Overrun Countries
Overrun Countries – seria znaczków pocztowych emitowana w latach 1943–1944, która została zaprojektowana i wydrukowana przez American Banknote Company, a wyemitowana przez Departament Poczty Stanów Zjednoczonych. Przedstawia flagi 13 państw okupowanych przez państwa Osi podczas II wojny światowej: Polski, Czechosłowacji, Norwegii, Luksemburga, Holandii, Belgii, Francji, Grecji, Jugosławii, Albanii, Austrii, Danii i Korei.
Historia i projekt[edytuj | edytuj kod]
Overrun Countries była trzecią serią amerykańskich znaczków pocztowych wydaną w związku z II wojną światową. Poprzedzona była serią National Defense (1940) i znaczkami Four Freedoms, Allied Nations, Win the War oraz Chinese Resistance (1942–1943)[1]. Był to też drugi przypadek w historii, kiedy Biuro Rytownictwa i Druku zleciło wykonanie projektów i druku zewnętrznemu podmiotowi – American Banknote Company[2]. Wynikało to z faktu, że Biuro Rytownictwa i Druku w latach 40. XX wieku nie posiadało możliwości druku znaczków w więcej niż dwóch kolorach[3].
Wszystkie znaczki zostały zaprojektowane w ten sam sposób w układzie horyzontalnym. W środku pola znaczka znalazły się flagi uhonorowanych serią państw z nazwą kraju. Pomysł umieszczenia flag państwa został zaproponowany przez Departament Poczty. Nad flagą znalazła się inskrypcja „UNITED STATES POSTAGE”. Pierwotny projekt American Banknote Company zakładał umieszczenie z lewej strony roku 1776, a po prawej 1942, jednak pomysł ten został zarzucony przez Departament Poczty. Z lewej strony flagi na cokole umieszczono feniksa, który miał symbolizować odrodzenie się ze zgliszczy, a po prawej klęczącą kobietę zrywającą łańcuchy. Na obu cokołach znalazła się cyfra 5, a na dole znaczka napis „CENTS”. Projekt znaczków w 1942 roku został zaakceptowany przez prezydenta Franklina D. Roosevelta[4][5].
Znaczki drukowano metodą druku wklęsłego na prostokątnych arkuszach po 200 znaczków na jednym. Gumowany papier przeznaczony do druku nie posiadał znaku wodnego. Znaczki emitowano w formie bloczków po 50 znaczków na każdym. Na krawędzi arkuszy pojawiła się wyłącznie nazwa państwa, którego flaga pojawiła się na znaczkach[6].
Emisje[edytuj | edytuj kod]
Polska[edytuj | edytuj kod]
22 czerwca pierwszy arkusz znaczków został zaprezentowany ambasadorowi RP w Stanach Zjednoczonych Janowi Ciechanowskiemu w głównym urzędzie pocztowym w Waszyngtonie. W Chicago Poczmistrz Generalny Frank Walker i konsul generalny RP dr Karol Ripa zaprezentowali znaczek na specjalnej ceremonii. Po pierwszym dniu dystrybucji Departament Poczty zmniejszył liczbę znaczków w sprzedaży. Lawrence podaje, że zmniejszenie liczby znaczków wynikało ze sporów politycznych, które pojawiły się w kręgach politycznych w Chicago. Ich przyczyną było m.in. przeciwne niż alianckie stanowisko Polaków wobec kwestii granic Polski po II wojnie światowej[7][8]. 10 kwietnia 1944 roku wycofano znaczki z polską flagą ze sprzedaży. Do tego czasu sprzedano 2 545 000 sztuk znaczków (12,5% nakładu)[9].
Czechosłowacja[edytuj | edytuj kod]
Prezentacja znaczka z flagą Czechosłowacji odbyła się w Białym Domu przy obecności prezydenta Roosevelta, Poczmistrza Generalnego Walkera i ambasadora Czechosłowacji Vladimíra Hurbana. Data emisji (12 lipca) odpowiadała dacie dziennej założenia miejscowości Lidice w stanie Illinois[a], co miało upamiętniać zniszczenie czeskiej wsi Lidice i zamordowanych jej mieszkańców w niemieckim odwecie za zamach na Reinharda Heydricha. 10 kwietnia 1944 roku znaczki wycofano ze sprzedaży. Do tego czasu sprzedano 2 103 000 znaczków (10,5% nakładu)[9].
Norwegia[edytuj | edytuj kod]
Znaczek z norweską banderą handlową został zaprezentowany na podobnej ceremonii w Białym Domu, co znaczek czechosłowacki. Obecny był także ambasador Norwegii Wilhelm M. de Morgan. 2 grudnia 1944 roku znaczki wycofano ze sprzedaży. Łączna liczba sprzedanych znaczków to 3 469 000 sztuk (17,3% nakładu)[9].
