Przejdź do zawartości

Powleczka podkorowa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Powleczka podkorowa
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

powłocznikowce

Rodzina

Vuilleminiaceae

Rodzaj

powleczka

Gatunek

powleczka podkorowa

Nazwa systematyczna
Vuilleminia comedens (Nees) Maire
Bull. Soc. mycol. Fr. 18(suppl.): 81 (1902)

Powleczka podkorowa (Vuilleminia comedens (Nees) Maire) – gatunek grzybów z rodziny Vuilleminiaceae[1].

Systematyka i nazewnictwo

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Vuilleminia, Vuilleminiaceae, Corticiales, Incertae sedis, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten opisał w 1816 r. Christian Gottfried Daniel Nees von Esenbeck, nadając mu nazwę Thelephora comedens[1]. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę, nadał mu René Charles Maire w 1902 r.[1]

Ma 17 synonimów. Niektóre z nich:

  • Vuilleminia comedens f. raduloides Zmitr. 2006
  • Vuilleminia comedens subsp. nigrescens (Schrad.) Bourdot & Galzin 1928[2].

W 1896 r. Franciszek Błoński nadał mu polską nazwę powłocznik toczący, Władysław Wojewoda w 1973 r. zmienił ją na powłoczka tocząca, a w 2003 r. na powleczka podkorowa[3].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Owocnik rozpostarty, ściśle przylegający, gładki lub nieco nieregularnie bulwiasty, rozwijający się pod korą i powodujący jej pękanie i odrywanie się, szklisty, galaretowaty o barwie białawej[4], słabo mięsistej lub szarawej i liliowej[5], proszkowaty do błoniastego. Brzeg nie strzępiasty. System strzępkowy monomityczny, wszystkie strzępki ze sprzążkami, cienkościenne. Podstawki długie, maczugowate, często rozwijające się z probazydium, z częstymi współistniejącymi proliferacjami, zmienne, z czterema grubymi sterygmami i sprzążką bazalną. Brak cystyd. Bazydiospory duże, kiełbaskowate[4], cylindryczne, lekko wysklepione, gładkie, szkliste, 15–19 × 5,5–6 µm. Strzępki o szerokości 1,5 µm, septowane[5].

Morfologicznie powleczki podkorowej nie można odróżnić od Vuilleminia alni, która przez niektórych mykologów uważana jest za jej synonim. Bardzo podobna jest również Vuilleminia coryli[4].

Występowanie i siedlisko

[edytuj | edytuj kod]

Podano występowanie powłoczki podkorowej na wszystkich kontynentach z wyjątkiem Antarktydy i Afryki. Najliczniejsze stanowiska podano w Europie, jest tutaj rozprzestrzeniona na całym obszarze[6]. W Polsce w 2003 r. W. Wojewoda przytoczył liczne stanowiska z uwagą, że jest to gatunek bardzo pospolity[3].

Występuje w różnego typu lasach i w parkach, na martwych lub obumierających drzewach i gałęziach, zarówno na leżących na ziemi, jak i na żywych drzewach. Występuje na drewnie drzew liściastych, zwłaszcza na dębach, grabach, czeremchach, bukach, leszczynie. W Polsce owocniki notowane od stycznia do października[3]. Powoduje złuszczanie się kory drzew[5].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. a b c d Index Fungorum [online] [dostęp 2022-11-12] (ang.).
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2022-11-12] (ang.).
  3. a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  4. a b c Masoomeh Ghobad-Nejhad, Phylogeny and taxonomy of the genus Vuilleminia (Basidiomycota) based on molecular and morphological evidence, with new insights into Corticiales, „Taxon”, 59 (5), październik 2010, s. 1519–1534 [dostęp 2022-11-12] (ang.).
  5. a b c Vuilleminia comedens(Nees) Maire (1902) [online], Base de donneés mycologicue [dostęp 2022-11-12] (fr.).
  6. Występowanie Vuilleminia comedens na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2022-11-12] (ang.).