Orius agilis
| Orius agilis | |||
| (Flor, 1860) | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Gromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Podrodzaj |
Orius (Dimorphella) | ||
| Gatunek |
Orius (Dimorphella) agilis | ||
| Synonimy | |||
| |||
Orius agilis – gatunek pluskwiaka z podrzędu różnoskrzydłych i rodziny dziubałkowatych.
Taksonomia
[edytuj | edytuj kod]Gatunek ten opisany został po raz pierwszy w 1860 roku przez Gustava Flora pod nazwą Anthocoris agilis. Jako lokalizację typową wskazano „Aathal, Kremon” na Łotwie[1][2]. W 1884 roku wyznaczony został przez Oda Reutera gatunkiem typowym podrodzaju Triphleps (Dimorphella), który później przeniesiono do rodzaju Orius[3].
Morfologia
[edytuj | edytuj kod]Pluskwiak o owalnym w zarysie, silnie spłaszczonym grzbietobrzusznie ciele długości od 1,5 do 2 mm. Ubarwienie ma ciemnobrązowe do czarnego z przynajmniej częściowo żółtawo lub jasnobrązowo rozjaśnionymi półpokrywami, czułkami i odnóżami; u osobników nie w pełni wybarwionych (teneralnych) kolorystyka ciała bywa jednak ruda. Głowa ma część przedoczną równą długością oczom. Przedplecze ma prawie proste krawędzie boczne oraz małe, silnie spłaszczone i oddzielone rozległym obszarem nierównego oskórka wypukłości (calli). Brak jest na przedzie przedplecza wyraźnie wyodrębnionej obrączki apikalnej. Samce są zawsze długoskrzydłe, natomiast wśród samic spotyka się osobniki o półpokrywach nieco skróconych. Szerokość klinika niemal dorównuje jego długości. Kanalik wyprowadzający gruczołów zapachowych zatułowia jest zakrzywiony dogłowowo. Genitalia samca cechują się paramerą o stopniowo zwężającym się ku szczytowi biczyku (flagellum) oraz odcinkiem wyrostka za nasadą biczyka pozbawionym ząbka i stosunkowo równomiernie zakrzywionym i zwężonym ku wierzchołkowi[4].
Ekologia i występowanie
[edytuj | edytuj kod]Owad ten zasiedla głównie formacje trawiaste, gdzie bytuje na wysokich wiechlinowatych[4].
Gatunek pierwotnie palearktyczny, znany z Niemiec, Austrii, Szwecji, Finlandii, Łotwy, Polski, Czech, Słowacji, Serbii, europejskiej, syberyjskiej i dalekowschodniej części Rosji, Kazachstanu, Tadżykistanu, Kirgistanu, Iranu, Mongolii i północnych Chin[5].
Na „Czerwonej liście gatunków zagrożonych Republiki Czeskiej” umieszczony jest jako gatunek narażony na wymarcie (VU)[6].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Berend Aukema (red.): Orius (Dimorphella) agilis (Flor, 1860) – Taxonomy and synonyms. [w:] Catalogue of Palearctic Heteroptera [on-line]. Naturalis Biodiversity Center. [dostęp 2023-06-05].
- ↑ Gustav Flor: Die Rhynchoten Livlands in systematischer Folge beschrieben. Erster Theil: Rhynchota frontirostria Zett. (Hemiptera heteroptera Aut.). Dorpat: Schulz, 1860, s. 656.
- ↑ Berend Aukema (red.): Subgenus Dimorphella Reuter, 1884. [w:] Catalogue of Palearctic Heteroptera [on-line]. Naturalis Biodiversity Center. [dostęp 2023-06-05].
- ↑ a b I.M. Kerzhner, Family Anthocoridae, [w:] P.A. Lehr (red.), Keys to the insects of the Far East of the USSR. Volume II. Homoptera and Heteroptera, Academy of Sciences of the USSR. Far East Branch. Institute of Biology and Soil Sciences, Leningrad: Nauka Publishing House (oryg.), US Department of Agriculture (ang. tłum.), 1988, s. 43-51.
- ↑ Berend Aukema (red.): Orius (Dimorphella) agilis (Flor, 1860) – Distribution. [w:] Catalogue of Palearctic Heteroptera [on-line]. Naturalis Biodiversity Center. [dostęp 2023-06-05].
- ↑ Jan Farkač, David Král, Martin Škorupík: Červený seznam ohrožených druhů České republiky. Bezobratlí. List of threatened species in the Czech Republic. Invertebrates.. Praha: Agentura ochrany přírody a krajiny ČR, 2005. ISBN 80-86064-96-4.