Luksemburg[edytuj | edytuj kod]
10 sierpnia 1943 roku na ceremonii w Białym Domu zastępca trzeciego pomocnika Poczmistrza Generalnego Roy M. North zaprezentował prezydentowi Rooseveltowi i ambasadorowi Luksemburga Hugues’owi Le Gallaisowi znaczek z flagą Luksemburga. Do 3 stycznia 1945 roku, kiedy wycofano znaczek ze sprzedaży, nabyto 4 665 000 jego sztuk (23,3% emisji)[9].
Holandia[edytuj | edytuj kod]
Ceremonia emisji znaczków z flagą Holandii odbyła się 24 sierpnia 1943 roku w biurze Poczmistrza Waszyngtonu Vincenta Burke’a. Zastępca trzeciego pomocnika Poczmistrza Generalnego Roy M. North wręczył ambasadorowi Holandii dr. Alexandrowi Londonowi pierwszy bloczek. 3 lutego 1945 roku znaczek wycofano ze sprzedaży, a liczba sprzedanych sztuk wyniosła 5 088 000 (25,4% emisji)[10].
Belgia[edytuj | edytuj kod]
14 września 1943 roku na ceremonii w Białym Domu Poczmistrz Generalny Walker wręczył prezydentowi Rooseveltowi pierwszy bloczek znaczków z flagą Belgii. Na uroczystości obecny był także ambasador Belgii Robert Van Der Straten Ponthoz, który również otrzymał arkusz z podpisem prezydenta Stanów Zjednoczonych. 3 lutego 1945 znaczek wycofano ze sprzedaży. Do tego dnia sprzedano 5 545 000 jego sztuk (27,7% emisji)[11].
Francja[edytuj | edytuj kod]
28 września 1943 roku Poczmistrz Waszyngtonu Burke przekazał pierwszy bloczek znaczków z flagą Francji Poczmistrzowi Generalnemu Walkerowi[11].
Grecja[edytuj | edytuj kod]
12 października 1943 roku Poczmistrz Generalny Walker w Białym Domu wręczył prezydentowi Rooseveltowi pierwszy bloczek znaczków z flagą Grecji. Na ceremonii obecni byli także ambasador Grecji Kimon Diamandopulos i zastępca trzeciego pomocnika Poczmistrza Generalnego North[11][12].
Była to pierwsza emisja, której nakład zmniejszono z 20 mln sztuk do 15 mln ze względu na zbyt duże nasycenie placówek pocztowych znaczkami o wartości pięciu centów[11]. Wobec tego na górnej połowie arkusza umieszczono znaczki z flagą Grecji, a na dolnej znaczki z flagą Jugosławii, które wyemitowano dwa tygodnie później[12]. 17 czerwca 1944 roku wstrzymano sprzedaż znaczków, a liczba sprzedanych sztuk wyniosła 3 135 000 (20,9% emisji)[11].
Jugosławia[edytuj | edytuj kod]
26 października 1943 roku podczas uroczystości w biurze Poczmistrza Generalnego Walkera wręczył on pierwszy bloczek ambasadorowi Jugosławii Konstantinowi Foticiowi. 2 sierpnia 1944 roku zakończono sprzedaż znaczków z flagą Jugosławii. Do tej daty nabyto 3 195 000 sztuk znaczków (21,3% emisji)[13].
Albania[edytuj | edytuj kod]
9 listopada 1943 roku zastępca trzeciego pomocnika Poczmistrza Generalnego North wręczył Poczmistrzowi Generalnemu Walkerowi pierwszy bloczek, który z kolei został przekazany prezydentowi Rooseveltowi. Sprzedaż znaczków zakończono 2 sierpnia 1944 roku. Łącznie sprzedano 3 154 000 znaczków z flagą Albanii (21% emisji)[14].
Austria[edytuj | edytuj kod]
Emisja, która miała miejsce 23 listopada 1943 roku nie miała charakteru poprzednich. Trzeci pomocnik Poczmistrza Generalnego Ramsey S. Black przekazał pierwszy bloczek Poczmistrzowi Generalnemu Walkerowi. Pierwsze dostawy znaczków skierowano na Portoryko i Hawaje, aby nie rozprowadzać ich na kontynencie amerykańskim. Wywołało to kontrowersje w amerykańskiej prasie. Podniesiono argument, że Austria nie została zaatakowana przez Niemców, a wkraczająca armia niemiecka była witana przez Austriaków. 21 sierpnia 1944 roku wstrzymano sprzedaż znaczków, a liczba sprzedanych egzemplarzy wyniosła 3 344 000 (22,3% emisji)[14].
