Ophiocordyceps sinensis

	Kordyceps chiński
	Kordyceps chiński
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	workowce
Klasa	Sordariomycetes
Rząd	rozetkowce
Rodzina	Ophiocordycipitaceae
Rodzaj	Ophiocordyceps
Gatunek	Kordyceps chiński
	Nazwa systematyczna
	Ophiocordyceps sinensis (Berk.) G.H. Sung, J.M. Sung, Hywel-Jones & Spatafora; Stud. Mycol. 57: 46 (2007)
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; narażony na wyginięcie
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kordyceps chiński, maczużnik chiński (Ophiocordyceps sinensis) – gatunek grzybów z rodziny Ophiocordycipitaceae^[2], pasożyt.

Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Ophiocordyceps, Ophiocordycipitaceae, Hypocreales, Hypocreomycetidae, Sordariomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi^[2].

Zaliczany był do rodzaju Cordyceps (maczużnik) i stąd jego polskie nazwy. Obecnie jednak według Index Fungorum zaliczany jest do rodzaju Ophiocordyceps i rodziny Ophiocordycipitaceae, nazwy polskie są więc już niespójne z nazwą naukową. Niektóre synonimy naukowe^[3]:

Cordyceps sinensis (Berk.) Sacc. 1878
Hirsutella sinensis X.J. Liu, Y.L. Guo, Y.X. Yu & W. Zeng 1989
Paecilomyces hepiali Q.T. Chen & R.Q. Dai ex R.Q. Dai, X.M. Li, A.J. Shao, Shu F. Lin, J.L. Lan, Wei H. Chen & C.Y. Shen 2008
Paecilomyces hepiali Q.T. Chen & R.Q. Dai 1989
Scytalidium hepiali C. Lan Li 1988
Sphaeria sinensis Berk. 1843

W Tybecie znany jest pod nazwami yartsa gunbu lub yatsa gunbu. Na świecie znany jest także jako "himalajska Viagra"^[4].

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Rośnie w Tybecie na wysokości pomiędzy 3000 i 5000 metrów n.p.m.

Ekologia[edytuj | edytuj kod]

Grzyb pasożytuje na larwie ćmy, powodując jej śmierć i mumifikację, po czym wytwarza owocnik.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek został po raz pierwszy opisany naukowo przez Milesa Berkeleya w 1843 roku jako Sphaeria sinensis, ale już był znany przez miejscowych ludzi jako składnik diety wzmacniający. Zauważyli, że po zjedzeniu tego grzyba zwierzęta mają więcej sił od innych^[kto?].

Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]

W przemyśle do wyrobu kosmetyków i suplementów

Wyciąg z kordycepsu chińskiego ma zastosowanie jako składnik kosmetyków, ze względu na przypisywane mu tradycyjne właściwości antyoksydacyjne, adaptogenne (wspomagające przystosowanie do zmian) i tonizujące^[5]. Wyciąg nie posiada udowodnionych właściwości terapeutycznych, jednak w tradycyjnej medycynie azjatyckiej jest uznawany za składnik wspomagający powrót do równowagi, wzmacniający siły życiowe, korzystnie wpływający na potencję oraz jako afrodyzjak^[6]. Właściwości tego składnika rzekomo wywodzą się z faktu, że grzyb pasożytuje na larwach owadów. Interpretowane jest w ten sposób, że w grzybie zawarta jest życiowa energia roślinna oraz życiowa energia zwierzęca, jednak stosowane na skale przemysłową ekstrakty pochodzą z grzybni uprawianej na ziarnach zbóż. Do 2013 roku nie udało się wyhodować tego grzyba poprzez zarażenie larw^[7].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Ophiocordyceps sinensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
↑ ^a ^b Index Fungorum (ang.). [dostęp 2013-11-12].
↑ Species Fungorum (ang.). [dostęp 2013-11-12].
↑ "Himalajska Viagra" i jej skutki dla Nepalu (dostęp: 04/09/2012)
↑ Marcin Molski: Nowoczesna Kosmetologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2014, s. 23. ISBN 978-83-01-17976-2.
↑ DanielD. Winkler DanielD., Caterpillar Fungus (Ophiocordyceps sinensis) Production and Sustainability on the Tibetan Plateau and in the Himalayas, „Asian Medicine”, 5 (2), 2009, s. 291–316, DOI: 10.1163/157342109X568829, ISSN 1573-420X [dostęp 2020-04-19] .
↑ Hui-ChenH.Ch. Lo Hui-ChenH.Ch. i inni, A Systematic Review of the Mysterious Caterpillar Fungus Ophiocordyceps sinensis in DongChongXiaCao (冬蟲夏草 Dōng Chóng Xià Cǎo) and Related Bioactive Ingredients, „Journal of Traditional and Complementary Medicine”, 3 (1), 2013, s. 16–32, DOI: 10.1016/S2225-4110(16)30164-X, ISSN 2225-4110 [dostęp 2020-04-19] (ang.).1 stycznia

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

[iucn-1] Ophiocordyceps sinensis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).

[if-2] Index Fungorum (ang.). [dostęp 2013-11-12].

[sf-3] Species Fungorum (ang.). [dostęp 2013-11-12].

[4] "Himalajska Viagra" i jej skutki dla Nepalu (dostęp: 04/09/2012)

[5] Marcin Molski: Nowoczesna Kosmetologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2014, s. 23. ISBN 978-83-01-17976-2.

[6] DanielD. Winkler DanielD., Caterpillar Fungus (Ophiocordyceps sinensis) Production and Sustainability on the Tibetan Plateau and in the Himalayas, „Asian Medicine”, 5 (2), 2009, s. 291–316, DOI: 10.1163/157342109X568829, ISSN 1573-420X [dostęp 2020-04-19] .

[7] Hui-ChenH.Ch. Lo Hui-ChenH.Ch. i inni, A Systematic Review of the Mysterious Caterpillar Fungus Ophiocordyceps sinensis in DongChongXiaCao (冬蟲夏草 Dōng Chóng Xià Cǎo) and Related Bioactive Ingredients, „Journal of Traditional and Complementary Medicine”, 3 (1), 2013, s. 16–32, DOI: 10.1016/S2225-4110(16)30164-X, ISSN 2225-4110 [dostęp 2020-04-19] (ang.).1 stycznia

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]