Wilk (rodzaj ssaka)
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
| ||
| Canis[1] | ||
| Linnaeus, 1758[2] | ||
 Przedstawiciel rodzaju – kojot preriowy (C. latrans) | ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
| Gromada | ssaki | |
| Rząd | drapieżne | |
| Podrząd | psokształtne | |
| Rodzina | psowate | |
| Rodzaj | wilk | |
| Typ nomenklatoryczny | ||
|
Canis familiaris Linnaeus, 1758 (= Canis lupus Linnaeus, 1758) | ||
| Synonimy | ||
| ||
| Gatunki | ||
|
zobacz opis w tekście | ||
Wilk[20] (Canis) – rodzaj ssaka z rodziny psowatych (Canidae).
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Eurazji, Ameryce Północnej, Afryce i Australii[21].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
- Canis: łac. canis – pies[22] (por. pies domowy, Canis lupus familiaris).
- Alopsis: gr. αλωπός alōpos – jak lis, od αλωπηξ alōpēx, αλωπεκος alōpekos – lis; οψις opsis – wygląd[23]. Nomen nudum.
- Thos: gr. θώς thōs, θωός thōos – zwierzę drapieżne rodzaju wilka, prawdopodobnie szakal[24].
- Lupus: łac. lupus – wilk[25].
- Vulpicanis: rodzaj Vulpes Frisch, 1775, lis; rodzaj Canis Linnaeus, 1758[26]. Gatunek typowy: Canis aureus Linnaeus, 1758.
- Sacalius: Sacalius – szakal[27].
- Lyciscus: zdrobnienie gr. λυκος lýkos – wilk[28].
- Oxygous: gr. όξύγοος oksygoos – przeraźliwy płacz; aluzja do charakterystycznego długiego wycia szakala złocistego brzmiącego jak lament lub płacz[29]. Gatunek typowy: Oxygous indicus Hodgson, 1841 (= Canis aureus indicus Hodgson, 1833).
- Lupulus: zdrobnienie łac. lupus – wilk[30].
- Neocyon: gr. νεος neos – nowy; κυων kuōn, κυνος kunos – pies[31]. Gatunek typowy: Canis latrans Say, 1823.
- Simenia: lokalna nazwa kaberu używana w Etiopii[32]. Gatunek typowy: Canis simensis Rüppell, 1840.
- Dieba: Dieb, lokalna nazwa dla C. anthus używana w Afryce Północnej[33]. Gatunek typowy: Canis anthus Cuvier, 1820.
- Mamcanisus: modyfikacja zaproponowana przez meksykańskiego przyrodnika Alfonso Luisa Herrerę w 1899 roku polegająca na dodaniu do nazwy rodzaju przedrostka Mam (od Mammalia)[34].
Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]
Do rodzaju należą następujące żyjące współcześnie gatunki[20][21]:
- Canis adustus – szakal pręgowany
- Canis aureus – szakal złocisty
- Canis anthus
- Canis dingo – dingo australijski
- Canis himalayensis – wilk himalajski
- Canis indica – wilk indyjski
- Canis latrans – kojot preriowy
- Canis lupus – wilk szary
- Canis mesomelas – szakal czaprakowy
- Canis rufus – wilk rudy
- Canis simensis – kaberu etiopski
oraz wymarłe:
- Canis cedazoensis
- Canis armbrusteri
- Canis apolloniensis
- Canis dirus (środkowy – późny plejstocen)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Canis, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ C. Linneaus: Systema naturae per regna tria naturae :secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 38. (łac.)
- ↑ C. S. Rafinesque: Analyse de la Nature ou tableau de l'univers et des corps organisés. Palermo: Aux dépens de l'auteur, 1815, s. 59. (fr.)
- ↑ a b L. Oken: Lehrbuch der Naturgeschichte. T. 3. Cz. 2. 1816, s. 1039. (niem.)
- ↑ H. M. D. de Blainville. Rapport sur un mémoire de M. Jourdan concernant deux nouvelles espèces de mammifères de l'Inde. „Annales des Sciences Naturelles, Zoologie”. Seconde Série. 8, s. 279, 1837 (fr.).
- ↑ Smith 1839 ↓, s. 129.
- ↑ Smith 1839 ↓, s. 206.
- ↑ Smith 1839 ↓, s. 160.
- ↑ B. H. Hodgson. Classified Catalogue of Mammals of Nepal, corrected to end of 1840, first printed in 1832. „Calcutta Journal of Natural History, and Miscellany of the Arts and Sciences in India”. 2 (6), s. 213, 1841 (ang.).
- ↑ P. Gervais: Histoire naturelle des mammifères avec l'indication de leurs moeurs et de leurs rapports avec les arts, le commerce et l'agriculture. Paryż: L. Curmer, 1855, s. 60. (fr.)
- ↑ Gray 1868 ↓, s. 506.
- ↑ Gray 1868 ↓, s. 494.
- ↑ J. E. Gray: Catalogue of carnivorous, pachydermatous and edentate Mammalia in the British Museum. Londyn: 1869, s. 180. (ang.)
- ↑ A. L. Herrera: Sinonimia vulgar y cientifica de los principales vertebrados mexicanos. Mexico: Officina Tipografica de la Secretan'a de Foment, 1899, s. 29. (hiszp.)
- ↑ Hilzheimer 1906 ↓, s. 365.
- ↑ Hilzheimer 1906 ↓, s. 363.
- ↑ Hilzheimer 1906 ↓, s. 364.
- ↑ I. Krumbiegel. „Naturwissenschaftliche Wochenschrift”. 49, s. 591, 1949 (niem.).
- ↑ I. Krumbiegel. „Säugetierk. Mitt.”, s. 02, 1953 (niem.).
- ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 147-148. ISBN 978-83-88147-15-9.
- ↑ a b Wilson Don E. & Reeder DeeAnn M. (red.) Canis. w: Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3.) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. (ang.) [dostęp 2015-07-10]
- ↑ Kazimierz Kumaniecki: Słownik łacińsko-polski.. Warszawa: PWN, 1975, s. 546.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 89.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 676.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 387.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 708.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 614.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 388.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 491.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 386.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 452.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 632.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 231.
- ↑ Palmer 1904 ↓, s. 25.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- C. E. H. Smith: Dogs. Cz. 1. Edynburg: W.H. Lizars, 1839, s. 17-266. (ang.)
J. E. Gray. Notes on the Skulls of the Species of Dogs, Wolves, and Foxes (Canidae) in the Collection of the British Museum. „Proceedings of the Zoological Society of London”, s. 492-525, 1868 (ang.). [dostęp 2017-01-12].- M. Hilzheimer. „Der Zoologische Garten”. 47, 1906 (niem.).
