Przejdź do zawartości

Pełcznica (Świebodzice)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pełcznica
część miasta Świebodzic
Ilustracja
Willa Jana Mikulicza-Radeckiego przy ul. Sikorskiego
Państwo

 Polska

Miasto

Świebodzice

W granicach Świebodzic

2 października 1954[1]

SIMC

0984686

Położenie na mapie Świebodzic
Mapa konturowa Świebodzic, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Pełcznica”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Pełcznica”
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Pełcznica”
Położenie na mapie powiatu świdnickiego
Mapa konturowa powiatu świdnickiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Pełcznica”
Ziemia50°51′02″N 16°17′31″E/50,850556 16,291944

Pełcznica (niem. Polsnitz[2]) – część miasta Świebodzice[3].

Włączona w granice miasta w 1954 roku, wcześniej samodzielna wieś. W latach 1945–1954 siedziba gminy Pełcznica.

Według niemieckiego geografa oraz językoznawcy Heinricha Adamy’ego pierwotna nazwa miejscowości jest patronimiczną nazwą pochodzącą od imienia męskiego Paweł[4], którego posiadacz był zasadźcą, właścicielem lub patronem miejscowości. W swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu wymienia on nazwę miejscowości w staropolskim brzmieniu Polsnica podając jej znaczenie „Dorf des St. Paulus”, czyli po polsku „Wieś św. Pawła”[4].

Miejscowość została wymieniona w staropolskiej, zlatynizowanej formie Polsnice w łacińskim dokumencie wydanym 12 sierpnia 1201 roku przez kancelarię papieża Innocentego III wydanym w Segni[5]. Nazwa została później przez Niemców zgermanizowana na Polsnitz.

Po II wojnie światowej polska administracja wprowadziła nazwę Pełcznica, która nie ma związku z pierwszym znaczeniem.

Położenie

[edytuj | edytuj kod]

Dzielnica położona jest w malowniczej kotlinie i wciska się pomiędzy garby Pogórza Świebodzickiego. Otoczona licznymi zalesionymi wzgórzami leży na wysokości około 330 m n.p.m. Stanowi doskonałą bazę wypadową do Książa i do zamku Cisy. Nieopodal ulicy Moniuszki rośnie najstarszy cis w Sudetachcis Bolko.

Przez Pełcznicę przepływa rzeka o tej samej nazwie, wywołująca częste powodzie, z których największe miały miejsce w roku 1997 i 2002.

Dzielnica jest silnie uprzemysłowiona; znajduje się tutaj szereg zakładów, m.in. Termet, GEA Klimator.

Osiedla

[edytuj | edytuj kod]

W skład Pełcznicy wchodzą osiedla: Wilcza Góra, Osiedle WSK, Osiedle Zamkowa oraz Zimny Dwór. Z wyżej położonych części dzielnicy widać Zamek Książ.

Zabytki

[edytuj | edytuj kod]

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisany jest[6]:

  • kościół pw. św. Anny, ruiny, prawdopodobnie z przełomu XII i XIII w., ze stylu romańskiego na gotyk przebudowany na przełomie XIV-XV w., najstarsza budowla sakralna na terenie Świebodzic, ul. Mikulicza

inne zabytki:

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu z dnia 3 grudnia 1954 r., Nr. 9, Poz. 71
  2. Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. Nr 142, poz. 262).
  3. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2023
  4. a b Heinrich Adamy, Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 23, OCLC 456751858 (niem.).
  5. Grünhagen 1866 ↓, s. 58.
  6. Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 172. [dostęp 2012-10-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]