Portyk Oktawii

Portyk Oktawii

Zachowane wejście do portyku (wrzesień 2020)
Państwo	Włochy
Miejscowość	Rzym
Typ budynku	portyk
Rozpoczęcie budowy	146 p.n.e.
Ważniejsze przebudowy	33–23 p.n.e.
Położenie na mapie Rzymu Portyk Oktawii
Położenie na mapie Włoch Portyk Oktawii
Położenie na mapie Lacjum Portyk Oktawii
41°53′33″N 12°28′43″E

Portyk Oktawii – starożytny portyk stojący w południowej części Pola Marsowego w Rzymie, w pobliżu teatru Marcellusa i terenu byłego getta żydowskiego.

Pierwszy portyk w tym miejscu został wzniesiony w 146 p.n.e. przez Kwintusa Cecyliusza Metellusa Macedońskiego dla upamiętnienia zwycięstwa nad Andriskosem. Między 33 a 23 p.n.e. został całkowicie przebudowany na polecenie Oktawiana Augusta i nazwany na cześć jego siostry Oktawii. Dwukrotnie, w 80 i 203 roku, odbudowywano go po zniszczeniach w wyniku pożaru. Do czasów obecnych zachowała się tylko brama portyku, którą włączono jako krużganek do wzniesionego w VIII wieku kościoła Sant’Angelo in Pescheria, i gdzie od średniowiecza do początku XX wieku mieścił się targ rybny dzielnicy żydowskiej. W 1928 roku przeprowadzono prace renowacyjne, w ramach których starożytne ruiny wydzielono z bryły kościoła i wyeksponowano.

Oryginalny portyk był olbrzymich rozmiarów prostokątną budowlą o wymiarach 119×132 m. W jej obrębie zamknięto dwie stojące wcześniej w tym miejscu świątynie poświęcone Jowiszowi Statorowi i Juno Reginie. Wewnątrz portyku mieściły się biblioteka i kuria; zgromadzono w nim także liczne dzieła sztuki – m.in. zagrabione przez Metellusa z podbitej Grecji 34 brązowe rzeźby konne dłuta Lizypa, przedstawiające Aleksandra Macedońskiego i jego dowódców poległych w bitwie nad Granikiem. Na zachowanej do dziś bramie portyku wciąż widoczna jest inskrypcja upamiętniająca jego odbudowę dokonaną przez Septymiusza Sewera w 203 roku.