Pożegnanie jesieni
 Strona tytułowa pierwszego wydania powieści | |
| Autor | |
|---|---|
| Typ utworu | |
| Data powstania |
1925 |
| Wydanie oryginalne | |
| Miejsce wydania |
Warszawa |
| Język | |
| Data wydania |
1927 |
| Wydawca | |
Pożegnanie jesieni – polska powieść napisana przez Stanisława Ignacego Witkiewicza w 1925. Została wydana w 1927 w Warszawie, opatrzona przedmową autora.
Opis fabuły
[edytuj | edytuj kod]Powieść opowiada o dojrzewaniu i upadku młodego dekadenta Atanazego Bazakbala. Jego działania i wszelkie eksperymenty (narkotyczne, erotyczne, psychiczne) doprowadzają do samobójstwa jego żonę, zaś on sam popada w całkowitą zależność od Heli Bertz; pierwowzorem tej postaci była żydowska piękność, Izabela Hertz (Izabela Stachowicz).
Analiza i odbiór
[edytuj | edytuj kod]Powieść stanowi również rozważania na temat przyszłości, studium dekadencji (upadek wartości, sekularyzacja, znużenie światem) i opis ówczesnego rozwoju społecznego, etapów rewolucji i tego w jaki sposób degraduje ona świat „pożerając własne dzieci” (w imię szczytnej idei niwelistycznej – staje się dyktaturą). Autor wyraża swoje przekonanie o końcu kultury indywidualistycznej.
Z powodu wątku przyszłościowego, czyli przewidzenia rewolucji komunistycznej, która doprowadzi do zaprowadzenia totalitarnego reżimu w Polsce, utwór jest także zaliczany do nurtu fantastyki[1]. Jedną z interpretacji powieści jest ostrzeżenie przed komunizmem[2].
Utwór został przełożony na niemiecki, włoski, angielski (fragmenty), hiszpański, słoweński, niderlandzki, węgierski, rosyjski[3], francuski[4] i macedoński[5].
Na podstawie powieści Pożegnanie jesieni – powstał film fabularny Mariusza Trelińskiego – Pożegnanie jesieni (1990).
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ SFE: Witkiewicz, Stanislaw Ignacy [online], sf-encyclopedia.com [dostęp 2025-05-18].
- ↑ "Pożegnanie jesieni" Stanisław Ignacy Witkiewicz - Niepodległa 2018 [online], www.polskieradio.pl [dostęp 2025-05-18].
- ↑ witkacologia_Witkacy na swiecie: przekłady [online], witkacologia.eu [dostęp 2019-12-25].
- ↑ Stanisław Ignacy Witkiewicz, L’Adieu à l’automne. Roman, Classiques slaves, Lausanne [Paris]: l'Âge d’homme, 1972 [dostęp 2019-12-25] (fr.).
- ↑ Лидија Танушевска, Збогување со магијата во преводот на Виткаци, „Poznańskie Studia Slawistyczne” (4), 2013, s. 309, DOI: 10.14746/pss.2013.4.24, ISSN 2084-3011 [dostęp 2019-12-25] (mac.).