Obóz przejściowy w Biłgoraju

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Obóz przejściowy w Biłgoraju
Durchgangslager
Ilustracja
Pomnik ofiar obozu przejściowego w Biłgoraju: wysiedlanej ludności cywilnej i żołnierzy AK, BCh, AL
Typ

obóz przejściowy

Odpowiedzialny

 III Rzesza

Rozpoczęcie działalności

kwiecień 1944

Zakończenie działalności

lipiec 1944

Terytorium

Polska pod okupacją niemiecką (Generalne Gubernatorstwo)

Miejsce

Biłgoraj

Liczba więźniów

15 000

Narodowość więźniów

Polacy

Położenie na mapie Biłgoraja
Mapa konturowa Biłgoraja, w centrum znajduje się punkt z opisem „Obóz przejściowy w Biłgoraju”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Obóz przejściowy w Biłgoraju”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Obóz przejściowy w Biłgoraju”
Położenie na mapie powiatu biłgorajskiego
Mapa konturowa powiatu biłgorajskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Obóz przejściowy w Biłgoraju”
Ziemia50°32′20,5″N 22°43′14,6″E/50,539028 22,720722

Obóz przejściowy w Biłgorajuniemiecki obóz przejściowy w Biłgoraju w woj. lubelskim, założony w kwietniu 1944 dla wysiedlanej, pacyfikowanej ludności Zamojszczyzny i Dzieci Zamojszczyzny oraz partyzantów schwytanych w wyniku Sturmwind I i Sturmwind II. Przez obóz przeszło około 15 000 ludzi.

Historia obozu[edytuj | edytuj kod]

Biłgoraj. Wysiedlenia ludności cywilnej
Tablica na pomniku upamiętniającym ofiary obozu przejściowego w Biłgoraju

Obóz założony został w kwietniu 1944 w czasie II wojny światowej i okupacji niemieckiej w Polsce. Funkcjonował jako niemiecki obóz przejściowy dla ludności cywilnej z okolic Biłgoraja i Zamościa oraz partyzantów uwięzionych w ramach Sturmwind I i Sturmwind II – akcji niemieckich skierowanych przeciw partyzantom na Zamojszczyźnie, w lasach janowskich i Puszczy Solskiej[1].

Obóz położony był pomiędzy ulicą Tadeusza Kościuszki (wtedy ul. Główną), ulicą Ogrodową, ulicą Lubelską, a od strony południowej przylegał do ogrodzenia kościoła pw. św. Jerzego[2].

W trudnych, nieludzkich warunkach przetrzymywano tam około 15 000 ludzi, wysiedlaną ludność cywilną w tym dzieci, żołnierzy Armii Krajowej, Batalionów Chłopskich i Armii Ludowej. Bez względu na wiek wszyscy byli przetrzymywani pod gołym niebem i na gołej ziemi. Władzę nad obozem sprawowało Gestapo. Teren był ogrodzony wysokim drutem kolczastym. Obóz pilnowany był przez oddział Wehrmachtu[2]. Na środku placu przyległego do ulicy Ogrodowej wykopano głębokie doły kloaczne osłonięte sosnowymi gałęziami. Wzniesiona była drewniana wieża wartownicza[3].

Tablica niemiecka informowała, że był to: „Obóz jeńców wojennych”. W budynkach w pobliżu obozu znajdowała się siedziba Gestapo w Biłgoraju tzw. „Mordowania”. Jedną z przesłuchiwanych przez niemieckie Gestapo w Biłgoraju była żołnierz AK Wanda Wasilewska ps. Wacek, z zawodu nauczycielka[1]. Po torturach na Gestapo wielu partyzantów rozstrzelano 4 lipca 1944 w lesie w Rapach pod Biłgorajem.

Większość ludności cywilnej z tego obozu przewożono do obozu KL Majdanek, część na roboty przymusowe do Niemiec, niewielką część zwalniano. W tym czasie istniał też obóz przejściowy w pobliskim Tarnogrodzie, gdzie przetrzymywano ludność ze spacyfikowanych terenów w czasie akcji Sturmwind.

Podobne obozy przesiedleńcze dla mężczyzn, kobiet i dzieci z Zamojszczyzny istniały w Zamościu i Zwierzyńcu.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Biłgoraj lata 1939–1945., bilgoraj.pl. [dostęp 2018-02-28].
  2. a b Obóz przejściowy w Biłgoraju. bilgoraj.lbl.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-23)]., bilgoraj.lbl.pl. [dostęp 2018-02-28].
  3. Za przynależność do band…, bilgorajska.pl. 2011-07-03. [dostęp 2018-02-28].