Podział administracyjny Meksyku

Podział administracyjny Meksyku – Meksyk jest państwem federacyjnym, składającym się z 31 „suwerennych, wolnych i niezależnych” stanów, tworzących unię. Rząd federalny sprawuje bezpośrednią władzę jedynie nad Miastem Meksyk (hiszp. Ciudad de Mexico), nie ma ono jednak formalnego statusu stanu.

System polityczny każdego ze stanów opiera się na zasadzie podziału władzy. W każdym ze stanów istnieje jednoizbowy lokalny parlament – kongres. Na czele władzy wykonawczej w stanach stoją gubernatorzy. Władzę sądowniczą wykonują „Sądy Sprawiedliwości”.

Każdy ze stanów jest reprezentowany na szczeblu federalnym w Senacie przez trzech senatorów. Od senatorów należy odróżnić deputowanych, którzy w przeciwieństwie do senatorów nie reprezentują swoich stanów tylko swoich wyborców. Izba Deputowanych i Senat tworzą Kongres Unii.

Z kolei stany dzielą się na gminy (hiszp. municipios). Według danych na 30 października 2021 w Meksyku funkcjonuje 2471 municypiów^[1].

Stany wchodzące w skład federacji



Nazwa stanu	Stolica	Rok przystąpienia do unii	Ludność (2005 r.)	Powierzchnia [km²]
1. Aguascalientes	Aguascalientes	1835	1 051 000	5 625
2. Kalifornia Dolna	Mexicali	1952	2 842 000	71 546
3. Kalifornia Dolna Południowa	La Paz	1974	517 000	73 943
4. Campeche	Campeche	1858	751 000	57 727
5. Chiapas	Tuxtla Gutiérrez	1824	4 256 000	73 681
6. Chihuahua	Chihuahua	1824	3 238 000	247 487
7. Coahuila de Zaragoza	Saltillo	1824^[a]	2 475 000	151 445
8. Colima	Colima	1857	562 000	5 627
9. Durango	Durango	1824	1 489 000	123 367
10. Guanajuato	Guanajuato	1824	4 893 000	30 621
11. Guerrero	Chilpancingo de los Bravo	1858	3 116 000	63 618
12. Hidalgo	Pachuca de Soto	1869	2 334 000	20 856
13. Jalisco	Guadalajara	1824	6 652 000	78 630
14. México	Toluca de Lerdo	1824	14 161 000	22 333
15. Michoacán de Ocampo	Morelia	1824	3 988 000	58 667
16. Morelos	Cuernavaca	1869	1 605 000	4 892
17. Nayarit	Tepic	1917	943 000	27 862
18. Nuevo León	Monterrey	1824^[b]	4 164 000	64 203
19. Oaxaca	Oaxaca de Juárez	1824	3 522 000	93 343
20. Puebla	Puebla de Zaragoza	1824	5 391 000	34 251
21. Querétaro Arteaga	Santiago de Querétaro	1824	1 593 000	11 658
22. Quintana Roo	Chetumal	1974	1 134 000	42 535
23. San Luis Potosí	San Luis Potosí	1824	2 412 000	61 165
24. Sinaloa	Culiacán	1831^[c]	2 610 000	57 331
25. Sonora	Hermosillo	1831^[c]	2 384 000	179 516
26. Tabasco	Villahermosa	1824	2 013 000	24 747
27. Tamaulipas	Ciudad Victoria	1824^[b]	3 020 000	80 148
28. Tlaxcala	Tlaxcala de Xicoténcatl	1857	1 061 000	3 997
29. Veracruz	Jalapa	1824	7 081 000	71 856
30. Jukatan	Mérida	1824^[d]	1 803 000	39 671
31. Zacatecas	Zacatecas	1824	1 357 000	75 416

Zobacz też

Zobacz też: Gminy Meksyku.

Zobacz też: Miasta w Meksyku.

