Orłodziobek ciemnosterny

Orłodziobek ciemnosterny
	Eutoxeres aquila
	(Bourcier, 1847)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	krótkonogie
Rodzina	kolibrowate
Podrodzina	pustelniki
Rodzaj	Eutoxeres
Gatunek	orłodziobek ciemnosterny
Synonimy
	Trochilus Aquila Bourcier, 1847; Eutoxeres heterura Gould, 1868; Eutoxeres Salvini Gould, 1868; Eutoxeres baroni C.B.E. Hartert & E.J.O. Hartert, 1894; Eutoxeres aquila munda Griscom, 1932; Eutoxeres aquila viridior Griscom, 1932;
	Trochilus Aquila Bourcier, 1847; Eutoxeres heterura Gould, 1868; Eutoxeres Salvini Gould, 1868; Eutoxeres baroni C.B.E. Hartert & E.J.O. Hartert, 1894; Eutoxeres aquila munda Griscom, 1932; Eutoxeres aquila viridior Griscom, 1932;
Podgatunki
	E. a. salvini Gould, 1868; E. a. heterurus Gould, 1868; E. a. aquila (Bourcier, 1847);
	E. a. salvini Gould, 1868; E. a. heterurus Gould, 1868; E. a. aquila (Bourcier, 1847);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Orłodziobek ciemnosterny^[5] (Eutoxeres aquila) – gatunek małego ptaka z rodziny kolibrowatych (Trochilidae), występujący w Ameryce Centralnej i północno-zachodniej części Ameryki Południowej.

Podgatunki i zasięg występowania

Wyróżnia się trzy podgatunki E. aquila^[6]^[2]:

E. a. salvini Gould, 1868 – wschodnia Kostaryka do zachodniej Kolumbii
E. a. heterurus Gould, 1868 – południowo-zachodnia Kolumbia do zachodniego Ekwadoru
E. a. aquila (Bourcier, 1847) – wschodnia Kolumbia do północnego Peru

Morfologia

Wygląd

Szarozielony ptak z czerwonawobrązowym brzuchem i biało nakrapianym ogonem. Cechą charakterystyczną jest długi, zakrzywiony dziób przystosowany do pobierania nektaru z kwiatów. Samice są podobne do samców, ale mają nieco krótsze skrzydła^[7].

Średnie wymiary

Długość ciała – 11,4–13,5 cm^[7].
Masa ciała – 10,6 ± 1,4 g^[7].

Ekologia i zachowanie

Biotop

Podszyt wiecznie zielonych lasów górskich^[7], brzegi lasów i zarośla.

Pożywienie

Głównie nektar roślin z rodzajów Heliconia i Centropogon; zjada również owady, niekiedy także pająki^[7].

Rozród

Budową gniazda i obowiązkami rodzicielskimi zajmuje się wyłącznie samica. Gniazdo w kształcie filiżanki jest zbudowane z cienkich korzonków, sierści zwierząt, piór, kłączy grzybów i włókien roślinnych. Samica zwykle używa pajęczyn, aby skleić wszystkie materiały razem. Gniazdo zazwyczaj wisi od 1 do 4 m nad strumieniami, potokami lub wodospadami, przyczepione jest do liści Heliconia lub spodniej strony dużych liści np. bananowatych; czasami spotykano je pod mostami czy dachami domów. Samica składa 2 białe eliptyczne jaja i wysiaduje je przez 16–17 dni. Chroni pisklęta i karmi je poprzez regurgitację. Młode opuszczają gniazdo po 22–25 dniach od wyklucia^[7].

Status

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje orłodziobka ciemnosternego za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji, według szacunków organizacji Partners in Flight z 2022 roku, mieści się w przedziale 50 000 – 499 999 dorosłych osobników. Trend liczebności populacji oceniany jest jako spadkowy^[4].

Przypisy

↑ Eutoxeres aquila, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b White-tipped Sicklebill (Eutoxeres aquila). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-10)]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e D.D. Lepage D.D., White-tipped Sicklebill Eutoxeres aquila, [w:] Avibase [online] [dostęp 2024-10-11] (ang.).
↑ ^a ^b Eutoxeres aquila, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Phaethornithinae Jardine, 1833 - pustelniki (wersja: 2024-06-09). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2024-10-11].
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Hummingbirds. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-23]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f M. Betancourth-Cundar, B. Beltran-Arevalo, P. Torres-Sánchez: White-tipped Sicklebill Eutoxeres aquila, version 1.0. [w:] Birds of the World (red. T.S. Schulenberg) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2024-10-11]. (ang.).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] Eutoxeres aquila, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[ibc-2] White-tipped Sicklebill (Eutoxeres aquila). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-10)]. (ang.).

[avibase-3] D.D. Lepage D.D., White-tipped Sicklebill Eutoxeres aquila, [w:] Avibase [online] [dostęp 2024-10-11] (ang.).

[iucn-4] Eutoxeres aquila, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-5] Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Podrodzina: Phaethornithinae Jardine, 1833 - pustelniki (wersja: 2024-06-09). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2024-10-11].

[ioc-6] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Hummingbirds. IOC World Bird List (v10.2). [dostęp 2020-08-23]. (ang.).

[botw-7] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f M. Betancourth-Cundar, B. Beltran-Arevalo, P. Torres-Sánchez: White-tipped Sicklebill Eutoxeres aquila, version 1.0. [w:] Birds of the World (red. T.S. Schulenberg) [on-line]. Cornell Lab of Ornithology, Ithaca, NY, USA, 2020. [dostęp 2024-10-11]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]