Karczowniki
| Arvicolinae[1] | |
| J.E. Gray, 1821[2] | |
 Przedstawiciel podrodziny – nornica ruda (Myodes glareolus) | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Infragromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Infrarząd | |
| Nadrodzina | |
| Rodzina | |
| Podrodzina |
karczowniki |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Arvicola Lacépède, 1799 | |
| Plemiona | |
|
zobacz opis w tekście | |
Karczowniki[3], nornikowate[4] (Arvicolinae) – podrodzina ssaków z rodziny chomikowatych (Cricetidae), wydzielana czasami jako odrębna rodzina Arvicolidae lub Microtidae. Obejmuje około 200 gatunków. W Polsce żyje 9 z nich.
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Żyją w norach, w których gromadzą zapasy pożywienia. Zamieszkują umiarkowaną i chłodną strefę Europy, Azji, Indochin i Ameryki Płn.[5][6]. Jeden gatunek zamieszkuje północną Afrykę.
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Karczowniki to gryzonie o niewielkich rozmiarach, krępej budowie ciała, dużej głowie, krótkim ogonie, małych oczach i uszach. Zęby trzonowe rosną przez całe życie. Samice kilka razy w roku rodzą młode, które po upływie kilku tygodni osiągają dojrzałość rozrodczą. Nie zapadają w sen zimowy. Żyją pojedynczo, w grupach rodzinnych lub koloniach. Roślinożerne, pożywienie norników stanowi w głównej mierze pokarm roślinny: korzenie, kłącza, trawy, zioła, nasiona, warzywa uprawne, owoce. Niektóre gatunki zjadają również bezkręgowce. W latach gdy pojawiają się masowo – średnio co 4 lata – niektóre gatunki stają się poważnymi szkodnikami upraw roślinnych.
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Do karczowników należą następujące plemiona[5][3]:
- Prometheomyini Kretzoi, 1955 – jedynym występującym współcześnie przedstawicielem jest Prometheomys schaposchnikowi Satunin, 1901 – prometeuszek gruziński
- Ondatrini J.E. Gray, 1825
- Phenacomyini
- Lemmini J.E. Gray, 1825 – lemingi
- Dicrostonychini Kretzoi, 1955
- Myodini Kretzoi, 1969
- Pliomyini Kretzoi, 1969 – jedynym występującym współcześnie przedstawicielem jest Dinaromys bogdanovi V. Martino & E. Martino, 1922 – dynarczyk górski
- Ellobiusini Gill, 1872
- Lagurini Kretzoi, 1955
- Arvicolini J.E. Gray, 1821
Przodkami nornikowatych były żyjące w pliocenie gryzonie z rodzaju Baranomys[6].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Arvicolinae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ J.E. Gray. On the Natural Arrangment of Vertebrose Animals. „The London Medical Repository”. 15, s. 303, 1821 (ang.).
- ↑ a b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 235–239. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.)
- ↑ J. Gryz, G. Lesiński, M. Kowalski, D. Krauze. Skład pokarmu puszczyka Strix aluco w Puszczy Białowieskiej. „Chrońmy Przyrodę Ojczystą”. 68 (2), s. 100–108, 2012. Państwowa Rada Ochrony Przyrody (pol.).
- ↑ a b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 342–366. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.)
- ↑ a b D.E. Wilson & D.M. Reeder (red. red.): Subfamily Arvicolinae. W: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-20].