Paulownia
 Morfologia (paulownia omszona) | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
paulownia |
| Nazwa systematyczna | |
| Paulownia Siebold & Zucc. Fl. Jap. (Siebold) 1: 25. 1835 | |
Paulownia (pawłownia) (Paulownia Siebold & Zuccarini,1835) – rodzaj roślin z rodziny paulowniowatych (Paulowniaceae Nakai, 1949), dawniej zaliczany do trędownikowatych (Scrophulariaceae Jussieu, 1789). Nazwę roślinie nadano na cześć Królowej Holandii Anny Pawłownej Romanow. Według The Plant List w obrębie tego rodzaju znajduje się co najmniej 7 gatunków o nazwach zweryfikowanych i zaakceptowanych, podczas gdy kolejnych 6 taksonów ma status gatunków niepewnych (niezweryfikowanych)[3]. Występują naturalnie tylko w cieplejszych rejonach Azji Wschodniej[4].
Mieszaniec dwóch gatunków z tego rodzaju (Paulownia fortunei i Paulownia elongata) znany pod nazwą handlową Oxytree („drzewo tlenowe”) został spopularyzowany jako drzewo o wyjątkowo silnym przyroście biomasy[5].
Morfologia i biologia
[edytuj | edytuj kod]- Pokrój
- Drzewiasty, lub krzewiasty, najczęściej parasolowaty.
- Pień i gałęzie
- Korowina na pniach najczęściej gładka i szarobrązowa. Młode pędy bardzo szybko rosną i są wrażliwe na mróz.
- Drewno
- U gatunków drzewiastych jasnobrązowe, wykorzystywane do budowy instrumentów i przedmiotów codziennego użytku, oraz przemysłu papierniczego.
- Pąki
- Pąki kwiatowe są kuliste i zebrane na końcach pędów w wiechy znacznej długości. Podczas mroźnej zimy wymarzają u paulowni puszystej, jedynej przedstawicielki rodzaju, która może być uprawiana w gruncie. U innych gatunków są one całkowicie nieodporne na niską temperaturę.
- Liście
- Bardzo duże, sercowate o brzegach piłkowanych, osadzone na długopędach, opadające na zimę.
- Kwiaty
- Dzwonkowate i okazałe, barwy różowej, fioletowej, lub białej, zebrane w duże, pionowo stojące wiechy. U niektórych gatunków rozkwitają przed rozwojem liści.
- Owoce
- Zdrewniałe, jajowate torebki barwy szarobrązowej.
- Siedlisko
- Rośliny występujące w niższych i ciepłych położeniach górskich.
Zastosowanie
[edytuj | edytuj kod]- Roślina ozdobna uprawiana w cieplejszych rejonach Polski (paulownia puszysta) oraz na balkonach i tarasach (pozostałe gatunki, wymagające zimowania w dodatniej temperaturze).
- Ze względu na swoje właściwości (szybki przyrost masy, łatwość suszenia) paulownia puszysta może być również wykorzystywana do upraw energetycznych i produkcji biomasy[6].
Systematyka
[edytuj | edytuj kod]- Lista gatunków[3]
- Paulownia catalpifolia T. Gong ex D.Y. Hong
- Paulownia elongata S.Y. Hu
- Paulownia fargesii Franch.
- Paulownia fortunei (Seem.) Hemsl. – paulownia Fortunego
- Paulownia kawakamii T.Itô
- Paulownia taiwaniana T.W. Hu & H.J. Chang
- Paulownia tomentosa Steud. – paulownia omszona, p. cesarska
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04] (ang.).
- ↑ a b Paulownia. The Plant List. [dostęp 2015-07-11]. (ang.).
- ↑ Geoffrey Burnie i inni, Botanica. Ilustrowana, w alfabetycznym układzie, opisuje ponad 10 000 roślin ogrodowych, Niemcy: Könemann, Tandem Verlag GmbH, 2005, ISBN 3-8331-1916-0, OCLC 271991134.
- ↑ M. Bortniak, T.R. Sekutowski, O. Zajączkowska, M. Kucharski. Influence of the soil from Oxytree <Paulownia elongata SY Hu× Paulownia fortunei (Seem.) Hemsl.> plantation on germination and initial growth of winter and winter rape. „Progress in Plant Protection”. 58, 4, s. 247-250, 2018.
- ↑ Paulownia – drzewo nie tylko ozdobne.