Albit

Albit
Albit (Tatry Zachodnie, Słowacja)
Albit (Kreta, Grecja)
Właściwości chemiczne i fizyczne
Skład chemiczny	glinokrzemian sodu (NaAlSi3O8)
Twardość w skali Mohsa	6–6,5
Przełam	nierówny do muszlowego
Łupliwość	doskonała
Układ krystalograficzny	trójskośny
Gęstość minerału	2,62 g/cm³
Właściwości optyczne
Barwa	bezbarwny lub różne barwy
Rysa	biała
Połysk	szklisty

Albit (skaleń sodowy) – minerał z gromady krzemianów zaliczany do grupy zwanej plagioklazami jak i skaleni alkalicznych. Należy do minerałów pospolitych. Nazwa pochodzi od łacińskiego albus – biały.

Cechy fizyczne

• Widmo absorpcyjne: nie diagnostyczne
• Luminescencja: nie charakterystyczna
• Inkluzje: liczne

Tworzy kryształy tabliczkowe, krótkosłupowe, często występują zbliźniaczenia. Występuje w skupieniach ziarnistych i zbitych. Najładniejsze kryształy spotykane są w druzach i szczelinach skalnych. Jest kruchy, przezroczysty, tworzy kryształy mieszane z anortytem i skaleniami potasowymi. Tworzy monomineralne skały o pochodzeniu pneumatolityczno-metasomatycznym zwane albitytami.

Odmiany gemmologiczne

• albitowy kamień księżycowy – charakteryzuje się barwną poświatą
• cleavelandyt – odmiana lekkoniebieska z blaszkową strukturą kryształów
• peryklin – dobrze wykształcone osobniki plagioklazów, zwykle białe
• perysteryt – odmiana wykazująca zjawisko iryzacji o zabarwieniu białym lub niebieskim. Dobrze wykształcone znajdują zastosowanie w jubilerstwie
• szmaragdy „trapiche” – osobniki albitu zrośnięte ze szmaragdem w skomplikowanych heksagonalnych kryształach szkieletowych. Oszlifowane, dają cenne kamienie ozdobne

Występowanie

Składnik skał wylewnych, metamorficznych, żyłowych, rzadziej w skałach osadowych – pospolity w postaci drobnych ziarn.

Miejsca występowania (okazy mineralogiczne):

• Kanada – albit i perysteryt
• Brazylia – cleavelandyt
• USA – albit, cleavelandyt, albitowy kamień księżycowy
• Kenia, Australia, Indie, Japonia, Austria, Niemcy, Norwegia, Szwecja, Polska, Francja, Włochy, Szwajcaria – albit

• Polska – Dolny Śląsk – w masywach granitowych.

Zastosowanie

• Używany przy produkcji materiałów żaroodpornych i ceramiki.
• W jubilerstwie jest rzadko wykorzystywany ze względu na małą efektowność. Najczęściej stosuje się okazy wykazujące efekt kociego oka w formie kaboszonów i kulistych paciorków.
• Ma znaczenie naukowe – wskaźnik stopnia metamorfizmu.
• Ma znaczenie kolekcjonerskie.

Bibliografia

• Kazimierz Maślankiewicz: Kamienie szlachetne. Wyd. 3 poprawione i uzupełnione. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne, 1982.
• Michał Sachanbiński: Vademecum zbieracza kamieni szlachetnych i ozdobnych. Warszawa: Wydawnictwo Geologiczne, 1984. ISBN 83-220-0199-1.