Próg ostrożnościowy
Próg ostrożnościowy – obowiązująca w Polsce graniczna wartość relacji kwoty państwowego długu publicznego do produktu krajowego brutto.
Konstytucja RP (art. 216 ust. 5) określa maksymalną wielkość relacji długu publicznego do PKB: „Nie wolno zaciągać pożyczek lub udzielać gwarancji i poręczeń finansowych, w następstwie których państwowy dług publiczny przekroczy 3/5 wartości rocznego produktu krajowego brutto. Sposób obliczania wartości rocznego produktu krajowego brutto oraz państwowego długu publicznego określa ustawa[1]. Ustawa o finansach publicznych z dnia 27 sierpnia 2009 r. szczegółowo określa progi ostrożnościowe, w przypadku przekroczenia których rząd zobowiązany jest do podjęcia określonych (także w ustawie) kroków. Artykuł 86 ustawy o finansach publicznych określa trzy progi ostrożnościowe.
W przypadku, gdy relacja długu publicznego w stosunku do PKB:
jest większa od 50%, ale nie większa od 55%, to relacja deficytu budżetu państwa do dochodu w budżecie państwa uchwalanym na następny rok nie może przekroczyć analogicznej relacji z roku bieżącego(uchylony)[2].
- jest większa od 55%, ale mniejsza od 60%, to
- a) w projekcie budżetu na kolejny rok:
- nie przewiduje się istnienia deficytu budżetowego państwa lub uchwala się budżet zapewniający spadek relacji długu Skarbu Państwa do PKB w stosunku do roku bieżącego
- nie przewiduje się wzrostu wynagrodzeń pracowników państwowej sfery budżetowej
- waloryzacja rent i emerytur nie może przekroczyć poziomu wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w poprzednim roku budżetowym
- wyklucza się możliwość udzielania z budżetu państwa nowych pożyczek i kredytów
- ogranicza się wzrost wydatków wielu instytucji państwowych, takich jak: Kancelaria Sejmu, Kancelaria Senatu, Kancelaria Prezydenta RP, Trybunał Konstytucyjny, Najwyższa Izba Kontroli, Sąd Najwyższy, by nie przekroczył wydatków w administracji rządowej.
- b) Rada Ministrów jest zobowiązana do przeglądu wydatków budżetu państwa, finansowanych środkami pochodzącymi z kredytów zagranicznych oraz przeglądu programów wieloletnich
- c) Rada Ministrów jest zobowiązana do przedstawienia programu sanacyjnego, mającego na celu obniżenie relacji długu publicznego do PKB
- d) wprowadza się ograniczenia wysokości wydatków jednostki samorządu terytorialnego
- jest równa lub większa od 60%, to:
- stosuje się postanowienia pkt. 2 lit., a i b
- Rada Ministrów jest zobowiązana, w ciągu miesiąca od daty ogłoszenia relacji, do przedstawienia programu sanacyjnego, obniżającego relację poniżej poziomu 60% PKB
- wydatki jednostki samorządu terytorialnego nie mogą być wyższe niż jej dochody
- poczynając od siódmego dnia od ogłoszenia relacji, jednostki sektora finansów publicznych nie mogą udzielać nowych poręczeń i gwarancji[3].
W lipcu 2013 rząd Donalda Tuska zawiesił obowiązywanie pierwszego progu ostrożnościowego[4].
Zobacz też
[edytuj | edytuj kod]Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Art. 216 ust. 5 Konstytucji RP.
- ↑ Na podstawie art. 1 pkt 3 ustawy z 8 listopada 2013 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2013 r. poz. 1646).
- ↑ Na podstawie art. 86 ustawy z dnia 27.08.2009 r. o finansach publicznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 1634).
- ↑ www.polskatimes.pl: Sejm za zawieszeniem progu ostrożnościowego. [dostęp 2013-07-26].