Przedmoście (powiat głogowski)
51°37′43″N 16°09′43″E/51,628611 16,161944| wieś | |
 Wieża w centrum wsi | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (III 2011) |
835[2] |
| Strefa numeracyjna |
76 |
| Kod pocztowy |
67-210[3] |
| Tablice rejestracyjne |
DGL |
| SIMC |
0363843 |
Położenie na mapie gminy wiejskiej Głogów  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu głogowskiego  | |
| 51°37′43″N 16°09′43″E/51,628611 16,161944[1]
| |
Przedmoście – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie głogowskim, w gminie Głogów.
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Przedmoście leży na równinie Grębocickiej około 8 km na południowy wschód od centrum Głogowa. Obok wioski przepływają dwie rzeki: Rudna i Czarna. W suchych porach obie rzeki są spokojne, ale przy większej ilości opadów deszczu zagrażają okolicznym polom (zabudowania są oddalone od rzek i położone nieco wyżej). Na zachód od wsi wznoszą się niewysokie wzgórza. Od południa wieś graniczy z gminą Grębocice (Powiat Polkowice).
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Według niemieckiego językoznawcy Heinricha Adamy’ego nazwa miejscowości pochodzi od polskiej nazwy "przedmościa"[4] rodzaju fortyfikacji. W swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu jako najstarszą zanotowaną nazwę miejscowości wymienia Przedmost podając jej znaczenie "Borderste Brucke" czyli po polsku "Przedmoście"[4]. Niemcy zgermanizowali nazwę na Priedemost[4] w wyniku czego utraciła ona swoje pierwotne znaczenie.
W 1295 w kronice łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol."Księdze uposażeń biskupstwa wrocławskiego") miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formie Prsedmoscze[5][6].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś założona została pod koniec XI wieku. O jej historycznym rodowodzie świadczy zachowane grodzisko z IX wieku położone nieopodal wsi.
W latach 1975–1998 należała administracyjnie do województwa legnickiego.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są obiekty[7]:
- cmentarz ewangelicki, z drugiej poł. XIX w.
- kaplica-dzwonnica pw. Chrystusa Króla, pochodzi z 1698 r. z XVII wieku. Obiekt jest barokową, murowaną budowlą z cegły, na rzucie ośmioboku. W dolnej części przylega do niej cylindryczna klatka schodowa. Pomieszczenie w przyziemiu nakryte jest sklepieniem kolebkowym z lunetami. Budowla zwieńczona jest ośmiobocznym hełmem z latarnią. Inskrypcja na wieży głosi: "W roku 1689 zbudowano ten obiekt na mój własny koszt za zezwoleniem mojego miłościwego pana, ku chwale Boga i zwierzchnictwa i na wieczna pamiątkę o mnie, Heinrich(u) Hoffmann, obecnym sołtysie dziedzicznym i sądowym".
- karczma, ul. Szkolna, z pierwszej poł. XIX w.
inne zabytki:
- młyn z XIX wieku
- dwa krzyże pokutne z czasów wojny trzydziestoletniej
- grodzisko w Przedmościu stanowisko 1. należy do ciekawszych obiektów grodowych plemienia Dziadoszan. Wkomponowane w naturalną kępę okoloną od strony północnej dawnym meandrem nurtu Odry, posiadało dwuczłonowe założenie. Pierwszy człon posiadał majdan o powierzchni około 0,08 ha. Otoczony wałem o szerokości około 14 m przy podstawie i zachowanej wysokości do około 2,5 m. Natomiast drugi człon posiadał powierzchnie około 1,5 ha, otoczoną wałem zewnętrznym. Całe to założenie otoczone wspólną fosą posiadało wyjątkowo dogodne warunki obronne. Obecnie w pobliżu przepływa rzeka Czarna, dopływ Odry, co sprawia, że i dzisiaj w wilgotnych porach roku jest trudno dostępne. Należy również podkreślić, iż grodzisko w Przedmościu, posiadało wyjątkową pozycję wśród innych grodzisk wchodzących w domenę Dziadoszan. Wobec tego można przypuszczać, że dwuczłonowe założenie oraz centralne usytuowanie wśród innych grodów w okresie plemiennym, podkreślało, jak można sądzić jego dominację na tym terenie.
W okolicach Przedmościa wykopano dwa narzędzia pochodzące z epoki neolitycznej.
Piłka nożna[edytuj | edytuj kod]
We wsi funkcjonuje drużyna piłkarska LZS Sparta Przedmoście. Założona w 1959 roku drużyna ma w swojej historii kilka sukcesów, takich jak występy w IV lidze i zdobycie Pucharu Polski na szczeblu województwa legnickiego[8].
Drogi i ulice[edytuj | edytuj kod]
Przez wieś przechodzi droga wojewódzka nr 292, która przyjmuje nazwę Szkolna i Grodowiecka. Główną ulicą jest ulica Długa, która ciągnie się przez całą długość wsi.
Edukacja[edytuj | edytuj kod]
- Zespół Szkół w Przedmościu ul. Szkolna 3
Obiekty sportowo-rekreacyjne[edytuj | edytuj kod]
- hala sportowa (przy zespole szkół)
- boisko sportowe (naprzeciwko zespołu szkół)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 110789
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 1058 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c Heinrich Adamy, Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 84, OCLC 456751858 (niem.).
- ↑ Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online
- ↑ H. Markgraf, J. W. Schulte, "Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis", Breslau 1889
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 17. [dostęp 2012-09-05]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-27)].
- ↑ Strona internetowa LZS Sparta Przedmoście
