Przejdź do zawartości

Próba obrączkowa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Pozytywny wynik próby obrączkowej

Próba obrączkowa - chemiczna reakcja charakterystyczna umożliwiająca wykrycie azotynów i azotanów. Próba polega na redukcji jonów NO
2
/NO
3
do tlenku azotu(II) za pomocą zakwaszonego roztworu siarczanu żelaza(II) i obserwacji powstawania nietrwałego kompleksowego jonu nitrozylżelaza(II) [Fe(NO)]2+[1] o intensywnym brązowym zabarwieniu. Dzięki specyficznej technice wykonania próby (wprowadzenie roztworów do probówki bez ich zmieszania), zabarwienie ma kształt obrączki na granicy roztworów.

Przeprowadzenie próby

[edytuj | edytuj kod]

Azotyny

[edytuj | edytuj kod]

Nasycony roztwór siarczanu żelaza(II) zakwasza się rozcieńczonym kwasem siarkowym. Następnie na ten roztwór ostrożnie nawarstwia się badany roztwór. Powstająca natychmiast brunatna obrączka świadczy o obecności jonów NO2:

NO
2
+ 2 H
3
O+
+ Fe2+
→ NO + Fe3+
+ 3 H
2
O
NO + Fe2+
→ [Fe(NO)]2+

Azotany

[edytuj | edytuj kod]

Dla uzyskania pozytywnego wyniku dla azotanów konieczne są drastyczniejsze warunki prowadzenia reakcji. W badanym roztworze rozpuszcza się dużą ilość siarczanu żelaza(II), a następnie ostrożnie podwarstwia, to znaczy wprowadza na dno stężony kwas siarkowy, nie dopuszczając do zmieszania roztworów. Dodatni wynik próby, czyli brunatna obrączka świadczy o obecności jonów NO3:

NO
3
+ 4 H
3
O+
+ 3 Fe2+
→ NO + 3 Fe3+
+ 6 H
2
O
NO + Fe2+
→ [Fe(NO)]2+

Reakcja ta jest silnie egzoenergetyczna i naczynie reakcyjne może rozgrzać się do wysokiej temperatury.

W celu wykrycia azotanów w obecności azotynów, jony NO2 należy wstępnie usunąć przez podgrzanie badanego roztworu z chlorkiem amonu:

NO
2
+ NH+
4
→ N
2
↑ + 2 H
2
O

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Jerzy Minczewski, Zygmunt Marczenko: Chemia analityczna. T. 1: Podstawy teoretyczne i analiza jakościowa. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2001, s. 346. ISBN 83-01-13499-2.