Uwagi

↑ Terytorium dołączyło do Federacji pod nazwą „Coahuila i Teksas”. W 1833 r. dystrykt Bexar odłączył się i utworzył suwerenne państwo pod nazwą Teksas, które w 1836 r. przyjęło formę republiki. Krótko w 1856 r. stan Nuevo León połączył się z Coahuilą w wyniku referendum i ogłosił swoją niepodległość. Po pokonaniu rebeliantów przez wojska federalne Coahuila oddzieliła się od Nuevo León. A obydwa stany zostały włączone do Unii.
↑ ^a ^b Nuevo León, Tamaulipas i Coahuila ogłosiły swoją suwerenność w stosunku do Meksyku i stały się de facto niepodległym państwem przez okres 250 dni. Po pokonaniu powstańców terytoria te znowu zostały przyłączone do Federacji.
↑ ^a ^b W 1824 stan ten wstąpił do Unii pod nazwą „Sonora i Sinaloa”, w konstytucji stanowej natomiast funkcjonowała nazwa „Estado de Occidente”. W 1830 stan został podzielony na stany: Sonora i Sinaloa, które po przyjęciu swoich konstytucji dołączyły do Unii w 1831 r.
↑ Kapitania Generalna Jukatanu dołączyła do Federacji w 1824. Terytorium to dwukrotnie funkcjonowało jako niepodległe państwo (tzw. Republika Jukatanu): najpierw w latach 1841–1843, a następnie w okresie 1846–1848. W skład tego tworu państwowego weszły stany: Campeche, Quintana Roo i Yucatán.

Przypisy

↑ División territorial [online], cuentame.inegi.org.mx [dostęp 2021-11-21] (hiszp.).

[2] Terytorium dołączyło do Federacji pod nazwą „Coahuila i Teksas”. W 1833 r. dystrykt Bexar odłączył się i utworzył suwerenne państwo pod nazwą Teksas, które w 1836 r. przyjęło formę republiki. Krótko w 1856 r. stan Nuevo León połączył się z Coahuilą w wyniku referendum i ogłosił swoją niepodległość. Po pokonaniu rebeliantów przez wojska federalne Coahuila oddzieliła się od Nuevo León. A obydwa stany zostały włączone do Unii.

[NLTC-3] Nuevo León, Tamaulipas i Coahuila ogłosiły swoją suwerenność w stosunku do Meksyku i stały się de facto niepodległym państwem przez okres 250 dni. Po pokonaniu powstańców terytoria te znowu zostały przyłączone do Federacji.

[EdO-4] W 1824 stan ten wstąpił do Unii pod nazwą „Sonora i Sinaloa”, w konstytucji stanowej natomiast funkcjonowała nazwa „Estado de Occidente”. W 1830 stan został podzielony na stany: Sonora i Sinaloa, które po przyjęciu swoich konstytucji dołączyły do Unii w 1831 r.

[5] Kapitania Generalna Jukatanu dołączyła do Federacji w 1824. Terytorium to dwukrotnie funkcjonowało jako niepodległe państwo (tzw. Republika Jukatanu): najpierw w latach 1841–1843, a następnie w okresie 1846–1848. W skład tego tworu państwowego weszły stany: Campeche, Quintana Roo i Yucatán.

[1] División territorial [online], cuentame.inegi.org.mx [dostęp 2021-11-21] (hiszp.).

[1]

[a]

[b]

[c]

[d]

Państwa	Antigua i Barbuda Bahamy Barbados Belize Dominika Dominikana Grenada Gwatemala Haiti Honduras Jamajka Kanada Kostaryka Kuba Meksyk Nikaragua Panama Saint Kitts i Nevis Saint Lucia Saint Vincent i Grenadyny Salwador Stany Zjednoczone Trynidad i Tobago
Terytoria zależne	Grenlandia

Ustrój	ustrój polityczny Meksyku konstytucja
Organy władzy	prezydent rząd Kongres Izba Deputowanych Senat wymiar sprawiedliwości
Finanse i kontrola	Bank Meksyku kontrola państwowa
Samorząd	podział administracyjny samorząd terytorialny