Pacyficzek żółtawy

Pacyficzek żółtawy
	Aegialomys xanthaeolus
	(O. Thomas, 1894)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	chomikowate
Podrodzina	bawełniaki
Plemię	Oryzomyini
Rodzaj	pacyficzek
Gatunek	pacyficzek żółtawy
Synonimy
	Oryzomys xanthaeolus O. Thomas, 1894; Oryzomys xantholaeus: Trouessart, 1897; Oryzomys xantholaeus: Trouessart, 1904; Oryzomys xantheolus: Cabrera, 1961;
	Oryzomys xanthaeolus O. Thomas, 1894; Oryzomys xantholaeus: Trouessart, 1897; Oryzomys xantholaeus: Trouessart, 1904; Oryzomys xantheolus: Cabrera, 1961;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Systematyka w Wikispecies

Pacyficzek żółtawy^[7] (Aegialomys xanthaeolus) – gatunek ssaka z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae), występujący w Ameryce Południowej.

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Pacyficzek żółtawy występuje w zachodnim Ekwadorze i skrajnie północno-zachodnie Peru^[8].

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1894 roku brytyjski zoolog Oldfield Thomas nadając mu nazwę Oryzomys xanthaeolus^[2]. Holotyp pochodził z Tumbes, w północnym Peru^[9].

Monofiletyczny rodzaj pacyficzek (Aegialomys), obejmujący ten gatunek i Aegialomys galapagoensis z wysp Galapagos, został wydzielony w 2006 roku z rodzaju Oryzomys. Przypuszcza się, że do tego gatunku zaliczane są zwierzęta, które właściwiej byłoby zaklasyfikować do odrębnych, choć spokrewnionych gatunków^[9]^[6]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy^[8].

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Aegialomys: gr. αιγιαλος aigialos „plaża, wybrzeże”; μυς mus, μυος muos „mysz”^[10].
xanthaeolus: gr. ξανθος xanthos „żółty”^[11]; łac. przyrostek zdrabniający -olus^[12].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 105–110 mm, długość ogona 118–176 mm, długość ucha 20–24 mm, długość tylnej stopy 27–33 mm; masa ciała 50–73 g^[13]. Wyraźnie zaznacza się u niego dymorfizm płciowy^[9].

Ekologia[edytuj | edytuj kod]

Żyje w suchych lasach, na pustyniach i w dolinach Andów, a także w obszarach Lomas cechujących się specyficznym, wilgotnym mikroklimatem. Jest spotykany na wysokości od 500 do 1800 m n.p.m. Adaptuje się do roślinności wtórnej, żyje na plantacjach i obszarach rolnych^[6].

Pacyficzek żółtawy prowadzi samotny, naziemny tryb życia i jest aktywny nocą^[6].

Populacja[edytuj | edytuj kod]

Pacyficzek żółtawy w Peru jest liczny natomiast w Ekwadorze spotykany jest znacznie rzadziej. Gatunek jest w pewnym stopniu odporny na antropogeniczne zmiany środowiska. Jego liczebność waha się ze zmianami pór roku i cyrkulacją El Niño, ale jest generalnie stabilna. Zwierzęta te występują w kilku obszarach chronionych w Ekwadorze i Peru; nie są znane zagrożenia dla tego gatunku. Jest on obecnie uznawany za gatunek najmniejszej troski^[6].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c Niepoprawna późniejsza pisownia Oryzomys xanthaeolus O. Thomas, 1894.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Aegialomys xanthaeolus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b O. Thomas. Descriptions of some new Neotropical Muridae. „The Annals and Magazine of Natural History”. 14 (Sixth series), s. 354, 1894. (ang.).
↑ É.L. Trouessart: Catalogus mammalium tam viventium quam fossilium. Wyd. Nova ed. (prima completa). Cz. 1: Primates, Prosimiae, Chiroptera, Insectivora. Berolini: R. Friedländer & sohn, 1897, s. 527. (łac.).
↑ É.L. Trouessart: Catalogus mammalium tam viventium quam fossilium. Wyd. Quinquennale Supplementum. Berlin: R. Friedländer & Sohn, 1904, s. 419. (łac.).
↑ Á. Cabrera. Catálogo de los mamíferos de America del Sur. „Revista del Museo Argentino de las Ciencias Naturales”. 4 (2), s. 396, 1961. (hiszp.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e F.F. Cassola F.F., Aegialomys xanthaeolus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-19] (ang.).
↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 244. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 406. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ ^a ^b ^c D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Oryzomys xanthaeolus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-19].
↑ M. Weksler, A.R. Percequillo, R.S. Voss. Ten New Genera of Oryzomyine Rodents (Cricetidae: Sigmodontinae). „American Museum Novitates”. 3537, s. 5, 2006. (ang.).
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 253.
↑ Jaeger 1944 ↓, s. 153.
↑ U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 454. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Edmund C.E.C. Jaeger Edmund C.E.C., Source-book of biological names and terms, wyd. 1, Springfield: Charles C. Thomas, 1944, s. 1-256, OCLC 637083062 (ang.).

[uwaga1-3] Niepoprawna późniejsza pisownia Oryzomys xanthaeolus O. Thomas, 1894.

[itis-1] Aegialomys xanthaeolus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Thomas-2] O. Thomas. Descriptions of some new Neotropical Muridae. „The Annals and Magazine of Natural History”. 14 (Sixth series), s. 354, 1894. (ang.).

[Trouessart1897-4] É.L. Trouessart: Catalogus mammalium tam viventium quam fossilium. Wyd. Nova ed. (prima completa). Cz. 1: Primates, Prosimiae, Chiroptera, Insectivora. Berolini: R. Friedländer & sohn, 1897, s. 527. (łac.).

[Trouessart1904-5] É.L. Trouessart: Catalogus mammalium tam viventium quam fossilium. Wyd. Quinquennale Supplementum. Berlin: R. Friedländer & Sohn, 1904, s. 419. (łac.).

[Cabrera-6] Á. Cabrera. Catálogo de los mamíferos de America del Sur. „Revista del Museo Argentino de las Ciencias Naturales”. 4 (2), s. 396, 1961. (hiszp.).

[iucn-7] F.F. Cassola F.F., Aegialomys xanthaeolus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-19] (ang.).

[Cichocki&inni-8] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 244. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-9] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 406. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reeder-10] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Oryzomys xanthaeolus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-19].

[Weksler&inni-11] M. Weksler, A.R. Percequillo, R.S. Voss. Ten New Genera of Oryzomyine Rodents (Cricetidae: Sigmodontinae). „American Museum Novitates”. 3537, s. 5, 2006. (ang.).

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=283_253]-12] Jaeger 1944 ↓, s. 253.

[CITEREFJaeger1944[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=mdp.39015072139499;view=1up;seq=183_153]-13] Jaeger 1944 ↓, s. 153.

[Pardiñas&inni-14] U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 454. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[1]

[2]

[a]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]