Powierzchnia ostatniego rozproszenia
Powierzchnia ostatniego rozproszenia – obszar czasoprzestrzeni, gdzie nastąpiło ostatnie rozproszenie fotonów mikrofalowego promieniowania tła przed dotarciem do ziemskich detektorów[1], rozpoczynając tym samym erę promieniowania.
Z uwagi na skończoną prędkość światła, obiekty bardziej odległe są widziane na wcześniejszym etapie ich ewolucji. Powierzchnia ostatniego rozproszenia to najdalszy rejon Wszechświata, który można zaobserwować w widmie promieniowania elektromagnetycznego. Dalszych rejonów nie można zaobserwować, gdyż temperatura odleglejszych rejonów jest (była w przeszłości) na tyle duża, że światło nie mogło się przez nie swobodnie propagować[2]. Powierzchnia ta jest również największym obserwowalnym rejonem Wszechświata i dlatego bardzo dobrze nadaje się do badania zagadnień jednorodności i izotropowości Wszechświata[3] (zasady kosmologicznej).
Powierzchnia ostatniego rozproszenia promieniowania reliktowego jest analogiczna do światła przechodzącego przez chmury w pochmurny dzień. Widać jedynie tę powierzchnię chmur, gdzie światło zostało po raz ostatni rozproszone[4].
Teoretycznie dalsze rejony wszechświata mogą być obserwowane za pomocą teleskopu rejestrującego neutrina (najdalej z powierzchni ostatniego rozproszenia neutrin) lub badając fale grawitacyjne[2].
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Charles H. Lineweaver: What is the CMB?. 2003. [dostęp 2013-12-05]. (ang.).
- ↑ a b Krzysztof Bolejko. Wewnątrz horyzontu. „Urania - Postępy Astronomii”. PTA/PTMA.
- ↑ Marc Lachièze-Rey, Edgard Gunzig: The Cosmological Background Radiation. Cambridge University Press, 1999-06-10, s. 97. ISBN 0-521-57437-4.
- ↑ CMB Surface of Last Scatter. NASA, 2011-04-01. [dostęp 2013-12-05]. (ang.).