Przejdź do zawartości

Płochacz mongolski

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Płochacz mongolski
Prunella koslowi[1]
(Prjevalsky, 1887)
ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

płochacze

Rodzaj

Prunella

Gatunek

płochacz mongolski

Synonimy
  • Accentor koslowi Prjevalsky, 1887
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Zasięg występowania
Mapa występowania

Płochacz mongolski[3] (Prunella koslowi) – gatunek małego ptaka z rodziny płochaczy (Prunellidae). Występuje w Mongolii i przyległym obszarze Chin. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Taksonomia

[edytuj | edytuj kod]

Po raz pierwszy gatunek opisał Nikołaj Przewalski. Opis ukazał się w czasopiśmie „Ibis” w 1887 roku. Holotyp pochodził z pasma Helan Shan w północnych Chinach. Zebrał go Przewalski podczas swojej czwartej podróży, w 1883, w trakcie której spotkał Piotra Kozłowa, którego w opisie określa mianem cenionego pomocnika i towarzysza. Przewalski nadał ptakowi nazwę naukową Accentor koslowi, a użyty w niej epitet gatunkowy jest eponimem mającym na celu upamiętnienie Kozłowa[4]. Obecnie IOC umieszcza ptaka w rodzaju Prunella[5].

Tworzy nadgatunek z płochaczem czarnogardłym (P. atrogularis). Wraz z nim należy do grupy gatunków obejmującej także płochacza płowego (P. fulvescens), syberyjskiego (P. montanella), pstrego (P. ocularis) i arabskiego (P. fagani)[6]. Jest taksonem monotypowym[5][6].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała wynosi około 15 cm (patrz tabela). Wierzch głowy i ciała brązowe, pokryte ciemnymi pasami. Pióra skrzydeł i sterówki brązowe z płowymi krawędziami; pokrywy skrzydłowe posiadają białe końcówki, które przy złożonym skrzydle tworzą słabo widoczne paski skrzydłowe[6]. Kuper nie odbiega kolorem od reszty wierzchu ciała. Gardło jasnopopielate. Według Przewalskiego pokrywy uszne pozbawione są pasków. Nie występuje wyraźny dymorfizm płciowy. Dziób czarny, u nasady żuchwa przybiera barwę rogową. Tęczówka jasnobrązowa[4]. Niepełna formuła skrzydłowa: 3=4=5>6; 2>7[4].

Przewalski wskazał następujące wymiary szczegółowe[4]:

Długość ciała
(mm)
Rozpiętość skrzydeł
(mm)
Długość skrzydła
(mm)
Długość ogona
(mm)
Długość dzioba
(mm)
Długość skoku
(mm)
♂♂ 155 219 68–74 67–72 9–11 10
♀♀ 148–155 211–214 68 68 10 20

Zasięg występowania

[edytuj | edytuj kod]

Rozmieszczenie płochacza mongolskiego słabo poznane. Występuje w górach i na półpustyniach zachodniej, centralnej i południowej Mongolii (w tym Gobi i Ałtaj) oraz w północno-centralnych Chinach (Helan Shan oraz okolice Zhongwei; region Ningxia)[6]. BirdLife International szacuje całkowity zasięg na 722 tys. km²[7]. Możliwe, że w Chinach pojawia się jedynie poza okresem lęgowym[6].

Ekologia

[edytuj | edytuj kod]

Środowiskiem życia gatunku są gęste zarośla na półpustyniach i w suchych obszarach górskich. Brak informacji nt. wysokości występowania. Żeruje przyczajając się blisko krzewów lub pod nimi, nie jest jednak znany skład diety. Odnotowano dwa lęgi. Gniazdo umieszczone blisko ziemi, w zniesieniu 4 do 5 jaj. Poza tym brak informacji[6].

Status

[edytuj | edytuj kod]

Przez IUCN nieprzerwanie od 1988 roku gatunek klasyfikowany jest jako najmniejszej troski (LC, Least Concern). Występuje w 4 obszarach uznanych za ostoje ptaków IBA. Całkowita liczebność populacji nieznana, trend szacowany na stabilny ze względu na brak widocznych zagrożeń[7]. Prawdopodobnie ptak rzadki i łatwy do przeoczenia[6].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Prunella koslowi, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. Prunella koslowi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  3. Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Prunellidae Richmond, 1908 (1840) - płochacze - Accentors (wersja: 2021-01-16). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-02-12].
  4. a b c d Nikołaj Przewalski. On New Species of Central-Asian Birds. „Ibis”. ser. 5, vol 5., s. 407-408, 1887. 
  5. a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Waxbills, parrotfinches, munias, whydahs, Olive Warbler, accentors, pipits. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-02-12]. (ang.).
  6. a b c d e f g Hatchwell, B.: Mongolian Accentor (Prunella koslowi). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.) (2014). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2005. [zarchiwizowane z tego adresu (31 grudnia 2014)].
  7. a b Mongolian Accentor Prunella koslowi. BirdLife International. [dostęp 2014-12-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (2 października 2015)].

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]