Posłonek rozesłany wielkokwiatowy

Posłonek rozesłany wielkokwiatowy
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	różopodobne
Rząd	ślazowce
Rodzina	czystkowate
Rodzaj	posłonek
Gatunek	posłonek rozesłany
Podgatunek	posłonek rozesłany wielkokwiatowy
	Nazwa systematyczna
	Helianthemum nummularium subsp. grandiflorum (Scop.) Schinz & Thell.; H.Schinz & R.Keller, Fl. Schweiz, ed. 3, 2: 249 (1914)
Synonimy
	Cistus grandiflorus Scop.; Helianthemum chamaecistus subsp. grandiflorum (Scop.) Chenevard; Helianthemum chamaecistus var. grandiflorum (Scop.) Fiek; Helianthemum controversum var. grandiflorum (Scop.) F.W.Schultz; Helianthemum grandiflorum (Scop.) DC.; Helianthemum hirsutum var. grandiflorum (Scop.) Oborny; Helianthemum nummularium var. grandiflorum (Scop.) C.K.Schneid.; Helianthemum obscurum var. grandiflorum (Scop.) Pers.; Helianthemum ovatum subsp. grandiflorum (Scop.) Hayek; Helianthemum vulgare subsp. grandiflorum (Scop.) Nyman; Helianthemum vulgare proles grandiflorum (Scop.) Rouy & Foucaud; Helianthemum vulgare var. grandiflorum (Scop.) Roth;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Posłonek rozesłany wielkokwiatowy^[4] (Helianthemum nummularium (L.) Mill. subsp. grandiflorum (Scop.) Schinz & Thell.) – podgatunek^[4] byliny z rodziny posłonkowatych. Według niektórych autorów uważany jest za oddzielny gatunek – posłonek wielkokwiatowy^[5]. Na stanowiskach naturalnych w Polsce występuje wyłącznie w Tatrach. Jest rośliną rzadką.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Półkrzew o zimozielonych liściach, osiągająca wysokość do 30 cm. Podgatunek trudny do odróżnienia od posłonka rozesłanego nagiego. Zewnętrznie różni się od niego tylko owłosieniem liści, czasami także kielicha^[5]
Liście: Ulistnienie naprzeciwległe. Liście z przylistkami, eliptyczne lub szerokolancetowate, połyskujące, długości 15–40 mm i szerokości do 14 mm. Na górnej stronie owłosione silniej niż na dolnej. Cechą charakterystyczną jest również rodzaj włosków – są one dość długie, przeźroczyste i gwiazdkowate, brak białego kutneru^[5].

Kwiaty: Duże, pojedyncze. Działki kielicha na nerwach są owłosione długimi włosami, między nerwami są nagie, lub tylko słabo owłosione. Kielich trwały. Wewnętrzne działki mają długość 7-10 mm. 5 Płatków korony o żółtej barwie i długości 10-18 mm. Liczne pręciki na długich i cienkich nitkach, słupek z pojedynczą szyjką^[5].

Owoc: Pękająca 3 klapami torebka z niełupkami^[5].

Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]

Półkrzew, chamefit. Kwitnie od lipca do września. Siedlisko: szczeliny skalne, skały, upłazy, murawy, głównie na podłożu wapiennym^[5]. Roślina wysokogórska. W Tatrach występuje głównie w piętrze kosówki i piętrze halnym. Gatunek charakterystyczny dla klasy (Cl.)Seslerietea variae^[6].

Tworzy mieszańce z posłonkiem kutnerowatym^[5].

Zobacz też: Rośliny tatrzańskie.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-11] (ang.).
↑ ^a ^b Helianthemum nummularium subsp. grandiflorum (Scop.) Schinz & Thell., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-25] .
↑ ^a ^b Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Szafer Władysław, Kulczyński Stanisław, Pawłowski Bogumił. Rośliny polskie. PWN, Warszawa, 1953
↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-02-11] (ang.).

[powo-3] Helianthemum nummularium subsp. grandiflorum (Scop.) Schinz & Thell., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-12-25] .

[checklist2002-4] Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.

[szafer-5] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g Szafer Władysław, Kulczyński Stanisław, Pawłowski Bogumił. Rośliny polskie. PWN, Warszawa, 1953

[6] Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]