Pola Lindfeldówna
| Imię i nazwisko |
Pola Lindfeldówna (Pelagia) |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia | |
| Data i miejsce śmierci | |
| Narodowość |
polska Żydówka |
| Dziedzina sztuki |
Pola Lindfeldówna (Pelagia, ur. 19 czerwca 1894 w Łodzi, zm. 6 kwietnia 1942 tamże) – rzeźbiarka, grafik.
Biogram[edytuj | edytuj kod]
Córka Gustawa (Godela) (1861-1940), przemysłowca, i Rozalii (Ruchli) z Kwaśnerów (ok. 1866 - 1938), siostra Eugenii (ur. 21 maja 1892 r. w Łodzi), malarki. Prawdopodobnie w r. 1919 wyjechała na studia plastyczne do Berlina, później mieszkała w Wiesbaden i Paryżu. Brała udział w Międzynarodowej Wystawie Sztuki w Düsseldorfie (maj 1922) i odbywającym się równocześnie I Kongresie Postępowych Artystów. Wcześnie związała się z grupą Jung Idysz, brała udział w wystawach plastyki żydowskiej, m.in. w I Wystawie Żydowskiego Malarstwa i Rzeźby w Białymstoku (wrzesień 1919) i w wystawie „Salon futurystów” w Łodzi (1921).
Projektowała okładki i ilustracje do książek pisarzy żydowskich, m.in. tomiku poezji Mojżesza Brodersona i Icchaka Kacenelsona Improwizacjes (1919) i książki Chaima Króla Łojbn (1920). Wykonywała ilustracje linorytnicze do czasopism: „Jung Idysz” (1919), „Zdrój” (1919) i almanachu „Tańczący Ogień” (1920). Gdy zamieszkała w Paryżu uprawiała wyłącznie klasycyzującą rzeźbę.
Na początku lat 30. XX w. przebywała w Palestynie. Następnie wróciła do Polski, do Łodzi. Po długim pobycie za granicą, swoje rzeźby wystawiła wiosną 1936 r. w Łodzi, w Miejskiej Galerii Sztuki.
W 1937 r. mieszkała w Łodzi przy ul. Piotrkowskiej 189[1].
Po wybuchu II wojny światowej pozostała w Łodzi. Na początku 1940 r. została przymusowo przesiedlona do getta, które hitlerowcy po kilku miesiącach od napaści na Polskę 1 września 1939 r. podczas wojny i zajęcia Łodzi 8 września 1939 r. zorganizowali 8 lutego 1940 r. dla 240 000 Żydów z Łodzi i wielu innych miast Polski i Europy, w najbiedniejszej dzielnicy Łodzi – Bałuty i szczelnie odizolowali od miasta 30 kwietnia 1940 r.; getto było ogromnym obozem przymusowej pracy ale i eksterminacji.
Zmarła w getcie 6 kwietnia 1942 r. Pochowana na nowym Cmentarzu Żydowskim w Łodzi przy ul. Brackiej.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Księga adresowa m. Łodzi (…) Rocznik 1937-1939. Łódź 1937[?] dz. II Wykaz mieszkańców m. Łodzi s. 266 tu jako Pelagia, artystka rzeźbiarka
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Kempa Andrzej, Szukalak Marek Żydzi dawnej Łodzi. Słownik biograficzny Żydów łódzkich oraz z Łodzią związanych. Tom III od A do Z, Łódź 2003, Oficyna Bibliofilów, ISBN 83-87522-62-7, s. 71,
- Makowska U., Lindenfeldówna Pola, [w:] Słownik artystów polskich i obcych w Polsce działających, t. 5, Warszawa 1993 s. 103, Uzupełnienia i sprostowania do tomów I-IV, Warszawa 2003 s. 152,
- Malinowski J., Malarstwo i rzeźba Żydów polskich w XIX i XX wieku, Warszawa 2000, według indeksu [tu błędnie jako Lichtenfeld],
- Żydzi w Polsce. Dzieje i kultura. Leksykon. Red. J. Tomaszewski, A. Żbikowski, Warszawa 2001 s. 314,
- Wiesław Puś, Żydzi w Łodzi w latach zaborów 1793-1914, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2001, s. 137, 215, ISBN 83-7171-411-4, OCLC 830273491.
- Dzieje Żydów w Łodzi 1820-1944. Wybrane problemy. Pod redakcją Wiesława Pusia i Stanisława Liszewskiego Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 1991, ISBN 83-7016-571-0
- Księga adresowa miasta Łodzi i województwa łódzkiego(...) Rocznik 1937-1939, Łódź [1937?] Dział II Wykaz mieszkańców m. Łodzi s. 266.