Pomnik Małego Powstańca w Warszawie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
To jest stara wersja tej strony, edytowana przez Thraen (dyskusja | edycje) o 15:10, 21 kwi 2018. Może się ona znacząco różnić od aktualnej wersji.
Pomnik Małego Powstańca
w Warszawie
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miejscowość

Warszawa

Miejsce

Ulica Podwale

Typ obiektu

Posąg

Projektant

Jerzy Jarnuszkiewicz

Data odsłonięcia

1 października 1983

Położenie na mapie Warszawy
Mapa konturowa Warszawy, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Pomnik Małego Powstańca”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Pomnik Małego Powstańca”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Pomnik Małego Powstańca”
Ziemia52°14′59″N 21°00′34″E/52,249722 21,009444
Multimedia w Wikimedia Commons
Widok ogólny upamiętnienia
Monument nocą
Kopia pomnika w Muzeum Powstania Warszawskiego

Pomnik Małego Powstańca – pomnik znajdujący się przy ulicy Podwale u zbiegu z ulicą Wąski Dunaj, przy zewnętrznym murze obronnym Starego Miasta w Warszawie. Upamiętnia najmłodszych uczestników powstania warszawskiego.

Historia

Monument został zaprojektowany przez Jerzego Jarnuszkiewicza w 1946, gdy studiował rzeźbiarstwo na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, pracując równocześnie jako wolontariusz przy odgruzowywaniu miasta. Sama rzeźba powstała w pracowni Biura Odbudowy Stolicy. Jarnuszkiewicz otrzymał za swoje dzieło, noszące wówczas tytuł Dziecko-bohater, wyróżnienie w organizowanym przez Związek Polskich Artystów Plastyków konkursie na rzeźbę upamiętniającą powstanie.

Przez wiele lat Mały Powstaniec był znany głównie z licznych miniaturowych kopii, przypominających w wielu rodzinach o dniach powstańczej walki. Rozprowadzane były przez pracownię Władysława Miecznika jako dzieło Jana Małety. W 1979 warszawski sąd rozstrzygnął spór dotyczący autorstwa rzeźby, nazywanej niekiedy Antkiem Rozpylaczem, na korzyść Jerzego Jarnuszkiewicza[1].

Z inicjatywą wzniesienia pomnika najmłodszych uczestników powstania warszawskiego wystąpili harcerze z Chorągwi Stołecznej ZHP im. Bohaterów Warszawy w ramach obchodów 15. rocznicy nadania chorągwi imienia. Jerzy Jarnuszkiewicz ofiarował harcerzom swój projekt oraz przygotował nieodpłatnie dokumentację potrzebną do wykonania odlewu w Zakładach Mechanicznych im. Marcelego Nowotki w Warszawie. Pieniądze na pokrycie kosztów prac związanych z odlaniem i ustawieniem monumentu (około 1 mln złotych) zostały zebrane przez harcerzy.

Odsłonięcie pomnika 1 października 1983 przybrało formę uroczystej zbiórki harcerskiej. Odsłonięcia dokonał harcerz-powstaniec warszawski Jerzy Świderski w obecności setek harcerzy z Warszawy i innych miast Polski, a także przedstawicieli władz oraz mieszkańców stolicy. Wartę honorową przed pomnikiem zaciągnęli rówieśnicy najmłodszych żołnierzy powstania warszawskiego[2].

Opis pomnika

Rzeźba z brązu przedstawia kilkuletniego chłopca w opadającym na czoło niemieckim stahlhelmie z orzełkiem i namalowaną biało-czerwoną opaską, w za dużych butach i płaszczu (czy też bluzie-panterce) oraz pistoletem maszynowym przewieszonym przez ramię.

Pomnik został ustawiony na pozostałościach ósmej baszty półokrągłej zewnętrznego obwodu murów obronnych Starego Miasta[3].

Na murze przy pomniku dokładnie rok po jego odsłonięciu[4] umieszczono tablicę pamiątkową z czerwonego piaskowca z krzyżem harcerskim i fragmentem popularnej powstańczej piosenki Warszawskie dzieci: Szablon:CytatD

Pozostałe informacje

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b Helena Kowalik. Pomnik bez brązu. „Wprost”. 32/2015. s. 71–73. 
  2. ↑ Odsłonięcie pomnika Małego Powstańca. „Stolica”, s. 15, 16 października 1983. 
  3. ↑ Jerzy Łoziński, Andrzej Rottermund (red.): Katalog zabytków sztuki. Miasto Warszawa. Część I – Stare Miasto. Warszawa: Wydawnictwa Artystyczna i Filmowe, 1993, s. 411. ISBN 83-221-0628-9.
  4. ↑ Stanisław Ciepłowski: Napisy pamiątkowe w Warszawie XVII-XX w. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1987, s. 174. ISBN 83-01-06109-X.
  5. ↑ Symbole Powstania Warszawskiego. Skąd się wzięła kotwica i kim był Mały Powstaniec?. PolskieRadio.pl. [dostęp 2015-08-04]. (pol.).

Bibliografia

  • Wiesław Głębocki: Warszawskie pomniki. Warszawa: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, s. 104–106. ISBN 83-7005-211-8.
  • Irena Grzesiuk-Olszewska: Warszawska rzeźba pomnikowa. Warszawa: Wydawnictwo Neriton, 2003, s. 152–153. ISBN 83-88973-59-2.
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Pomnik_Małego_Powstańca_w_Warszawie&oldid=53264174”