Ontario Lacus
72,00°S 177,00°E/-72,000000 177,000000 Zdjęcie radarowe wykonane przez sondę Cassini | |
| Położenie | |
| Państwo |
nie dotyczy |
|---|---|
| Region | |
| Morfometria | |
| Powierzchnia |
15 000 km² |
| Wymiary • max długość • max szerokość |
|
| Głębokość • średnia • maksymalna |
|
| Objętość |
7 – 50 km³ |
| Hydrologia | |
| Rodzaj jeziora |
jezioro węglowodorów, prawdopodobnie okresowe |
Położenie na mapie Tytana  | |
| 72,00°S 177,00°E/-72,000000 177,000000
| |
 Okolice bieguna południowego Tytana | |
Ontario Lacus – jezioro na Tytanie, księżycu Saturna, o współrzędnych 72°S; 183°W, wypełnione płynnymi węglowodorami, głównie metanem, choć zawiera także etan[1]. Jest to największe jezioro na południowej półkuli tego księżyca, mające powierzchnię ok. 15 000 km². Nazwa pochodzi od ziemskiego jeziora Ontario na granicy Kanady i USA, od którego zbiornik na Tytanie jest nieco mniejszy.
Charakterystyka jeziora
[edytuj | edytuj kod]Na wybrzeżu Ontario Lacus znalezione zostały ślady falowania, zalane doliny, jak również pierwsza znana delta rzeki na Tytanie[2]. Stwierdzono także, że w ciągu czterech lat obserwacji linia brzegowa skróciła się o ok. 10 km; oznacza to, że poziom metanu w jeziorze obniża się w tempie ok. 1 m/rok, prawdopodobnie na skutek parowania. Przypuszcza się, że jest to zjawisko sezonowe, związane z obiegiem metanu na księżycu i obserwowany trend ulegnie odwróceniu z nastaniem zimy na półkuli południowej[3].
Mimo znacznej powierzchni, objętość węglowodorów w jeziorze jest mała: od 7 do 50 km³. Wynika to z jego bardzo małej głębokości, średnio od 0,4 do 3,2 m. Nawet w najgłębszym miejscu głębokość nie przekracza 7,4 m[4]. Dokładna analiza zdjęć radarowych wskazała, że w południowej części jeziora, w obszarze uznanym początkowo za pokryty cieczą, istnieją kanały. Analiza geomorfologiczna z 2012 roku sugeruje, że jest to okresowy zbiornik cieczy, wypełniający depresję o płaskim dnie, którego najbliższym ziemskim odpowiednikiem jest Etosza w Namibii. W niektórych miejscach dno depresji znajduje się powyżej zwierciadła węglowodorów gruntowych (odpowiednika zwierciadła wód gruntowych na Ziemi) i dlatego obecnie wypełnia je ciecz; jezioro zwiększa swoją powierzchnię, gdy zasilają je sezonowe, ulewne deszcze metanu[5][6].
Powierzchnia
[edytuj | edytuj kod]Obserwacje radarowe ujawniły, że powierzchnia jeziora jest niezwykle gładka, różnice wysokości powierzchni zmierzone w strefie Fresnela o szerokości 100 m nie przekraczały 3 milimetrów[7]; późniejsze analizy ograniczyły maksymalną wysokość fal do 1 mm[8]. Wcześniejsze modele przewidywały, że na Tytanie mogą występować fale 7 razy wyższe i dłuższe niż na Ziemi. Przyczyną tego może być wysoka lepkość cieczy; właściwości mieszaniny metanu i etanu w tak niskich temperaturach są słabo zbadane. Inną przyczyną może być brak wiatru, związany z sezonową zmiennością aktywności pogodowej w atmosferze księżyca[9]; oba czynniki mogą działać jednocześnie.
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Saturn's Moon Titan Has Liquid Surface Lake. ScienceDaily, 2008-07-30. [dostęp 2012-02-15].
- ↑ Footprint of Ontario Lacus. Cassini Equinox Mission, 15.07.2010. [dostęp 2010-09-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-01-27)].
- ↑ See Beautiful Ontario Lacus: Cassini's Guided Tour. 15.06.2010.
- ↑ Saturn moon's 'Lake Ontario': shallow and virtually wave-free. Space.com, 2010-12-17. [dostęp 2012-02-15].
- ↑ Szymon Moliński: Okresowe jezioro na Tytanie?. Kosmonauta.net, 2012-04-22. [dostęp 2016-02-22]. (pol.).
- ↑ Thomas Cornet, O. Bourgeois, S. Le Mouélic, S. Rodriguez i inni. Geomorphological significance of Ontario Lacus on Titan: Integrated interpretation of Cassini VIMS, ISS and RADAR data and comparison with the Etosha Pan (Namibia). „Icarus”. 218 (2), s. 788–806, kwiecień 2012. Elsevier. DOI: 10.1016/j.icarus.2012.01.013. (ang.).
- ↑ Lauren C. Wye, H.A. Zebker, R.D. Lorenz. Smoothness of Titan's Ontario Lacus: Constraints from Cassini RADAR specular reflection data. „Geophysical Research Letters”. 36, 2009. American Geophysical Union. DOI: 10.1029/2009GL039588.
- ↑ Lauren C. Wye, H.A. Zebker, A.G. Hayes, R.D. Lorenz. A depth profile of Titan's Ontario Lacus and further constraints on wave heights from Cassini RADAR data. „Bulletin of the American Astronomical Society”. 42. s. 1076. American Astronomical Society.
- ↑ Saturn moon's mirror-smooth lake 'good for skipping rocks'. „New Scientist”, 2009-08-21.
