Paulina Appenszlak

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Pola Apenszlak)
Paulina Appenszlak
ilustracja
Data urodzenia

ok. 1900

Data i miejsce śmierci

1976
Izrael

Zawód, zajęcie

dziennikarka, feministka

Narodowość

polska

Małżeństwo

Jakub Appenszlak

Paulina Appenszlak, z domu Jamajka, pseud. Colombina[1] (ur. ok. 1900, zm. 1976 w Izraelu) – polska i izraelska feministka, dziennikarka, publicystka, tłumaczka i poetka[1] żydowskiego pochodzenia.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się około 1900 roku, prawdopodobnie w Warszawie[2]. Była założycielką i redaktorką naczelną polskojęzycznego pisma „Ewa”, skierowanego do Żydówek, wydawanego w Warszawie od 1928 przez pięć kolejnych lat[2]. Zadebiutowała w 1919 r. w warszawskim „Tygodniku Nowym”. Pod swoim panieńskim nazwiskiem publikowała autorskie wiersze i przekłady literackie, a w kolumnie Miniatury Colombiny ukazywały się jej krótkie felietony. Teksty jej autorstwa ukazywały się w kolejnych latach na łamach pism takich jak „Diwrej Akiba” czy „Nasz przegląd”. Była cenioną tłumaczką, która współpracowała m.in. z wydawnictwem Safrus, prowadzącym serię „Biblioteka Pisarzy Żydowskich”, w której popularyzowało literaturę hebrajską i jidysz[1]. W swoich tekstach namawiała Żydówki do korzystania z czynnego prawa wyborczego i walki o miejsca w parlamencie oraz przestrzeni publicznej. Na łamach „Ewy” prowadziła także kampanię świadomego macierzyństwa.

W 1934 r., Paulina wraz z mężem podjęli się próby utworzenia wspólnej trybuny dla starszych i młodszych pisarzy polsko-żydowskich. Mimo, że na łamach nowo powstałego tygodnika „Lektura” ukazywały się teksty uznanych autorek i autorów, pismo wkrótce zamknięto[1].

Jej mężem był Jakub Appenszlak[3][4], dziennikarz, krytyk literackiego i jeden z głównych redaktorów syjonistycznego „Naszego Przeglądu”. Sama także należała do redakcji dziennika[3] i pisywała artykuły na temat równouprawnienia kobiet w społeczności żydowskiej. Po wybuchu II wojny światowej, będąc w separacji z mężem, 4 września razem z synem Henrykiem udało jej się uciec z Warszawy i ostatecznie przedostać do Palestyny. Tam starała się nawiązać do swojej działalności w Polsce i została dziennikarką pisma „Olam Ha-Isha”.

W 1946 r. w Izraelu wydano jej powieść o Januszu Korczaku, przetłumaczoną później na język jidysz i hiszpański[1]. Po śmierci Jakuba sformalizowała związek z dziennikarzem sportowym, Zygmuntem Fogielem. Jej syn Henryk, chemik wykształcony na Uniwersytecie Hebrajskim w Jerozolimie, porucznik armii izraelskiej, zginął podczas służby 14 maja 1949 r.[1]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e f Appenszlak Paulina [online], Wirtualny Sztetl [dostęp 2024-02-15].
  2. a b Appenszlak Paulina [online], Wirtualny Sztetl [dostęp 2023-01-13].
  3. a b Maria Antosik-Piela, Wokół „Naszego Przeglądu” [online], warszawa.etnograficzna.pl [dostęp 2023-01-13].
  4. Janusz Solarz, Appenszlak (Appenszlakowa) Paulina [online], Polski Słownik Judaistyczny [dostęp 2023-01-13] (pol.).