Prawo Pascala
Prawo Pascala – prawo statyki płynów opisujące ich ciśnienie; sformułowane w połowie XVII wieku przez Blaise’a Pascala[1].
Treść
[edytuj | edytuj kod]Zakłada się pominięcie siły grawitacji i innych sił masowych oraz ciśnienia wywołanego przepływem płynu. Jeżeli na płyn (ciecz lub gaz) w zbiorniku zamkniętym wywierane jest ciśnienie zewnętrzne, to (pomijając ciśnienie hydrostatyczne) ciśnienie wewnątrz zbiornika jest wszędzie jednakowe i równe ciśnieniu zewnętrznemu[2].
Prawo to wynika z tego, że cząstki płynu mogą poruszać się w dowolnym kierunku, wywieranie nacisku z jednej strony zmienia ruch cząstek we wszystkich kierunkach w takim samym stopniu.
Różne sformułowania prawa
[edytuj | edytuj kod]Prawo Pascala jest formułowane w różny sposób: Ciśnienie wywierane na zamknięty płyn jest przekazywane niezmienione na każdą część płynu oraz na ścianki naczynia[3].
Ciśnienie zewnętrzne wywierane na ciecz lub gaz znajdujące się w naczyniu zamkniętym rozchodzi się jednakowo we wszystkich kierunkach.
W literaturze angielskiej choć prawo jest wyrażane słownie w podobny sposób, jest zazwyczaj omawiane łącznie z wpływem grawitacji na ciśnienie i wnioskiem[4]: Ciśnienie w płynie na tym samym poziomie jest jednakowe. Różnicę ciśnień między dwiema wysokościami opisuje wzór:
gdzie to gęstość płynu, – przyspieszenie ziemskie, a to wysokości. Intuicyjna interpretacja tej prawidłowości to: ciśnienie na danej głębokości wywołuje ciężar słupa płynu o jednostkowym przekroju, który jest nad danym punktem.
Przykłady zastosowania prawa Pascala
[edytuj | edytuj kod]- pompowanie dętki, materaca, układy hamulcowe, dmuchanie balonów, młot pneumatyczny, działanie urządzeń pneumatycznych (prasa pneumatyczna)
- działanie urządzeń hydraulicznych (hamulec hydrauliczny, podnośnik hydrauliczny, prasa hydrauliczna, pompa hydrauliczna)
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ John J. O’Connor; Edmund F. Robertson: Prawo Pascala w MacTutor History of Mathematics archive (ang.)
- ↑ Pascala prawo, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-02-27] .
- ↑ Robert Resnick, David Halliday: Fizyka. T. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999. ISBN 978-83-01-09323-5.
- ↑ Pascal’s Principle. [dostęp 2018-11-16].