Operacje psychologiczne
Operacje psychologiczne, działania psychologiczne (PsyOps) – operacje planowane, by przekazać wybrane informacje dla określonych odbiorców, mające wpływać na ich emocje, motywacje, postrzeganie sytuacji i zachowywania, dla osiągnięcia zakładanych celów politycznych oraz militarnych[1][2]. Operacje psychologiczne mogą być wykonywane na poziomie taktycznym, operacyjnym i strategicznym i mogą być one szczególnie cenne podczas operacji przed- i powojennych, gdy inne środki wpływu są ograniczone lub niedozwolone[2].
PsyOps jest wykonywane przez środki psychologiczne, czyli środki techniczne czy inne służące do porozumiewania się z ludnością[1]. Można wyróżnić trzy kategorie środków[3]:
- wizualne – wszystkie materiały drukowane wraz z filmami niemymi, kreskówkami czy plakatami
- dźwiękowe – wszystkie systemy, które używają dźwięku do przenoszenia wiadomości jak radio czy głośniki
- dźwiękowo-wizualne – każdy system oddziałujący na oba zmysły równocześnie jak telewizja czy kino
PsyOps może zachęcać do niezadowolenia społecznego z przywództwa i łącząc perswazję z wiarygodnym zagrożeniem, osłabiać zdolność przeciwnika do prowadzenia lub podtrzymywania operacji wojskowych. Mogą również zakłócać, dezorientować i przedłużać proces podejmowania decyzji przez przeciwnika, podważając zdolności dowodzenie i kontrolę[2]. W dzisiejszym środowisku informacyjnym nawet operacje psychologiczne (PsyOps) przeprowadzane na poziomie taktycznym mogą mieć strategiczne rezultaty[2].
Termin operacji psychologicznych z reguły używa się w kontekście Armii Stanów Zjednoczonych i Dowództwa Operacji Specjalnych Stanów Zjednoczonych.
W Siłach Zbrojnych RP grupą odpowiedzialną za operacje psychologiczne na szczeblu operacyjnym i taktycznym[4] jest Centralna Grupa Działań Psychologicznych im. Króla Stefana Batorego[5].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b AAP-6 SŁOWNIK TERMINÓW I DEFINICJI NATO [online], ORGANIZACJA TRAKTATU PÓŁNOCNOATLANTYCKIEGO BIURO STANDARYZACJI NATO (NSO).
- ↑ a b c d Joint Publication 3-53 : Doctrine for Joint Psychological Operations [online], gwu.edu, 2003.
- ↑ AJP-3.10.1(A) ALLIED JOINT DOCTRINE FOR PSYCHOLOGICAL OPERATIONS [online], NATO STANDARIZATION AGENCY, 2007 (ang.).
- ↑ Justyna Bielecka, Gabriel Nowacki, Rola wojsk specjalnych w konflikcie hybrydowym, „Autobusy : technika, eksploatacja, systemy transportowe”, R. 20, nr 7-8, 2019, DOI: 10.24136/atest.2019.193, ISSN 1509-5878 [dostęp 2025-06-22] (pol.).
- ↑ Centralna Grupa Działań Psychologicznych [online], wojsko-polskie.pl [dostęp 2025-06-23].