Parafia św. Józefa w Śląskiej Ostrawie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Parafia św. Józefa w Śląskiej Ostrawie
Farnost sv. Josefa
Ilustracja
kościół parafialny
Państwo

 Czechy

Siedziba

Ostrawa (Śląska Ostrawa)

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Diecezja

ostrawsko-opawska

Dekanat

Ostrawa

Kościół

św. Józefa w Śląskiej Ostrawie

Wezwanie

św. Józefa

Położenie na mapie Ostrawy
Mapa konturowa Ostrawy, po prawej znajduje się punkt z opisem „Parafia św. Józefa w Śląskiej Ostrawie”
Położenie na mapie Czech
Mapa konturowa Czech, po prawej znajduje się punkt z opisem „Parafia św. Józefa w Śląskiej Ostrawie”
Położenie na mapie kraju morawsko-śląskiego
Mapa konturowa kraju morawsko-śląskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Parafia św. Józefa w Śląskiej Ostrawie”
Ziemia49°49′55,0″N 18°18′15,7″E/49,831944 18,304361
Msza trydencka w parafii

Parafia św. Józefa w Śląskiej Ostrawieparafia rzymskokatolicka znajdująca się w Ostrawie, w dzielnicy Śląska Ostrawa, w kraju morawsko-śląskim w Czechach. Należy do dekanatu Ostrawa diecezji ostrawsko-opawskiej.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Parafia powstała w XIV lub w pierwszej połowie XV wieku. Została wymieniona w spisie świętopietrza sporządzonym przez archidiakona opolskiego Mikołaja Wolffa w 1447 pośród innych parafii archiprezbiteratu (dekanatu) w Cieszynie pod nazwą Ostravia[1]. Na podstawie wysokości opłaty w owym sprawozdaniu liczbę ówczesnych parafian (we wszystkich podległych wioskach) oszacowano na 165[2]. Pierwotnie drewniany kościół był pod wezwaniem św. Jerzego Męczennika[3].

W okresie Reformacji kościół został przejęty przez ewangelików. 26 marca 1654 został im odebrany przez specjalną komisję[4]. W tym roku na nowo utworzono parafię katolicką, włączoną do nowo utworzonego dekanatu frydeckiego[5]. W 1769 parafia znalazła się w nowo utworzonym dekanacie karwińskim. Po wojnach śląskich i oddzieleniu granicą od diecezjalnego Wrocławia, będącego w odtąd w Królestwie Prus, do zarządzania pozostałymi w Monarchii Habsburgów parafiami powołano w 1770 Wikariat generalny austriackiej części diecezji wrocławskiej. W latach 1780–1783 wzniesiono obecny murowany kościół pw. św. Józefa na miejscu poprzedniego drewnianego pw. św. Jerzego.

Historycznie parafia była morawsko-/czeskojęzyczna, ale po kryzysie gospodarczym w latach 70. XIX masowo za pracą przybywali nowi polscy katolicy, głównie z Galicji. Liczba polskojęzycznych mieszkańców Polskiej Ostrawy (od 1879 miasteczka) wzrosła z 1080 (12,3%) w 1880 do 2166 (11,4%) w 1900 i 4467 (19,7%) w 1910[6]. Staraniem Karola Hudźca (Wikariusz Generalny w latach 1897–1902) zaprowadzono w miejscowym kościele kazania w języku polskim[7]. W 1910 katolicy stanowili 94,3% mieszkańców miasteczka (21604 z 22892)[8].

Po I wojnie światowej Polska Ostrawa (od 1919 Śląska Ostrawa) znalazła się w granicach Czechosłowacji, wciąż jednak podległa była diecezji wrocławskiej, pod zarządem specjalnie do tego powołanej instytucji zwanej: Knížebiskupský komisariát niský a těšínský[9]. W 1928 utworzony został nowy dekanat śląskoostrawski, a w 1939 jako jedna z 17 parafii archidiecezji wrocławskiej pozostała w granicach Protektoratu Czech i Moraw[10]. W 1947 obszar ten wyjęto ostatecznie spod władzy biskupów wrocławskich i utworzono Apostolską Administraturę w Czeskim Cieszynie, podległą Watykanowi. W 1978 obszar Administratury podporządkowany został archidiecezji ołomunieckiej. W 1996 wydzielono z archidiecezji ołomunieckiej nową diecezję ostrawsko-opawską.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Registrum denarii sancti Petri in archidiaconatu Opoliensi sub anno domini MCCCCXLVII per dominum Nicolaum Wolff decretorum doctorem, archidiaconum Opoliensem, ex commisione reverendi in Christo patris ac domini Conradi episcopi Wratislaviensis, sedis apostolice collectoris, collecti. „Zeitschrift des Vereins für Geschichte und Alterthum Schlesiens”. 27, s. 369–372, 1893. Breslau: H. Markgraf. (niem.). 
  2. Śląsk Cieszyński w średniowieczu (do 1528). Idzi Panic (redakcja). Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2010, s. 321–322. ISBN 978-83-926929-3-5.
  3. I. Panic, 2010, s. 415.
  4. Z historii Kościoła Ewangelickiego na Śląsku Cieszyńskim. Tadeusz J. Zieliński (redakcja). Katowice: Dom Wydawniczy i Księgarski „Didache”, 1992, s. 259–260. ISBN 83-85572-00-7.
  5. Janusz Spyra: Śląsk Cieszyński w okresie 1653-1848. Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2012, s. 286. ISBN 978-83-935147-1-7.
  6. Kazimierz Piątkowski: Stosunki narodowościowe w Księstwie Cieszyńskiem. Cieszyn: Macierz Szkolna Księstwa Cieszyńskiego, 1918, s. 288. (pol.).
  7. Śląsk Cieszyński od Wiosny Ludów do I wojny światowej (1848-1918). Red. Krzysztof Nowak, Idzi Panic. Cieszyn: Starostwo Powiatowe w Cieszynie, 2013, s. 307. ISBN 978-83-935147-3-1.
  8. K. Piątkowski, 1918, s. 271.
  9. Frýdecká farnost v kontextu církevně-správního vývoje Slezska. svatojanskavez.cz. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-25)]. (cz.).
  10. Handbuch des Erzbistums Breslau für das Jahr 1940. Breslau: Fürstbischöfliche Geheime Kanzlei, 1940, s. 83. (niem.).