Dania[edytuj | edytuj kod]
7 grudnia 1943 roku, w drugą rocznicę ataku Japończyków na Pearl Harbor, w biurze Poczmistrza Generalnego odbyła się uroczystość, w trakcie której trzeci pomocnik Poczmistrza Generalnego Black przekazał pierwszy bloczek ambasadorowi Danii Henrikowi de Kauffmannowi. Obecny był także J. Rechendorff z duńskiego poselstwa oraz nadinspektor Wydziału Znaczków Departamentu Poczty Robert Fellers. W Racine w stanie Wisconsin planowano uczcić ten dzień, podobnie jak w przypadku emisji polskiego znaczka, pochodem, ale władze nie zezwoliły na to. Do 17 czerwca 1944 roku, kiedy wycofano znaczki ze sprzedaży, nabyto ich 3 159 000 sztuk[15].
Emisja z duńską flagą miała być ostatnią w serii. Jednak osiem miesięcy po niej Poczmistrz Generalny zapowiedział, że w planach jest uhonorowanie Filipin i Korei[16].
Korea[edytuj | edytuj kod]
Amerykański Departament Marynarki nie posiadał żadnego wzoru flagi Korei, do którego mogliby odnieść się projektanci znaczka. Oparto się na wizerunku flagi ukazanym w Flags of Maritime Nations wydaną przez Departament Marynarki w 1899 roku. Decyzja ta nie spotkała się z powszechnym uznaniem, jednak krytycy nie byli też w stanie przedstawić alternatywy dla wizerunku flagi. Na ceremonię w biurze trzeciego pomocnika Poczmistrza Generalnego zaproszono delegację 12 kobiet i mężczyzn z Korei, którzy złożyli swoje podpisy na okładce chroniącej bloczek znaczków przekazany prezydentowi Rooseveltowi. Koreańczycy podarowali prezydentowi także zwój z historią walki swojego narodu o wolność. 30 grudnia 1944 roku zaprzestano sprzedaży znaczków, a liczba ich sprzedanych sztuk wyniosła 4 020 000 (26,8% emisji)[17].
Znaczki w serii[edytuj | edytuj kod]
| Państwo | Data emisji[2][5] | Wizerunek | Numer w katalogu Scotta |
|---|---|---|---|
| Polska | 22 czerwca 1943 |  |
Scott 909 |
| Czechosłowacja | 12 lipca 1943 | .png) |
Scott 910 |
| Norwegia | 27 lipca 1943 | .png) |
Scott 911 |
| Luksemburg | 10 sierpnia 1943 | .png) |
Scott 912 |
| Holandia | 24 sierpnia 1943 | .png) |
Scott 913 |
| Belgia | 14 września 1943 | .png) |
Scott 914 |
| Francja | 28 września 1943 | .png) |
Scott 915 |
| Grecja | 12 października 1943 | .png) |
Scott 916 |
| Jugosławia | 26 października 1943 | .png) |
Scott 917 |
| Albania | 9 listopada 1943 | .png) |
Scott 918 |
| Austria | 23 listopada 1943 | .png) |
Scott 919 |
| Dania | 23 listopada 1943 | .png) |
Scott 920 |
| Korea | 2 listopada 1944 |  |
Scott 921, pierwotnie Scott 926 |
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Obecnie część miasta Crest Hill.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Lawrence ↓, s. 274.
- ↑ a b Hendrickson 2000 ↓.
- ↑ Lawrence ↓, s. 276.
- ↑ Lawrence ↓, s. 274–276.
- ↑ a b Trotter ↓.
- ↑ Lawrence ↓, s. 273, 276.
- ↑ Lawrence ↓, s. 279–280.
- ↑ Kleina ↓.
- ↑ a b c d Lawrence ↓, s. 280.
- ↑ Lawrence ↓, s. 280–281.
- ↑ a b c d e Lawrence ↓, s. 281.
- ↑ a b Kleinb ↓.
- ↑ Lawrence ↓, s. 281–282.
- ↑ a b Lawrence ↓, s. 282.
- ↑ Lawrence ↓, s. 282–283.
- ↑ Lawrence ↓, s. 283.
- ↑ Lawrence ↓, s. 283–284.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Nancy Hendrickson, 13 Flags: The Overrun Countries Issue [online], Professional Stamp Experts, 7 marca 2000 [dostęp 2023-04-27].
- Hal Klein, The Overrun Countries Commemorative Issue, POLAND, June 22, 1943 [online], Stamp Smarter - Philatelic Learning Center [dostęp 2023-04-28].
- Hal Klein, The Overrun Countries Commemorative Issue, GREECE, October 12, 1943 [online], Stamp Smarter - Philatelic Learning Center [dostęp 2023-04-28].
- Ken Lawrence, The Overrun Countries Stamps of 1943 and 1944, „Wartime Issues of Commemorative Postage Stamps” (29), s. 274–288 [dostęp 2023-04-20].
- Gordon T. Trotter, Overrun Countries Issues [online], Smithsonian Institution [dostęp 2023-04-20].