrodczą. Nie zapadają w sen zimowy. Żyją pojedynczo, w grupach rodzinnych lub koloniach. Roślinożerne, pożywienie norników stanowi w głównej mierze pokarm roślinny: korzenie, kłącza, trawy, zioła, nasiona, warzywa uprawne, owoce. Niektóre gatunki zjadają również bezkręgowce. W latach gdy pojawiają się masowo – średnio co 4 lata – niektóre gatunki stają się poważnymi szkodnikami upraw roślinnych.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Do karczowników należą między innymi następujące rodzaje[4][2]:
- Alticola – górzak
- Arborimus – drzewik
- Arvicola – karczownik
- Blanfordimys – norniczek
- Caryomys – rudogrzbietka
- Chionomys – śnieżnik
- Dicrostonyx – obrożnik
- Dinaromys – dynarczyk – jedynym przedstawicielem jest Dinaromys bogdanovi – dynarczyk górski
- Ellobius – ślepuszonka
- Eolagurus – stepoleming
- Eothenomys – rdzawoplecyk
- Hyperacrius – kaszmirek
- Lagurus – piestruszka – jedynym żyjącym przedstawicielem jest Lagurus lagurus – piestruszka stepowa
- Lasiopodomys – chinornik
- Lemmiscus – bylicornik – jedynym przedstawicielem jest Lemmiscus curtatus – bylicornik amerykański
- Lemmus – leming
- Microtus – nornik
- Myodes – nornica
- Myopus – lemingowiec – jedynym przedstawicielem jest Myopus schisticolor – lemingowiec leśny
- Neodon – nornikowiec
- Neofiber – piżmaczek – jedynym przedstawicielem jest Neofiber alleni – piżmaczek florydzki
- Ondatra – piżmak – jedynym przedstawicielem jest Ondatra zibethica – piżmak amerykański
- Phaiomys – darnik – jedynym przedstawicielem jest Phaiomys leucurus – darnik górski
- Phenacomys – wrzosownik
- Proedromys – lasornik
- Prometheomys – prometeuszek – jedynym przedstawicielem jest Prometheomys schaposchnikowi – prometeuszek gruziński
- Synaptomys – moczarnik
- Volemys – myszonornik
Podział na plemiona takie jak Arvicolini, Ondatrini i Pliomyini został uznany za zbędny[4]. Przodkami nornikowatych były żyjące w pliocenie gryzonie z rodzaju Baranomys[4].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Arvicolinae, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 235–239. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.)
- ↑ Jakub Gryz, Grzegorz Lesiński, Marek Kowalski, Dagny Krauze. Skład pokarmu puszczyka Strix aluco w Puszczy Białowieskiej. „Chrońmy Przyrodę Ojczystą”. 68 (2), s. 100–108, 2012. Państwowa Rada Ochrony Przyrody (pol.).
- ↑ a b c Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Arvicolinae. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 2017-06-22]