Nowiny Szląskie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Nowiny Szląskie
Pismo tygodniowe dla ludu ewangelickiego
Ilustracja
Częstotliwość

Tygodnik

Państwo

 Cesarstwo Niemieckie

Wydawca

druk T. Schatzky (Wrocław)

Tematyka

religijna

Pierwszy numer

1884

Ostatni numer

1888

Redaktor naczelny

Jerzy Badura

Nowiny Szląskie – luterański tygodnik wydawany w języku polskim (drukowany szwabachą) o tematyce religijnej i społecznej, przeznaczony zgodnie z podtytułem dla polskojęzycznej ludności śląskiej wyznania ewangelickiego, wydawany w latach 1884-1888.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Pierwszy numer pisma ukazał się we Wrocławiu 19 stycznia 1884 r. w drukarni T. Schatzky'ego przy Wallstrasse 14B (ob. ul. Włodkowica). Tygodnik wychodził w każdą sobotę i kosztował 80 fenigów kwartalnie. Funkcję redaktora odpowiedzialnego i nakładcy pełnił Jerzy Badura, pastor w Międzyborzu, a następnie K. Baum i S. Grygier, „księgarz we Wołowie”. Od roku 1887 pismo ukazywało się pod tytułem „Nowiny” w Ełku[1], dokąd je przeniesiono z powodu wzrostu liczby czytelników z Warmii i Mazur, a także ze względu na nieprzychylność wrocławskiej administracji dla polskiej prasy na Śląsku (np. kary pieniężne za używanie j. polskiego). Pomysłodawcą i mecenasem gazety był Alfons Parczewski, prawnik i działacz społeczny[2]. Z pismem współpracował też Antoni Baderski, asystent w Bibliotece Uniwersyteckiej we Wrocławiu.

„NS” zamieszczały kazania ewangelickie, powiastki umoralniające dla ludu, artykuły na temat dziejów reformacji, wspomnienia o wybitnych pastorach, sylwetki biograficzne, poezję okolicznościową, wiadomości kulturalne i gospodarcze, ogłoszenia i apele. Społeczno-informacyjna część tygodnika składała się z kilku stałych działów i rubryk: „Co słychać na świecie”, „Z kościoła i o kościele”, „Wiadomości z Szląska i okolicy”, „Z książek i o książkach”, „Ceny targowe”, „Notatki przyrodnicze”, „Korespondencje”, „Zagadki”. Zachowując charakter lojalistyczny, gazeta wspierała działalność polskich ewangelików, integrowała polskojęzyczną mniejszość pruskiego Śląska, odgrywała rolę oświatową i wychowawczą wobec śląskiego ludu, postulowała wprowadzenie j. polskiego do szkół.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. W. Nawrocki twierdzi, że przeniesiono je na Mazury w 1891 r.
  2. W 1896 r. na finansowe wsparcie „NS” i innych polskojęzycznych gazet na Śląsku wykorzystano legat generała Aleksandrowicza z Petersburga.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • R. Ergetowski, Nowiny Szląskie. Wrocławski tygodnik z lat 1884-1886, „Kwartalnik Opolski” 1955 nr 2.
  • W. Nawrocki, Trwanie i powrót. Szkice o literaturze Ziem Zachodnich, Poznań 1969, s. 65-66.