Ophiocordyceps sinensis

*Kordyceps chiński*
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	workowce
Klasa	Sordariomycetes
Rząd	rozetkowce
Rodzina	Ophiocordycipitaceae
Rodzaj	Ophiocordyceps
Gatunek	Kordyceps chiński
	Nazwa systematyczna
	Ophiocordyceps sinensis (Berk.) G.H. Sung, J.M. Sung, Hywel-Jones & Spatafora; Stud. Mycol. 57: 46 (2007)
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kordyceps chiński, maczużnik chiński (Ophiocordyceps sinensis) – gatunek grzybów z rodziny Ophiocordycipitaceae^[2], pasożyt.

Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Ophiocordyceps, Ophiocordycipitaceae, Hypocreales, Hypocreomycetidae, Sordariomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi^[2].

Zaliczany był do rodzaju Cordyceps (maczużnik) i stąd jego polskie nazwy. Obecnie jednak według Index Fungorum zaliczany jest do rodzaju Ophiocordyceps i rodziny Ophiocordycipitaceae, nazwy polskie są więc już niespójne z nazwą naukową. Niektóre synonimy naukowe^[3]:

Cordyceps sinensis (Berk.) Sacc. 1878
Hirsutella sinensis X.J. Liu, Y.L. Guo, Y.X. Yu & W. Zeng 1989
Paecilomyces hepiali Q.T. Chen & R.Q. Dai ex R.Q. Dai, X.M. Li, A.J. Shao, Shu F. Lin, J.L. Lan, Wei H. Chen & C.Y. Shen 2008
Paecilomyces hepiali Q.T. Chen & R.Q. Dai 1989
Scytalidium hepiali C. Lan Li 1988
Sphaeria sinensis Berk. 1843

W Tybecie znany jest pod nazwami yartsa gunbu lub yatsa gunbu. Na świecie znany jest także jako "himalajska Viagra"^[4].

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Rośnie w Tybecie na wysokości pomiędzy 3000 i 5000 metrów n.p.m.

Ekologia[edytuj | edytuj kod]

Grzyb pasożytuje na larwie ćmy, powodując jej śmierć i mumifikację, po czym wytwarza owocnik.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek został po raz pierwszy opisany naukowo przez Milesa Berkeleya w 1843 roku jako Sphaeria sinensis, ale już był znany przez miejscowych ludzi jako składnik diety wzmacniający. Zauważyli, że po zjedzeniu tego grzyba zwierzęta mają więcej sił od innych^[kto?].

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

W przemyśle do wyrobu kosmetyków i suplementów

Wyciąg z kordycepsu chińskiego ma zastosowanie jako składnik kosmetyków, ze względu na przypisywane mu tradycyjne właściwości antyoksydacyjne, adaptogenne (wspomagające przystosowanie do zmian) i tonizujące^[5]. Wyciąg nie posiada udowodnionych właściwości terapeutycznych, jednak w tradycyjnej medycynie azjatyckiej jest uznawany za składnik wspomagający powrót do równowagi, wzmacniający siły życiowe, korzystnie wpływający na potencję oraz jako afrodyzjak^[6]. Właściwości tego składnika rzekomo wywodzą się z faktu, że grzyb pasożytuje na larwach owadów. Interpretowane jest w ten sposób, że w grzybie zawarta jest życiowa energia roślinna oraz życiowa energia zwierzęca, jednak stosowane na skale przemysłową ekstrakty pochodzą z grzybni uprawianej na ziarnach zbóż. Do 2013 roku nie udało się wyhodować tego grzyba poprzez zarażenie larw^[7].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Ophiocordyceps sinensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
↑ ^a ^b Index Fungorum. [dostęp 2013-11-12]. (ang.).
↑ Species Fungorum. [dostęp 2013-11-12]. (ang.).
↑ "Himalajska Viagra" i jej skutki dla Nepalu (dostęp: 04/09/2012)
↑ Marcin Molski: Nowoczesna Kosmetologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2014, s. 23. ISBN 978-83-01-17976-2.
↑ DanielD. Winkler DanielD., Caterpillar Fungus (Ophiocordyceps sinensis) Production and Sustainability on the Tibetan Plateau and in the Himalayas, „Asian Medicine”, 5 (2), 2009, s. 291–316, DOI: 10.1163/157342109X568829, ISSN 1573-420X [dostęp 2020-04-19] .
↑ Hui-ChenH.Ch. Lo Hui-ChenH.Ch. i inni, A Systematic Review of the Mysterious Caterpillar Fungus Ophiocordyceps sinensis in DongChongXiaCao (冬蟲夏草 Dōng Chóng Xià Cǎo) and Related Bioactive Ingredients, „Journal of Traditional and Complementary Medicine”, 3 (1), 2013, s. 16–32, DOI: 10.1016/S2225-4110(16)30164-X, ISSN 2225-4110 [dostęp 2020-04-19] (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Jak lek z grzyba działa na nowotwór
Grzyb Gąsienicowy – Specyfik Starodawnej Medycyny. herbarium.usu.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-24)].
Grzybki jak złoto. Niespodziewane bogactwo Tybetu

[iucn-1] Ophiocordyceps sinensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).

[if-2] Index Fungorum. [dostęp 2013-11-12]. (ang.).

[sf-3] Species Fungorum. [dostęp 2013-11-12]. (ang.).

[4] "Himalajska Viagra" i jej skutki dla Nepalu (dostęp: 04/09/2012)

[5] Marcin Molski: Nowoczesna Kosmetologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2014, s. 23. ISBN 978-83-01-17976-2.

[6] DanielD. Winkler DanielD., Caterpillar Fungus (Ophiocordyceps sinensis) Production and Sustainability on the Tibetan Plateau and in the Himalayas, „Asian Medicine”, 5 (2), 2009, s. 291–316, DOI: 10.1163/157342109X568829, ISSN 1573-420X [dostęp 2020-04-19] .

[7] Hui-ChenH.Ch. Lo Hui-ChenH.Ch. i inni, A Systematic Review of the Mysterious Caterpillar Fungus Ophiocordyceps sinensis in DongChongXiaCao (冬蟲夏草 Dōng Chóng Xià Cǎo) and Related Bioactive Ingredients, „Journal of Traditional and Complementary Medicine”, 3 (1), 2013, s. 16–32, DOI: 10.1016/S2225-4110(16)30164-X, ISSN 2225-4110 [dostęp 2020-04-19] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]