Pomnik Wilka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pomnik Wilka
Ilustracja
Państwo

 Polska

Typ obiektu

pomnik

Całkowita wysokość

3 m

Ważniejsze przebudowy

2005

Położenie na mapie gminy Międzyrzecz
Mapa konturowa gminy Międzyrzecz, blisko centrum po prawej na dole znajduje się punkt z opisem „Pomnik Wilka”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Pomnik Wilka”
Położenie na mapie województwa lubuskiego
Mapa konturowa województwa lubuskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Pomnik Wilka”
Położenie na mapie powiatu międzyrzeckiego
Mapa konturowa powiatu międzyrzeckiego, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Pomnik Wilka”
Ziemia52°24′32″N 15°39′19″E/52,408889 15,655278

Pomnik Wilka – kamienny obelisk wzniesiony w miejscu zastrzelenia 18 lipca 1852 roku ostatniego wilka w powiecie międzyrzeckim. Pomnik ma kształt piramidy i wysokość ok. 3 m. Umieszczono na nim okolicznościową tablicę z napisem w języku polskim i niemieckim:


Tu zakończył Kompan życie,
który owiec zżerał płód,
Johan Unger należycie,
zaspokoił jego głód

Hier endete der Communist,
der anderer Leute Lämmer Frisst,
Für immer stillt den seinen Hunger,
Lüssower Jäger Johan Unge


Autorem niemieckiego tekstu był właściciel dóbr w Bukowcu Gustaw Leopold von Gersdorff (1791-1865), autor wielu tekstów poetyckich.

Lubuski historyk Marceli Tureczek ustalił, że oryginalny tekst, zamieszczony na nieistniejącej obecnie tablicy był dłuższy o drugą zwrotkę i nieznacznie różnił się od współczesnego tekstu w zwrotce pierwszej. Dr Tureczek zaproponował także polskie tłumaczenie całości.


Bauchwitzer Wolfjagd
den 18, Juli 1852

Hier endete der Kommunist,
der anderer Leute Lämmer Frisst,
Für immer stillt den seinen Hunger,
Lutzower Jäger Johan Unger

Die Lehre zieht nun daraus
jeder verteidigt sein haus
Im fremd Eigentum einzudringen
niemals wird Euch gelingen
Wolves Schicksal könnt Ihr erben
so wie er als Räuber sterben


* * *

Bukowieckie polowanie na wilka
dnia 18 lipca 1852 roku

Tutaj skończyła się ta cholera
która innych ludzi jagnięta pożera,
Na zawsze zaspokoił jego głód chciwy,
Johan Unger lutzowski myśliwy

Wyciągnijcie morał z tego
każdy broni domu swego
przed wtargnięciem obcych chroni
nigdy nie uda się nikomu
wtargnąć do cudzego domu
Wilka losu możecie się spodziewać
i jak on jako zbój będziecie umierać[1]


Marceli Tureczek zwrócił także uwagę na błąd w tłumaczeniu tekstu zamieszczonego na współczesnej tablicy (wiersz Lüssower Jäger Johan Unger). Wynika z niego, że Johan Unger, który zastrzelił wilka, był zwykłym myśliwym. W rzeczywistości zabójca wilka był żołnierzem generała Ludwiga Adolfa von Lützow, barona pruskiego, uczestnika wojen napoleońskich i bohatera narodowego Prus i Niemiec, który dowodził zorganizowanym przez siebie ochotniczym Korpusem Lützowa[2].

Położenie[edytuj | edytuj kod]

Pomnik znajduje się na wzniesieniu w lesie ok. 900 m na północny wschód od drogi ze Skoków do Bukowca. Obelisk stoi na wzniesieniu 70,3 m n.p.m.[3] na terenie Leśnictwa Czarny Bocian w Nadleśnictwie Trzciel, w oddziale 33a, tuż obok granicy z Nadleśnictwem Międzyrzecz. Dotrzeć do niego można tylko pieszo lub rowerem.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Według niemieckiego przewodnika wydanego w 1936 roku Wanderungen um Meseritz und in Nachbargebieten der Kreise Schwerin, Bomst und Oststernberg w 1852 roku w lasach w okolicy Bukowca, Wyszanowa i Bobowicka pojawił się potężny wilk trzebiący stada bydła i owiec. Zorganizowano wielką obławę przy udziale myśliwych i okolicznych mieszkańców w wyniku której Johan Unger zastrzelił bestię. Był to ostatni wilk upolowany w tym rejonie, na pamiątkę tego wydarzenia wzniesiono pomnik w miejscu, w którym zwierzę zabito. Las nazwano Borem Wilka (niem. Wolfsheide). Na niemieckiej mapie Messtischblatt wydanej w skali 1:25 000 w 1897 roku (reprinty 1913, 1952) zaznaczono pomnik i podano nazwę Wolfsdenkmal[4].

Okolica pomnika miała złą sławę, mieszkańcy obawiali się tu zapuszczać. Jeszcze po II wojnie światowej Bór Wilka był rzadko odwiedzany i stał się ostoją zwierzyny, odbywały się tu wielkie rykowiska jeleni. W 2005 roku miejscowy regionalista Andrzej Chmielewski skłonił nadleśniczych z Międzyrzecza i Trzciela do renowacji obelisku. Odnowiony pomnik odsłonięto podczas narady łowieckiej Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Szczecinie 22 kwietnia 2005 roku[5][6].

Na początku XXI wieku w lasach w powiecie międzyrzeckim, w tym w okolicach Bukowca, ponownie pojawiły się wilki[7].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Tłumaczenie Marceli Tureczek i Katarzyna Trychoń-Cieślak. Opublikowano za zgodą autorów.
  2. Marceli Tureczek, Opowieść o tożsamości. Krajobraz poznany w dzieciństwie, krajobraz prawie odzyskany... [w:] Ziemia Lubuska. Społeczny wymiar dialogu o przeszłości i tożsamości, Polskie Towarzystwo Historyczne, Oddział Zielona Góra. Stowarzyszenie Czas A. R. T., Międzyrzecz, Wschowa, Zielona Góra 2014. ISBN 978-83-63363-16-1.
  3. Powiatowa.com.pl: Miejscowości letniskowe na ziemi międzyrzeckiej: Skoki i Kuźnik. [dostęp 2014-07-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-25)].
  4. Mapa Messtischblatt 3559
  5. Gazetalubuska.pl Dariusz Brożek Tajemnicze i niezwykłe miejsca w naszych lasach: Postawili pomnik bestii
  6. Powiatowa.com.pl Wilk wraca na pomnik. [dostęp 2014-10-06]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-10-06)].
  7. Wilki grasują w powiecie międzyrzeckim. Jest się czego bać?. Gazeta Lubuska. [dostęp 2022-02-07].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Stefan Cyraniak: Kronika dziejów Międzyrzecza i okolic. Cz. 1.. Międzyrzecz: Print Group, 2009. ISBN 978-83-61350-43-9.
  • Marceli Tureczek: Zabytki w krajobrazie kulturowym Międzyrzecza i okolic. Międzyrzecz: Agencja Reklamowa BM, 2012. ISBN 978-83-935668-0-8.