Jaśminowiec wonny

Jaśminowiec wonny
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	dereniowce
Rodzina	hortensjowate
Rodzaj	jaśminowiec
Gatunek	jaśminowiec wonny
	Nazwa systematyczna
	Philadelphus coronarius L.; Sp. pl. 1:470. 1753
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jaśminowiec wonny (Philadelphus coronarius L.^[3]) – gatunek krzewu z rodziny hortensjowatych. Nieprawidłowo nazywany bywa jaśminem (jaśmin to zupełnie inny rodzaj roślin). Występuje w naturze w Turcji, na Wyspach Egejskich, w centralnych i północnych Włoszech i Austrii, aż po Kaukaz^[4]; poza tym jest uprawiany i dziczejący w wielu krajach świata^[5].

Morfologia

Pokrój: Krzew wysokości do 3 m, dość silnie rosnący, o sztywnych, wyprostowanych pędach i łukowato przewieszających się starszych gałęziach. Młode pędy szybko tracą owłosienie, starsze są czerwonobrunatne, a ich korowina łuszczy się^[4].
Liście: Eliptyczne, zaostrzone, drobno ząbkowane, nagie (tylko na spodniej stronie występują kępki włosków na nerwach). Liście mają długość 4–8 cm i 6–11 par ząbków.
Kwiaty: Kwitnie na przełomie maja i czerwca, zwykle bardzo obficie. Ma dość duże, białokremowe kwiaty złożone z czterech nagich działek kielicha, czterech płatków korony, jednego słupka i licznych pręcików. Kwiaty, o średnicy 2,5–3,5 cm, mają silny przyjemny zapach.
Owoce: Owocami są czterokomorowe kuliste torebki, otwierające się czterema klapami. Dojrzewają w październiku. Zawierają liczne, małe, wydłużone nasiona^[4].

Zastosowanie

Roślina ozdobna. Polecany przede wszystkim do parków i zieleni osiedlowej. Bardzo ceniony ze względu na silny zapach kwiatów^[4] (nie wszystkie odmiany mają pachnące kwiaty). Jest mało wymagający w stosunku do gleby i bardzo wytrzymały na mrozy. Może rosnąć zarówno w słońcu, jak i w półcieniu. Najładniej prezentuje się sadzony pojedynczo lub w niewielkich grupach.

Odmiany uprawne

‘Aureus’ – wysokości 1,5 m, o małych liściach najpierw złocistożółtych, później zielonkawożółtych^[4],
‘Zeyheri’ – do 2,5 m wysokości, liście długości 5–10 cm, kwiaty białe, intensywnie pachnące^[4],
‘Nivalis’ – mieszaniec P. pubescens z P. coronarius, znany we Francji od 1841 roku. Kora pędów brunatna, łuszcząca się. Liście pod spodem nieco owłosione. Kwiaty białe, zebrane po 5-9 w grona, o średnicy 3–4 cm^[6],
‘Nivalis plenus’ – jeszcze jedna forma tego mieszańca o kwiatach pełnych^[6].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-28] (ang.).
↑ Kadereit J. W., Albach D. C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39–91, 2016. DOI: 10.3372/wi.46.46105.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Jan Tykač: Krzewy ozdobne. Leksykon przyrody.. DELTA, 1990. ISBN 83-85817-11-5.
↑ Taxon:Philadelphus coronarius. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. [dostęp 2010-03-01].
↑ ^a ^b Jaroslav Hofman: Krzewy ozdobne. Warszawa: PWRiL, 1971.

Bibliografia

Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.
Maciej Mynett, Magdalena Tomżyńska: Krzewy i drzewa ozdobne. Warszawa: Multico Oficyna Wyd., 1999. ISBN 83-7073-188-0.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-28] (ang.).

[3] Kadereit J. W., Albach D. C., Ehrendorfer F., Galbany-Casals M. i inni. Which changes are needed to render all genera of the German flora monophyletic?. „Willdenowia”. 46, s. 39–91, 2016. DOI: 10.3372/wi.46.46105.

[krzewy-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Jan Tykač: Krzewy ozdobne. Leksykon przyrody.. DELTA, 1990. ISBN 83-85817-11-5.

[5] Taxon:Philadelphus coronarius. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. [dostęp 2010-03-01].

[hofman-6] Jaroslav Hofman: Krzewy ozdobne. Warszawa: PWRiL, 1971.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]