Ostróżka tatrzańska
Wygląd
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Klad | |
Klad | |
Klad | |
Klasa | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
ostróżka tatrzańska |
Nazwa systematyczna | |
{{{nazwa łacińska}}} Borb. et Pax. Term.-Tud. Közl. 22: 647 (1890) |
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ad/Delphinium_oxysepalum_a5.jpg/250px-Delphinium_oxysepalum_a5.jpg)
Ostróżka tatrzańska (Delphinium oxysepalum) – gatunek rośliny wieloletniej należący do rodziny jaskrowatych (Ranunculaceae). Endemit zachodniokarpacki. Jedynymi miejscami na świecie, gdzie rośnie dziko to: Tatry, Niżne Tatry, Wielki Chocz, Mała Fatra. Roślina rzadka. Status gatunku we florze Polski: gatunek rodzimy.
Morfologia
- Łodyga
- Wzniesiona, soczysta, gruba, nierozgałęziona. Osiąga wysokość 50–100 cm. Górą przylegająco owłosiona, dołem gładka.
- Liście
- Ulistnienie naprzeciwległe, liście duże, nagie lub słabo owłosione z długimi i grubymi ogonkami. Są głęboko 5- klapowe. Ich listki są 3– wrębne, głęboko zazębione. Unerwienie liści wyraźnie promieniste.
- Kwiaty
- Na szczycie łodygi kwiaty na długich szypułkach, zebrane w grono. Kwiaty intensywnie lazurowe lub fioletowe i posiadające dużą, brodawkowatą ostrogę. Kwiat (bez ostrogi) ma długość 22–40 mm i szerokość 6–12 mm. Składa się z 5 długich działek kielicha, które pełnią rolę płatków korony. Charakterystyczną cechą gatunkową jest kształt tych działek – są one długie i mają zaostrzone końce. Cztery płatki korony są zredukowane, trudne do zauważenia. Górna działka kielicha tworzy ostrogę. Wewnątrz kwiatu 3 słupki i liczne pręciki.
- Owoc
- Nieduże, delikatnej budowy mieszki, o lekkim niebieskim zabarwieniu. Nasiona ze skrzydełkami, rozsiewane przez wiatr.
- Korzeń
- Grube i mocne, głęboko wrastające w glebę.
Biologia i ekologia
- Rozwój: bylina. Roślina miododajna i owadopylna, kwitnie w lipcu.
- Siedlisko: rośnie w ziołoroślach, poza tym spotyka się ją na zarastających piargach, wśród skał, na murawach, przy ścieżkach. Rośnie zarówno na podłożu wapiennym, jak i granitowym. Roślina górska, granica jej pionowego zasięgu wynosi od ok. 1000 do 2100 m n.p.m.
- W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla związku (All.) Adenostylion[2].
- Cała roślina oprócz kwiatów jest lekko trująca. Powoduje spadek ciśnienia, trudności w oddychaniu, przy dużych dawkach zatrzymanie pracy serca[3].
Zmienność
Tworzy mieszańce z ostróżką wyniosłą (Delphinium elatum)[4].
- Zobacz też:
- ↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website. 2001–. [dostęp 2009-06-07]. (ang.).
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
- ↑ Burkhard Bohne, Peter Dietze: Rośliny trujące: 170 gatunków roślin ozdobnych i dziko rosnących. Warszawa: Bellona, Spółka Akcyjna, 2008. ISBN 978-83-11-11088-5.
- ↑ Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
<ref>
o nazwie „stopień”, zdefiniowany w <references>
, nie był użyty wcześniej w treści.BŁĄD PRZYPISÓW
Bibliografia
- Zbigniew Mirek: Kwiaty Tatr. Przewodnik kieszonkowy. Halina Piękoś-Mirkowa. MULTICO Oficyna Wyd., 2003. ISBN 83-7073-385-9.
- Zofia Radwańska-Paryska: Rośliny tatrzańskie (Atlasy botaniczne). Irena Zaborowska (ilustr.). Warszawa: WSiP, 1988. ISBN 83-09-00256-4.
- Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.