Petalit
 Petalit ze stanu Minas Gerais, Brazylia (3x4 cm) | |
| Właściwości chemiczne i fizyczne | |
| Inne nazwy |
kastor, kastoryt |
|---|---|
| Skład chemiczny |
glinokrzemian litu (LiAlSi4O10) |
| Twardość w skali Mohsa |
6–6,5 |
| Przełam |
muszlowy |
| Łupliwość |
doskonała |
| Układ krystalograficzny |
jednoskośny |
| Gęstość minerału |
2,4 g/cm³ |
| Właściwości optyczne | |
| Barwa |
bezbarwny lub różne barwy |
| Połysk |
szklisty |
Petalit (także: kastor, kastoryt) – rzadki minerał z grupy krzemianów.
Nazwa pochodzi do gr. petalon = liść (folia, blaszka), nawiązując do charakterystycznej, doskonałej łupliwosci tego minerału; nazwa Kastor nawiązuje do imienia jednego z dwóch braci bliźniaków (łac. Kastor) z mitologii grecko-rzymskiej; drugi z braci to Pollux (-pollucyt); oba minerały zwykle współwystępują ze sobą.
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Właściwości[edytuj | edytuj kod]
Rzadko tworzy kryształy (tabliczkowe lub słupkowe). Często tworzy zbliźniaczenia. Przeważnie występuje w skupieniach zbitych (masywnych), ziarnistych niekiedy włóknistych. Jest kruchy, przezroczysty, nie rozpuszcza się w kwasach. Niekiedy, po oszlifowaniu, wykazuje efekt kociego oka. Podgrzewany świeci.
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Występuje w pegmatytach litowych (związanych z intruzjami granitów, w towarzystwie kwarcu, ortoklazu, albitu, lepidolitu, spodumenu.
Miejsca występowania: Brazylia – okolice Arassuahy, Australia – Londonderry, Szwecja – Varutrask, Vasterbotten, Namibia – kopalnia Rubicon, Karibib, Zimbabwe – Bikita, RPA, USA, Worcester, Newry, Oxford w Maine, Włochy – Elba, Czechy.
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
Należy do poszukiwanych, wysoko cenionych kamieni kolekcjonerskich. Największe, pięknie wykształcone, czyste, kryształy o dł. do 20 cm, pochodzą z Australii; podobne są w Czechach i Brazylii. Zbite odmiany są szlifowane w formie kaboszonów. Przezroczystym (bezbarwnym i różowym) nadaje się szlif fasetkowy. Masa kryształów rzadko przekracza 5 ct. Największy znany okaz ma 206 ct.
Wykorzystywany jako surowiec przy uzyskiwaniu litu (zawiera około 4,9% Li2O).
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- J. Żaba: Ilustrowany słownik skał i minerałów. Videograf II, 2003.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- artykuł o petalicie na stronie WebMineral.com (ang.)
- artykuł o petalicie na stronie Mindat.org (ang.)