Pierre Cambronne
| |
| generał | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Główne wojny i bitwy | |
Pierre Jacques Étienne Cambronne (ur. 26 grudnia 1770 w Saint-Sébastien-sur-Loire, zm. 29 stycznia 1842 w Nantes) – francuski generał.
Walczył w licznych kampaniach 1791-1815[1]. Towarzyszył Napoleonowi Bonapartemu na wyspie Elbie[2]. W bitwie pod Waterloo, dowodząc dywizją gwardii, został ranny[3].
Przypisywane są mu słowa, które miał wypowiedzieć w czasie bitwy pod Waterloo. Na wezwanie Brytyjczyków do poddania się miał odpowiedzieć: La garde meurt, mais elle ne se rend pas („Gwardia umiera, ale nie poddaje się”)[4], podczas gdy jeden z jego żołnierzy dodał: Merde! (dosł. „Gówno!”)[3][5].
W późniejszym okresie otrzymał tytuł wicehrabiego (1820) oraz pełnił funkcję komendanta Lille.
Nawiązania w kulturze
[edytuj | edytuj kod]Słowa Cambronne’a spod Waterloo przytacza Victor Hugo w „Nędznikach” (gdzie przypisywana mu jest wersja ze słowem Merde![6]).
Nawiązanie do postaci Cambronne’a i jego słów pojawia się w wierszu Władysława Broniewskiego pt. Bagnet na broń, napisanym w kwietniu 1939:
- Bagnet na broń!
- A gdyby umierać przyszło,
- przypomnimy, co rzekł Cambronne,
- i powiemy to samo nad Wisłą[7].
Nawiązanie do słów Cambronne’a występuje w wierszu Bitwa azowska Tomasa Venclovy[8].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Un peu d'histoire avec le Général Cambronne... [online], cercle-cambronne.com [dostęp 2025-02-14] [zarchiwizowane z adresu 2015-02-06].
- ↑ Peter Hicks, Napoleon On Elba – An Exile Of Consent [online], shs.cairn.info [dostęp 2025-02-13].
- ↑ a b Malarski 1984 ↓, s. 174–175.
- ↑ La garde meurt
- ↑ mot de Cambronne
- ↑ Victor Brombert, Les Misérables: Salvation from Below, Harold Bloom (red.), „Modern Critical Views: Victor Hugo”, Chelsea House, 1988, s. 212–215.
- ↑ Bagnet na broń. W: Władysław Broniewski: Wiersze zebrane. Wyd. II. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1956, s. 184.
- ↑ Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2024-09-02].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Tomasz Malarski: Waterloo 1815. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1984. ISBN 83-11-06979-4.
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Pierre-Jacques Cambronne (1770–1842). napoleon.org.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-22)].