Parafia Wszystkich Świętych w Święcianach
 kościół parafialny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Adres |
al. Wolności 5, Święciany |
| Data powołania |
pocz. XVI w. |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Archidiecezja | |
| Dekanat | |
| Kościół | |
| Proboszcz |
ks. Medardas Čeponis |
| Wezwanie | |
| Wspomnienie liturgiczne | |
Położenie na mapie Litwy  | |
 55°08′07,5″N 26°09′34,3″E/55,135417 26,159528
| |
| Strona internetowa | |
Parafia Wszystkich Świętych w Święcianach (lt. Švenčionių Visų Šventųjų parapija) – parafia rzymskokatolicka w Święcianach. Jest parafią w Dekanacie Święciańskim archidiecezji wileńskiej.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Dokumenty historyczne z 1514 r. wskazują, że pierwszy kościół w Święcianach zbudował Wielki Książę Litewski Witold. W 1636 r. zbudowano nowy kościół, odremontowany w 1743 roku. W 1817 r. znajdował się w fatalnym stanie, po 1818 r. został odremontowany.
Podczas powstania listopadowego Święciany i tereny okoliczne były miejscem działań polskiej partyzantki. Ks. Onufry Łabuć, proboszcz parafii w Cejkiniach i dowódca okolicznych powstańców, poległ podczas szturmu wojsk rosyjskich na Święciany 12 kwietnia 1831 r. Jego grób znajduje się na cmentarzu przykościelnym. W latach czterdziestych XIX w. wikariuszem był ks. Ludwik Jucewicz, folklorysta, jeden z pierwszych archeologów litewskich[1].
W 1853 r. kościół ponownie przeszedł gruntowny remont. W 1869 rosyjski rząd nakazał, by kazania mówić nie w języku polskim, lecz rosyjskim. W 1876 r. wydano zezwolenie na budowę cmentarza.
W 1889 r. zaprojektowano kamienny kościół. Gubernator Generalny zabronił budowy, ponieważ projekt przewidywał ozdobną fasadę. W 1892 r. projekt został uproszczony. Fundatorem kościoła był carski generał, z pochodzenia Polak, Kazimierz Czechowicz. On też ufundował ołtarz główny[2]. Władze inspirowane przez proboszcza prawosławnej parafii, postawiły jednak warunek: w mieście musiała także stanąć nowa cerkiew. Czechowicz spełnił żądanie i ufundował obie świątynie[3].
W latach 1894-1897 wikariuszem w parafii był ks. Ignacy Szopara, który uczył parafian modlić się i śpiewać w języku litewskim.
W 1895 r. zatwierdzono projekt murowanej świątyni i wydano pozwolenie na budowę. Kościół został wybudowany w 1898 i konsekrowany przez bp. Stefana Aleksandra Zwierowicza w 1900 r.
W latach 1893-1903 wikariuszem był ks. Placyd Szarkauskas, który dostarczał i rozpowszechniał zakazane wydawnictwa litewskie z Prus. Dzięki tym staraniom w parafiach rozpowszechniły się katechizmy, modlitewniki, broszurki i gazety w języku litewskim[4].
W latach 1903-1909 proboszczem i dziekanem święciańskim był ks. Jonas Burba. W 1914 r. wybudowano salę parafialną.
Ks. Justinas Petronis był współzałożycielem litewskiego gimnazjum założonego na początku 1919 roku. Ks. Nikodem Wajszutis, proboszcz w latach 1924-1928 domagał się praw dla języka litewskiego w kościele.
W latach 1961-1962 proboszczem był ks. Juozas Vaičiūnas, brat poety Petrasa Vaičiūnasa.
W 1998 r. kościół został gruntownie odnowiony[3].
W kościele odbywają się Msze Święte w języku polskim w czwartki o godz. 17.00 oraz w niedziele i święta o godz. 9.00.
Proboszczowie parafii[5][edytuj | edytuj kod]
| imię i nazwisko | daty urzędowania |
|---|---|
| Ks. Jonas Burba | 1903 - 1909 |
| Ks. Justinas Petronis | |
| Ks. Nikodem Wajszutis (Nikodemas Vaišutis) | 1924 - 1928 |
| Ks. Piotr Mańkowski[6] (Petras Mankauskas) | 1928 - 1932 |
| Ks. Józef Dubietis | |
| Ks. Wincenty Gergeliui | 1949 - 1950 |
| Ks. Algirdas Kazimieras Gutauskas | 1950 - 1960 |
| Ks. Juozas Vaičiūnas | 1961 - 1962 |
| Ks. Vaclovas Aliulis MIC | 1962 - 1967 |
| Ks. Jonas Kutka | 1967 - 1972 |
| Ks. Kazimieras Valeikis MIC | 1972 - 1981 |
| Ks. Albertas Ulickas | 1981 - 1993 |
| Ks. Marijonas Savickas | 1993 - 1997 |
| Ks. Vidmantas Rudokas | 1997 - 2005 |
| Ks. Vidas Smagurauskas | 2005 - 2014 |
| Ks. Medardas Čeponis | 2014 - |
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Historia miejscowości - Informacje o mieście - Święciany - Wirtualny Sztetl [online], www.sztetl.org.pl [dostęp 2017-06-13] (pol.).
- ↑ Podbrodzie i okolice - Wirtualna Wileńszczyzna [online], www.podbrodzie.info.pl [dostęp 2017-06-14] (pol.).
- ↑ a b Podbrodzie i okolice - Wirtualna Wileńszczyzna [online], www.podbrodzie.info.pl [dostęp 2017-05-10] (pol.).
- ↑ Švenčionių rajono savivaldybė - Historia [online], www.svencionys.lt [dostęp 2017-06-13].
- ↑ Zita Pauliukevičienė, Švenčionių parapijos kunigai ne tik Dievo žodį skelbė, bet ir lietuvybę gaivino (2) [online], svencioniu.krastas.w3.lt [dostęp 2017-06-14] (lit.).
- ↑ Rymszany | Kraina na kresach północno - wschodnich - strona 5 [online], rymszany.blog.onet.pl [dostęp 2017-06-13] (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Strona internetowa Archidiecezji wileńskiej. vilnensis.lt. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-01)].
- Strona internetowa parafii Wszystkich Świętych w Święcianach
- Święciany na stronie internetowej welcometo.lt. pl.welcometo.lt. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-12-11)].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]