Pałac Mienszykowa
Pałac Mienszykowa (ros. Меншиковский дворец) – pałac wzniesiony etapami w latach 1710–1712 i 1713–1727 dla Aleksandra Mienszykowa, pierwszego gubernatora Petersburga i bliskiego współpracownika Piotra I. Zabytek rosyjskiej architektury barokowej.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Pałac został wzniesiony na Wyspie Wasylewskiej dla Aleksandra Mienszykowa, jednego z najbardziej zaufanych ludzi cara Piotra I i pierwszego gubernatora Petersburga, według projektu Giovanniego Fontany i Johanna Gottfrieda Schädla. Początkowo był budowlą trójkondygnacyjną z głównym korpusem przylegającym do brzegu Newy oraz dwoma skrzydłami, otaczającymi z dwóch stron dziedziniec. Wokół pałacu urządzono ogród[1]. Skierowany elewacją frontową ku rzece pałac nawiązywał do architektury włoskiej[2].
W nieukończonym jeszcze pałacu Mienszykowa odbywały się przyjęcia i bale z udziałem cara Piotra I, gdyż jego Pałac Letni był znacznie skromniejszy i mniej przestronny[2]. W 1710 r. w pałacu odbyło się wesele Anny Iwanowny, bratanicy Piotra i kurlandzkiego księcia Fryderyka Wilhelma Kettlera[2]. Natomiast w 1712 r. w pałacu odbył się ślub i wesele Piotra I i Katarzyny Aleksiejewny[3].
W 1727 r. Mienszykow popadł w niełaskę cara Piotra II i został dożywotnio zesłany na Syberię, a jego majątek – skonfiskowany[4]. Pałac na Wyspie Wasylewskiej przeszedł na własność skarbu państwa. Przez pięć lat był siedzibą Kolegium Spraw Zagranicznych[1]. Następnie w budynku rozmieszczono Korpus Szlachecki, od 1800 r. noszący nazwę 1 Korpusu Kadetów[1]. W związku z nowym przeznaczeniem budynku został on rozbudowany o kolejne skrzydło, łączące się ze starszymi obiektami od strony Linii Sjezdowskiej. W latach 1758–1769 wzniesiono jeszcze jeden korpus, ustawiony, podobnie jak najstarszy, na nabrzeżu Newy[1]. W II poł. XIX w. pałac Mienszykowa, pozostając siedzibą 1 Korpusu Kadetów, stał się równocześnie siedzibą Rady Głównego Zarządu Szkół Wojskowych[1].
W latach 1917–1918 w obszernych salach pałacu Mienszykowa wielokrotnie odbywały się mityngi rewolucyjne. W czerwcu 1917 r. w budynku obradował I Wszechrosyjski Zjazd Rad[1]. W 1926 r. pałac stał się siedzibą Leningradzkiej Szkoły Wojenno-Politycznej im. Engelsa. W 1965 r. został zaadaptowany na muzeum[1]. Od 1967 r. jest to oddział Ermitażu[1].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Pałac został wzniesiony w stylu baroku pietrowskiego typowego dla rosyjskiej architektury świeckiej początku XVIII w. Elewacje pałacu zdobione są pilastrami z kapitelami rzeźbionymi w kamieniu. Centralna część pałacu była pierwotnie zwieńczona attyką z ozdobnymi rzeźbami, natomiast boczne ryzality wieńczyły frontony z motywami korony książęcej[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- J. Miles, Petersburg, Wydawnictwo MAGNUM, Warszawa 2020, ISBN 978-83-11-15862-7.
- red. B. Piotrowski, O. Czekanowa i in., Sankt-Pietierburg. Pietrograd. Leningrad. Encikłopiediczeskij sprawocznik, Naucznoje Izdatiel'stwo Bol'szaja Rossijskaja Encikłopiedija, ISBN 5-85270-037-1