Pareidolia

Przykład pareidolii: twarz widoczna z przodu samochodu Austin-Healey Sprite Mk I

Pareidolia – zjawisko dopatrywania się znanych kształtów w przypadkowych szczegółach, czemu towarzyszy poczucie nierzeczywistego charakteru owych spostrzeżeń (co odróżnia je od iluzji), przeważnie pojawiające się przy pełnej świadomości.

Znanymi przykładami pareidolii są: dopatrywanie się przez wiele osób wizerunku diabła we włosach królowej Elżbiety II na portrecie znajdującym się na kanadyjskich banknotach z 1954 roku oraz na kilku zdjęciach przedstawiających dym wydobywający się z płonącego budynku World Trade Center, a także dostrzeganie rzeźby twarzy w fotografii jednego z wypiętrzeń o rozmiarze 1,5 x 3 km na Marsie.

Częstym źródłem pareidolii jest obserwacja chmury, która dla oglądającego przypomina kształtem postacie ludzi, zwierząt itp. czy dostrzeżenie w dwóch symetrycznych, okrągłych obiektach oczu. Pareidolia to także nadinterpretacja fenomenów dźwiękowych, np. dopatrywanie się sensu w piosence puszczonej „od tyłu”. Zjawiskiem tym można tłumaczyć również niektóre rzekome objawienia, gdy układ plam czy cieni na szybie, drzewie czy innym tle może się wydać obrazem Matki Boskiej, Jezusa czy innych postaci religijnych. Praktycznym wykorzystaniem pareidolii jest test Rorschacha, polegający na interpretowaniu przez badanego nieforemnych, symetrycznych plam.

Galeria

• 

  Elementy gdańskiego kasownika biletów tworzące kształt twarzy

• 

  Marsjańska Twarz będąca przykładem pareidolii

• 

  Banknot, na którym rzekomo można dopatrzyć się twarzy diabła we włosach królowej

• 

  Naturalna formacja skalna znana jako Sfinks

• 

  Zdjęcie fasady budynku w Clearwater, w którym niektórzy dopatrują się wizerunku Matki Boskiej

• 

  Chmury przypominające kształtem łódź podwodną

• 

  Rak wątrobowokomórkowy. Widać profil twarzy zwrócony w prawą stronę.

Zobacz też

• apofenia
• iluzja grupowania
• test Rorschacha
• backmasking