Oceannik białobrewy
| Pelagodroma marina[1] | |||
| (Latham, 1790) | |||
 Oceannik białobrewy sfotografowany u wybrzeży Tasmanii | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj |
Pelagodroma | ||
| Gatunek |
oceannik białobrewy | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Podgatunki | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Oceannik białobrewy (Pelagodroma marina)[4] – gatunek średniej wielkości ptaka oceanicznego z rodziny oceanników (Oceanitidae). Nie jest zagrożony wyginięciem.
Występowanie i biotop[edytuj | edytuj kod]
Występuje na rozległym obszarze oceanu na północ i południe od równika (w izolowanych populacjach)[5]. Gniazduje w koloniach m.in. na Maderze i Wyspach Selvagens[6]. Poza okresem lęgowym rzadko obserwowany w pobliżu lądu[5].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Jedyny przedstawiciel rodzaju Pelagodroma[4][7]. Wyróżnia się sześć podgatunków P. marina, które w sezonie lęgowym zamieszkują[2][7]:
- P. m. hypoleuca (Webb, Berthelot & Moquin-Tandon, 1842) – Madera i Wyspy Kanaryjskie
- P. m. eadesorum Bourne, 1953 (syn. P. m. eadesi) – Wyspy Zielonego Przylądka
- P. m. marina (Latham, 1790) – oceannik białobrewy[4] – wyspy Tristan da Cunha i Gough
- P. m. dulciae Mathews, 1912 – wyspy u południowych wybrzeży Australii
- P. m. maoriana Mathews, 1912 – wyspy Stewart, Auckland, Chatham i inne wyspy należące do Nowej Zelandii
- P. m. albiclunis Murphy & Irving, 1951 – oceannik wulkaniczny[4] – wyspy Kermadec
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała 18–21 cm; rozpiętość skrzydeł 41–44 cm[6]. Upierzenie grzbietu szarobrązowe z szarym kuprem, spód biały[5]. Długie nogi[6]. Charakterystyczne białe plamy po bokach głowy, przedzielone ciemnym pasem[5]. Brak dymorfizmu płciowego[5].
Ekologia i zachowanie[edytuj | edytuj kod]
Tryb życia[edytuj | edytuj kod]
Ptak przystosowany do życia na otwartym oceanie – zazwyczaj gromadzi się w pobliżu miejsc przebywania stad waleni i delfinów, których obecność pomaga w zdobyciu pożywienia[5][6].
Pożywienie[edytuj | edytuj kod]
Pokarm stanowi plankton i małe ryby[5].
Lęgi[edytuj | edytuj kod]
Samica składa 1 białe jajo w podziemnej jamie[5]. Nory lęgowe odwiedzane są przez ptaki w nocy[6]. Lęgi oceanników białobrewych są narażone ze strony gryzoni (myszy i szczurów) zawleczonych przez człowieka, które płoszą wysiadujące ptaki, rabują jaja lub nawet pisklęta[5]. W wyniku zagrożenia ze strony gryzoni ptaki przeniosły się na niewielkie pionowe skały wystające wprost z morza[5].
Status i ochrona[edytuj | edytuj kod]
Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje oceannika białobrewego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern) nieprzerwanie od 1988 roku. W 2004 roku szacowano liczebność światowej populacji na co najmniej 4 miliony osobników. Globalny trend liczebności populacji uznawany jest za spadkowy ze względu na drapieżnictwo introdukowanych gatunków ssaków[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Pelagodroma marina, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b White-faced Storm-petrel (Pelagodroma marina). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. (ang.).
- ↑ a b Pelagodroma marina, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c d Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Oceanitidae Forbes, 1882 - oceanniki - Austral Storm-Petrels (wersja: 2021-01-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-07-22].
- ↑ a b c d e f g h i j David Alderton, Encyklopedia ptaków świata, Warszawa: Wydawnictwo Dragon, 2020, s. 208, ISBN 978-83-8172-650-4 (pol.).
- ↑ a b c d e Lars Svensson, Przewodnik Collinsa. Ptaki, Bielsko-Biała: MULTICO, 2021, s. 74, ISBN 978-83-7763-530-8 (pol.).
- ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v11.2). [dostęp 2021-07-22]. (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcia, nagrania głosów i krótkie filmy. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).