Ophiocordyceps sinensis
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Kordyceps chiński |
| Nazwa systematyczna | |
| Ophiocordyceps sinensis (Berk.) G.H. Sung, J.M. Sung, Hywel-Jones & Spatafora Stud. Mycol. 57: 46 (2007) | |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[1] | |
 | |
Kordyceps chiński, maczużnik chiński (Ophiocordyceps sinensis) – gatunek grzybów z rodziny Ophiocordycipitaceae[2], pasożyt.
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Ophiocordyceps, Ophiocordycipitaceae, Hypocreales, Hypocreomycetidae, Sordariomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[2].
Zaliczany był do rodzaju Cordyceps (maczużnik) i stąd jego polskie nazwy. Obecnie jednak według Index Fungorum zaliczany jest do rodzaju Ophiocordyceps i rodziny Ophiocordycipitaceae, nazwy polskie są więc już niespójne z nazwą naukową. Niektóre synonimy naukowe[3]:
- Cordyceps sinensis (Berk.) Sacc. 1878
- Hirsutella sinensis X.J. Liu, Y.L. Guo, Y.X. Yu & W. Zeng 1989
- Paecilomyces hepiali Q.T. Chen & R.Q. Dai ex R.Q. Dai, X.M. Li, A.J. Shao, Shu F. Lin, J.L. Lan, Wei H. Chen & C.Y. Shen 2008
- Paecilomyces hepiali Q.T. Chen & R.Q. Dai 1989
- Scytalidium hepiali C. Lan Li 1988
- Sphaeria sinensis Berk. 1843
W Tybecie znany jest pod nazwami yartsa gunbu lub yatsa gunbu. Na świecie znany jest także jako "himalajska Viagra"[4].
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Rośnie w Tybecie na wysokości pomiędzy 3000 i 5000 metrów n.p.m.
Ekologia[edytuj | edytuj kod]
Grzyb pasożytuje na larwie ćmy, powodując jej śmierć i mumifikację, po czym wytwarza owocnik.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek został po raz pierwszy opisany naukowo przez Milesa Berkeleya w 1843 roku jako Sphaeria sinensis, ale już był znany przez miejscowych ludzi jako składnik diety wzmacniający. Zauważyli, że po zjedzeniu tego grzyba zwierzęta mają więcej sił od innych[kto?].
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
W przemyśle do wyrobu kosmetyków i suplementów
Wyciąg z kordycepsu chińskiego ma zastosowanie jako składnik kosmetyków, ze względu na przypisywane mu tradycyjne właściwości antyoksydacyjne, adaptogenne (wspomagające przystosowanie do zmian) i tonizujące[5]. Wyciąg nie posiada udowodnionych właściwości terapeutycznych, jednak w tradycyjnej medycynie azjatyckiej jest uznawany za składnik wspomagający powrót do równowagi, wzmacniający siły życiowe, korzystnie wpływający na potencję oraz jako afrodyzjak[6]. Właściwości tego składnika rzekomo wywodzą się z faktu, że grzyb pasożytuje na larwach owadów. Interpretowane jest w ten sposób, że w grzybie zawarta jest życiowa energia roślinna oraz życiowa energia zwierzęca, jednak stosowane na skale przemysłową ekstrakty pochodzą z grzybni uprawianej na ziarnach zbóż. Do 2013 roku nie udało się wyhodować tego grzyba poprzez zarażenie larw[7].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Ophiocordyceps sinensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
- ↑ a b Index Fungorum (ang.). [dostęp 2013-11-12].
- ↑ Species Fungorum (ang.). [dostęp 2013-11-12].
- ↑ "Himalajska Viagra" i jej skutki dla Nepalu (dostęp: 04/09/2012)
- ↑ Marcin Molski: Nowoczesna Kosmetologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2014, s. 23. ISBN 978-83-01-17976-2.
- ↑ Daniel Winkler, Caterpillar Fungus (Ophiocordyceps sinensis) Production and Sustainability on the Tibetan Plateau and in the Himalayas, „Asian Medicine”, 5 (2), 2009, s. 291–316, DOI: 10.1163/157342109X568829, ISSN 1573-420X [dostęp 2020-04-19].
- ↑ Hui-Chen Lo i inni, A Systematic Review of the Mysterious Caterpillar Fungus Ophiocordyceps sinensis in DongChongXiaCao (冬蟲夏草 Dōng Chóng Xià Cǎo) and Related Bioactive Ingredients, „Journal of Traditional and Complementary Medicine”, 3 (1), 2013, s. 16–32, DOI: 10.1016/S2225-4110(16)30164-X, ISSN 2225-4110 [dostęp 2020-04-19] (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Jak lek z grzyba działa na nowotwór
- Grzyb Gąsienicowy – Specyfik Starodawnej Medycyny
- Grzybki jak złoto. Niespodziewane bogactwo Tybetu